ਨੂਰ ਅਫ਼ਰੋਜ਼ ਖੁਵਾਜਾ
ਨੂਰ ਅਫਰੋਜ਼ ਖੁਵਾਜਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Noor Afroz Khuwaja; ਸਿੰਧੀ : نور افروز خواجہ, 5 ਜੁਲਾਈ, 1953) ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਸਿੰਧ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ, ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਆਲੋਚਕ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਸਿੰਧ ਜਾਮਸ਼ਰੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਆਰਟਸ ਫੈਕਲਟੀ ਦੇ ਡੀਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਐਂਡ ਹਿਊਮੈਨਿਟੀ ਅਤੇ ਲਿਟਰੇਰੀ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਕਿੰਜਰ ਦੀ ਸੰਪਾਦਕ ਸੀ ਅਤੇ ਸਿੰਧੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ।[1]
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
ਸੋਧੋਨੂਰ ਅਫਰੋਜ਼ ਖੁਵਾਜਾ ਦਾ ਜਨਮ 5 ਜੁਲਾਈ 1953 ਨੂੰ ਟਾਂਡੋ ਵਲੀ ਮੁਹੰਮਦ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸਿੰਧ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਅਹਿਮਦ ਅਲੀ ਤਾਹਿਰਾਨੀ ਖੁਵਾਜਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਬਦੀਨ, ਸਿੰਧ ਦੇ ਡੰਡੋ ( ਸਿੰਧੀ : دنو) ਕਸਬੇ ਦੇ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਟਰੇਨਿੰਗ ਕਾਲਜ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸਿੰਧ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਅੱਠਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੀ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੁਜ਼ੀਸ਼ਨ ਹੋਲਡਰ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮੀਰਾਂ ਸਕੂਲ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਤੋਂ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਅਤੇ ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਗਰਲਜ਼ ਕਾਲਜ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਤੋਂ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ। [1] ਉਸਨੇ ਸਿੰਧੀ ਵਿੱਚ 1973 ਵਿੱਚ ਸਿੰਧ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 1997 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਿਦਵਾਨ ਅੱਲਾਮਾ ਗੁਲਾਮ ਮੁਸਤਫਾ ਕਾਸਮੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਇਸੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੀਐਚਡੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।[2]
ਕੈਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਉਸਨੇ 1973 ਵਿੱਚ ਸਿੰਧ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਿੰਧੀ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਲੈਕਚਰਾਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਕੈਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਹ 1997 ਵਿੱਚ ਇਸੇ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣੀ।[3] ਉਸਨੇ 2005 ਤੋਂ 2013 ਤੱਕ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਫਿਰ 2010 ਤੋਂ 2013 ਤੱਕ ਡੀਨ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਸਨੇ ਮਿਰਜ਼ਾ ਕਲੀਚ ਬੇਗ ਚੇਅਰ ਦੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[4] ਉਹ ਕਈ ਅਕਾਦਮਿਕ, ਸਾਹਿਤਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿੰਧੀ ਲੈਂਗੂਏਜ ਅਥਾਰਟੀ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਗਵਰਨਰਜ਼, ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਿੰਧਲੋਜੀ ਦੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।
ਸਾਹਿਤਕ ਯੋਗਦਾਨ
ਸੋਧੋਡਾ: ਨੂਰ ਅਫਰੋਜ਼ ਨੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੋਜ ਲੇਖ ਅਤੇ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ:[5]
- ਪਰਦੇਹੀ ਅਖਾਨਿਓਨ (پردیہی ਅਕانیون), ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ
- ਅਗਿਆ ਸੁਤਾ ਸੰਦਾਨ (اگھيا سٽ سندان), ਸ਼ਾਹ ਅਬਦੁਲ ਲਤੀਫ਼ ਭਟਾਈ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਬਾਰੇ ਲੇਖ
- ਵਿਰਹਾਗੇ ਖਾਨ ਪੋ ਸਿੰਧੀ ਨਾਵਲ ਜੋ ਔਸਰ (ورھاڱي کان پوءِ سنڌي ناول جي اوسر), ਪੀਐਚਡੀ ਥੀਸਿਸ
- ਪਾਨੀ ਪਤ ਕਾਨਾ (پانی بیٹا ਕਿੰਗا), ਲੇਖ
- ਮੁਸ਼ਿਕ ਖਥੂਰੀ ਮਨੁੱਖ (مشڪ کٿوري مڻ), ਲੇਖ
- ਅਗਮ ਕਯੋ ਅਚਨ (ਆਗਮ ਕੀਓ)
- ਸ਼ਾਹ ਲਤੀਫ਼ ਜੈ ਕਲਾਮ ਆਦਮੀ ਇਸਤੀਲਾਹ, ਪਹਾਕਾ ਆਨੇ ਚਵਨਿਯੋਂ (ਸ਼ਾਹ ਲਤੀਫ਼ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ਬਦ, ਫਾਕਾ ਅਤੇ ਬੋਲيون)
ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ
ਸੋਧੋ- ਸਾਮੀ ਸਾਹਿਤਕ ਪੁਰਸਕਾਰ
- ਆਗਾ ਖਾਨ ਸੋਸ਼ਲ ਅਵਾਰਡ
- ਅੱਲਾਮਾ ਗੁਲਾਮ ਮੁਸਤਫਾ ਕਾਸਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ[4]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 "Dr Noor Afroz Khuwaja". Sindhiana - The Sindhi Encyclopedia. Sindhi Language Authority. Retrieved 30 January 2022.
- ↑ Buriro, Riazat (2013-07-01). "سنڌي ادب ۾ تنقيدون ۽ تجزيا: ڊاڪٽر نور افروز خواجه جو ڪتاب "مشڪ کٿوريءَ مَڻ" - پروين موسيٰ ميمڻ". سنڌي ادب ۾ تنقيدون ۽ تجزيا. Retrieved 2022-01-30.
- ↑ "Bio-bibliography.com - Authors". www.bio-bibliography.com. Retrieved 2022-06-24.
- ↑ 4.0 4.1 Agro, Ghulam Ali. سنڌي ٻوليءَ جا جديد ۽ ترقي پسند نثرنگار (in Sindhi).
{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ Allama, Ghulam Ali. "Dr Noor Afroz Khuwaja". Monthly Sartiyoon. September 2021: 4–14.