ਪਾਰਵਤੀ ਬੌਲ
ਪਾਰਵਤੀ ਬੌਲ (ਜਨਮ 1976) ਇੱਕ ਬੌਲ ਲੋਕ ਗਾਇਕਾ, ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲੀ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋਹਰੀ ਬੌਲ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਹੈ।[1] ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਬੌਲ ਗੁਰੂਆਂ, ਸਨਾਤਨ ਦਾਸ ਬੌਲ, ਸ਼ਸ਼ਾਂਕੋ ਗੋਸ਼ੇ ਬੌਲ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ, ਉਹ 1995 ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਰਵੀ ਗੋਪਾਲਨ ਨਾਇਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪਾਵਾ ਕਥਕਾਲੀ ਦਸਤਾਨੇ ਦੀ ਕਠਪੁਤਲੀ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ 1997 ਤੋਂ ਕੇਰਲਾ ਦੇ ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ ਵਿੱਚ ਹੈ ਜਿਥੇ ਉਹ “ਏਕਤਾਰਾ ਬੌਲ ਸੰਗੀਤਾ ਕਲਾਰੀ” ਬਾੱਲ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵੀ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਪਿਛੋਕੜ
ਸੋਧੋ
ਪਾਰਵਤੀ ਬੌਲ ਦਾ ਜਨਮ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਬੰਗਾਲੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮੀ ਪਰੀਅਲ ਵਜੋਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਬੰਗਾਲ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ, ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਇੱਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ, ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਚਾਹਵਾਨ ਸੀ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਆਪਣੀ ਧੀ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ, ਇੱਕ ਘਰੇਲੂ ਔਰਤ, ਰਹੱਸਮਈ ਸੰਤ ਰਾਮਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸੀ। ਖਿੱਤੇ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਪੋਸਟਿੰਗ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਉਹ ਆਸਾਮ, ਕੂਚ ਬਿਹਾਰ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹੋਈ। ਉਸਨੇ ਸੁਨੀਤੀ ਅਕੈਡਮੀ, ਕੂਚ ਬਿਹਾਰ ਤੋਂ ਉੱਚ ਸੈਕੰਡਰੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ।[2][3]
ਆਪਣੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕਥਕ, ਕਲਾਸੀਕਲ ਡਾਂਸ, ਸ਼੍ਰੀਲੇਖਾ ਮੁਖਰਜੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ। ਉਸਨੇ ਵਿਸ਼ਵ-ਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸ਼ਾਂਤੀਨੀਕੇਤਨ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਕਲਾ ਸਕੂਲ ਕਲਾ ਭਵਨ ਵਿਖੇ ਦਰਸ਼ਨੀ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[4] ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸ਼ਾਂਤੀਨੀਕੇਤਨ ਕੈਂਪਸ ਲਈ ਇੱਕ ਰੇਲ ਗੱਡੀ 'ਤੇ ਉਸਨੇ ਬੰਗਾਲ ਤੋਂ ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਟਕਸਾਲਾਂ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਇੱਕ ਅੰਨ੍ਹੇ ਬੌਲ ਗਾਇਕ ਨੂੰ ਸੁਣਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਬੌਲ ਗਾਇਕਾ ਫੁੱਮਾਲਾ ਦਸ਼ੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜੋ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਆਉਂਦੀ ਸੀ। ਜਲਦੀ ਹੀ, ਉਸਨੇ ਫੁਲਮਾਲਾ ਤੋਂ ਸੰਗੀਤ ਸਿੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਈ ਬੌਲ ਆਸ਼ਰਮਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਵੀ ਕੀਤਾ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫੁਲਮਾਲਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਅਧਿਆਪਕ ਲੱਭਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ।[5][6] ਇਸ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਬਕਨੂਰਾ ਤੋਂ ਇੱਕ 80 ਸਾਲਾ ਬੌਲ ਗਾਇਕ ਸਨਾਤਨ ਦਾਸ ਬੌਲ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵੇਖਿਆ। ਉਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ, ਉਹ ਬਕਨੂਰਾ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਸੋਨਮੁੱਖੀ ਵਿਖੇ ਉਸ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ ਗਈ। 15 ਦਿਨ ਬਾਅਦ, ਪਾਰਵਤੀ ਨੇ ਉਸ ਤੋਂ ਦੀਕਸ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਹ ਪਾਰਵਤੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਗੁਰੂ ਬਣ ਗਿਆ। ਅਗਲੇ ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੇ ਲਈ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਨਾਲ ਸਫ਼ਰ ਕੀਤਾ, ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਵੋਕਲ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੱਤਾ, ਬੌਲ ਗੀਤ, ਬੌਲ ਨਾਚ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਇੱਕਤਾਰਾ ਅਤੇ ਡੁੱਗੀ ਵਜਾਈ। ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਪਾਰਵਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਗਾਉਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਹ ਉਸਦੇ ਅਗਲੇ ਗੁਰੂ ਸ਼ਸ਼ਾਂਕੋ ਗੋਸ਼ਾਈ ਬੌਲ ਕੋਲ ਚਲੀ ਗਈ। ਗੋਸ਼ਾਈ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ 97 ਸਾਲਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਨਕੂਰਾ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਖੋਇਰਬੋਨੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਚੇਲੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਝਿਜਕ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸਮਰਪਣ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਬਾਕੀ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੀਤ, ਅਤੇ ਬੌਲ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਪੇਚੀਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ।[1][2][3]
ਕੈਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਨੇ 1995 ਵਿਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ, 1997 ਵਿਚ ਉਹ ਕੇਰਲਾ ਵਿਚ ਸਥਾਨਕ ਰੂਹਾਨੀ ਅਤੇ ਰੰਗਮੰਚ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਲਈ ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ ਆਈ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਉਹ ਰਵੀ ਗੋਪਾਲਨ ਨਾਇਰ, ਇੱਕ ਅੰਡੀ ਪਾਂਡਰਮ - ਕੇਰਲਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਕਠਪੁਤਲੀ ਨਾਲ ਮਿਲੀ, ਜੋ ਦਸਤਾਨੇ ਦੀਆਂ ਕਠਪੁਤਲੀਆਂ ਜਾਂ ਪਾਵਾ ਕਥਕਾਲੀ ਵੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।[7] ਉਸਨੇ ਉਸ ਲਈ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਗਈ ਗ੍ਰੋਟੋਵਸਕੀ ਤਕਨੀਕ ਸਿੱਖੀ, ਅਤੇ 2000 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨਾਲ ਵਰਮੌਂਟ ਵਿੱਚ ਰੋਟੀ ਅਤੇ ਕਠਪੁਤਲੀ ਥੀਏਟਰ ਲਈ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਨਿਰਮਾਤਾ ਪੀਟਰ ਸ਼ੁਮੈਨ ਨਾਲ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਉਸਨੂੰ ਕਠਪੁਤਲੀ ਲਈਵ ਕਲਾ ਥੀਏਟਰ ਕਲਾਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਨੋ ਬੇਸਿਕ ਨੀਡਜ਼ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਦੌਰਾਨ ਪੰਜ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਥੀਏਟਰ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਐਕਸਪੋ 2000 ਵਿਚ ਹੈਨੋਵਰ, ਜਰਮਨੀ ਵਿਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਅਬਦੁੱਲ ਸਲਾਮ, ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਫਕੀਰ ਕਲੰਦਰ, ਜੋ ਉਸਦੇ ਗੁਰੂ ਬਣ ਗਏ, ਨਾਲ ਵੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ, ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸੰਗੀਤਕ ਸੱਦਾ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਕ ਅਰਥ ਬਾਰੇ ਸਿਖਾਇਆ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 2001 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਬਾਉਲ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਸਮਾਂ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਬਾਉਲ ਸੰਗੀਤ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਨਾਲ ਹੀ ਇਕਤਰ ਅਤੇ ਡੁਗੀ ਵਜਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਸਾਜ਼ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਬਾਓਲ ਰਿਪੋਰਟੋਰ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਰਹੱਸਮਈ ਗਾਣੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਥੀਏਟਰ ਅਤੇ ਕੈਨਟੈਸਟੋਰੀਆ ਦੇ ਤੱਤ ਵਰਤਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਕਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿਚ ਗਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਕਦੀ-ਕਦੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਵਿਆਖਿਆਤਮਕ ਭਾਸ਼ਣ ਜੋੜਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀਆਂ ਵਿਚ, ਸ਼ੁਮੈਨ ਨਾਲ ਕੰਮ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਗਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਕੈਨਵੈਸ ਪੇਂਟ ਕੀਤੇ, ਆਪਣੇ ਗੀਤਾਂ ਦੇ ਥੀਮਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਲਾਈਵ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਕਲਾ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 "Bengal folk meets Kerala's spirituality in Parvathy Baul's music". CNN-IBN. 9 November 2012. Archived from the original on 14 ਫ਼ਰਵਰੀ 2014. Retrieved 30 May 2014.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ 2.0 2.1 Academy, Himalayan (January–March 2013). "Sacred Arts: Poetess and Minstrel, Parvathy Baul Lives and Dances in her Beloved's Divine Heart". Hinduism Today Magazine. Archived from the original on 29 ਮਈ 2014. Retrieved 30 May 2014.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ 3.0 3.1 K.K. Gopalakrishnan (25 December 2005). "A storyteller on a mission". The Hindu. Archived from the original on 31 ਮਈ 2014. Retrieved 30 May 2014.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Baul is not just music, it's a way of life: Parvathy Baul". The Times of India. 9 February 2013. Retrieved 30 May 2014.
- ↑ "Blissfully Baul". 27 September 2006. Retrieved 30 May 2014.[permanent dead link]
- ↑ Bhawani Cheerath (26 September 2008). "Baul music charts mental routes". The Hindu. Retrieved 30 May 2014.
- ↑ https://www.thehindu.com/archive/print/2006/03/17/ The Hindu. 17 March 2006. Retrieved 30 May 2014