ਨਜਮਾ ਸਦੀਕ
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਨਜਮਾ ਸਦੀਕ (1943 – 8 ਜਨਵਰੀ 2015) ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਹਿਲਾ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਲੇਖਕ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਾਰਕੁਨ, ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ, ਇੱਕ ਵਾਤਾਵਰਨਵਾਦੀ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਖੋਜ ਵੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਅਤੇ ਲੇਖ ਲਿਖੇ। ਉਸ ਨੇ 1975 ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਉਲੰਘਣ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹਿਲਾਐਨਜੀਓ ਦੀ ਸਹਿ-ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਵੂਮੈਨਜ਼ ਐਕਸ਼ਨ ਫੋਰਮ (WAF), ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਵੀ ਸਹਿ-ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।[1]
ਨਜਮਾ ਸਦੀਕ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 1943 |
| ਮੌਤ | 8 ਜਨਵਰੀ 2015 |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਪੱਤਰਕਾਰ, ਲੇਖ, ਮਾਨਵ ਅਧਿਕਾਰ ਸਰਗਮ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | Founding of Shirkat Gah (1975) Women's Action Forum (WAF), Pakistan (1986) |
| ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਕੰਮ | How They Run Pakistan, How They Run the World, and others |
ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਸਦੀਕ ਦਾ ਜਨਮ 1943 ਵਿੱਚ ਬੰਗਾਲ, ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ (ਹੁਣ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ) ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਢਾਕਾ ਦੇ ਵਿਕਾਰੁਨੀਸਾ ਨੂਨ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਹਾਰਤ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਕਰਾਚੀ ਚਲੀ ਗਈ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਪਨ ਏਜੰਸੀ ਲਈ ਕਾਪੀਰਾਈਟਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ 19 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਲਗਾਈ।[2]
ਸਦੀਕ ਨੇ ਕਈ ਅਖਬਾਰਾਂ ਲਈ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਡਾਨ ਨਾਲ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦ ਨਿਊਜ਼ ਅਤੇ ਦਿ ਨਿਊਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[3]
1975 ਵਿੱਚ, ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਦੀ ਹੱਦ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ, ਸਾਦੇਕ, ਸੱਤ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਸ਼ਿਰਕਤ ਗਾਹ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਐਨਜੀਓ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।[4] ਉਸ ਨੇ 1981 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੂਮੈਨਜ਼ ਐਕਸ਼ਨ ਫੋਰਮ (ਡਬਲਯੂਏਐਫ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵੀ ਕੀਤੀ; ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜਨਰਲ ਜ਼ਿਆ-ਉਲ-ਹੱਕ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਦ ਨਿਊਜ਼ ਲਈ "WE - ਇੱਕ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਮੈਗਜ਼ੀਨ" ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ "ਦਿ ਨਿਊਜ਼ ਆਨ ਫਰਾਈਡੇ" ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ "ਦਿ ਨਿਊਜ਼ ਆਨ ਸੰਡੇ" ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਦਿ ਨਿਊਜ਼ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉ ਸਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ, ਲਿੰਗ ਮੁੱਦਿਆਂ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਦ ਨਿਊਜ਼ ਸਮੇਤ ਕਈ ਅਖਬਾਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਫ੍ਰੀਲਾਂਸ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[5] ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸ਼ਿਰਕਤ ਗਾਹ ਅਤੇ ਡਬਲਯੂਏਐਫ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ।
ਮੌਤ
ਸੋਧੋਸਾਦੇਕ ਦੀ 72 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 8 ਜਨਵਰੀ 2015 ਨੂੰ ਕਰਾਚੀ ਵਿਖੇ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਫੇਲ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਦੀ ਭੀੜ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[6][7] ਦੀਨੇਬ ਸੁੰਬਲ, ਉਸ ਦੀ ਧੀ, ਜੋ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੀ ਨਿਰਮਾਤਾ ਹੈ, ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ:
ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਦਭੁਤ ਮਾਂ ਦਾ ਕਿੰਨੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਵਰਣਨ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹਾਂ - ਉਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਟੋਪੀਆਂ ਪਹਿਨੀਆਂ - ਇੱਕ ਕਾਰਕੁਨ, 35 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਡਬਲਯੂਏਐਫ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਸ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰੁਚੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।"[8]
ਦ ਨਿਊਜ਼ ਦੇ "ਯੂ ਮੈਗਜ਼ੀਨ" ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਆਪਣੇ ਆਖ਼ਰੀ ਲੇਖ ਵਿੱਚ, ਸਾਦੇਕ ਨੇ ਲਿਖਿਆ: "ਕਾਰਕੁੰਨਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੀ ਵੋਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਜਮਹੂਰੀਅਤ ਨਾਲ ਸਭ ਕੁਝ ਲੈਣਾ-ਦੇਣਾ ਹੈ। ਗੱਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ।"[9]
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ
ਸੋਧੋਸਦੀਕ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਿਆਪਕ ਖੋਜ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਲੇਖ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਵਿਸ਼ਵ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਕਿਵੇਂ ਉਹ ਵਿਸ਼ਵ ਨੂੰ ਮਾਰਦੇ ਹਨ, ਵਿੱਤੀ ਅੱਤਵਾਦ, ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਕੀਕਤਾਂ, ਲਿਖੇ। ਉਸ ਦੇ ਲੇਖ ਕਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[10] ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਉਹ ਕੁਰਾਨ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਡਾ. ਸਈਦਾ ਫ਼ਾਤਿਮਾ ਸਦੀਕ ਦੇ ਕੰਮ ਦੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Hasan, Shazia (9 January 2015). "Rights activist, journalist Najma Sadeque is dead". Dawn. Retrieved 17 March 2016.
- ↑ Hasan, Shazia (9 January 2015). "Rights activist, journalist Najma Sadeque is dead". Dawn. Retrieved 17 March 2016.Hasan, Shazia (9 January 2015). "Rights activist, journalist Najma Sadeque is dead". Dawn. Retrieved 17 March 2016.
- ↑ Hasan, Shazia (9 January 2015). "Rights activist, journalist Najma Sadeque is dead". Dawn. Retrieved 17 March 2016.Hasan, Shazia (9 January 2015). "Rights activist, journalist Najma Sadeque is dead". Dawn. Retrieved 17 March 2016.
- ↑ Hasan, Shazia (9 January 2015). "Rights activist, journalist Najma Sadeque is dead". Dawn. Retrieved 17 March 2016.Hasan, Shazia (9 January 2015). "Rights activist, journalist Najma Sadeque is dead". Dawn. Retrieved 17 March 2016.
- ↑ "Veteran journalist Najma Sadeque passes away". The News. 9 January 2015. Retrieved 17 March 2016.
- ↑ Hasan, Shazia (9 January 2015). "Rights activist, journalist Najma Sadeque is dead". Dawn. Retrieved 17 March 2016.Hasan, Shazia (9 January 2015). "Rights activist, journalist Najma Sadeque is dead". Dawn. Retrieved 17 March 2016.
- ↑ "Veteran journalist Najma Sadeque passes away". The News. 9 January 2015. Retrieved 17 March 2016."Veteran journalist Najma Sadeque passes away". The News. 9 January 2015. Retrieved 17 March 2016.
- ↑ Hasan, Shazia (9 January 2015). "Rights activist, journalist Najma Sadeque is dead". Dawn. Retrieved 17 March 2016.Hasan, Shazia (9 January 2015). "Rights activist, journalist Najma Sadeque is dead". Dawn. Retrieved 17 March 2016.
- ↑ "Veteran journalist Najma Sadeque passes away". The News. 9 January 2015. Retrieved 17 March 2016."Veteran journalist Najma Sadeque passes away". The News. 9 January 2015. Retrieved 17 March 2016.
- ↑ Hasan, Shazia (9 January 2015). "Rights activist, journalist Najma Sadeque is dead". Dawn. Retrieved 17 March 2016.Hasan, Shazia (9 January 2015). "Rights activist, journalist Najma Sadeque is dead". Dawn. Retrieved 17 March 2016.
ਪੁਸਤਕ-ਸੂਚੀ
- Havel, Václav l (2007). The View from Prague: The Expectations of World Leaders at the Dawn of the 21st Century. Central European University Press. ISBN 978-963-7326-95-0.