ਫ਼ੂਨਮੀਲਾਇਓ ਰੈਨਸਮ ਕੁੱਟੀ
ਫ਼ੂਨਮੀਲਾਇਓ ਰੈਨਸਮ ਕੁੱਟੀ (ਉਚਾਰਨ: /ਫਾਰੇਨਹਾਇਟʊਐਨਐਮiːˈlaɪਜੰਮੂoʊ/ /fʊnmiːˈlaɪjoʊ/ /ˈrænsਲਈm//ˈrænsəm/-/ˈਕੇਯੂ.ti//ˈku.ti/) (25 ਅਕਤੂਬਰ 1900 ਆਬਿਓਕੁਟਾ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ - 13 ਅਪਰੈਲ 1978 ਲਾਗੋਸ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ),[1] ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ, ਸਿਆਸੀ ਅੰਦੋਲਨਕਾਰੀ, ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਦੀ ਇੱਕ ਰਈਸ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਸਭ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਗੂਆਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਪੂਰੀ ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣੀ ਆਉਂਦੀ ਸੀ।[2] ਆਪਣੀ ਸਿਆਸੀ ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ "ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੀ ਮਾਂ" ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸਨੇ ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਦਾ ਹੱਕ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ੋਰ-ਸ਼ੋਰ ਨਾਲ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੂੰ 1947 ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਪਾਇਲਟ ਵੱਲੋਂ "ਲਿਸਾਬੀ ਦੀ ਸ਼ੇਰਨੀ" ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਸਨੇ ਏਗਬਾ ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਆਪਹੁਦਰੀ ਆਬਕਾਰੀ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਕਾਰਨ 1949 ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਓਬਾ ਆਦੇਮੋਲਾ ਦੂਜੇ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਦ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ।
Funmilayo Ransome Kuti | |
|---|---|
 | |
| ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਜਨਮ | 25 ਅਕਤੂਬਰ 1900 Abeokuta, Southern Nigeria (now: Abeokuta, Ogun State) |
| ਮੌਤ | 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1978 (ਉਮਰ 77) Lagos, Lagos State, Nigeria |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | Israel Oludotun Ransome-Kuti |
| ਬੱਚੇ | Olikoye Ransome-Kuti (son) Beko Ransome-Kuti (son) Fela Anikulapo-Kuti (son) Dolapo Ransome-Kuti (daughter) |
| ਕਿੱਤਾ | Educator, women's rights activist |
ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ
ਫਰਾਂਸਿਸ ਐਬੀਗੇਲ ਓਲੂਫਨਮਿਲਾਇਓ ਥੌਮਸ ਦਾ ਜਨਮ 25 ਅਕਤੂਬਰ 1900, ਨੂੰ ਆਬਿਓਕੁਟਾ ਵਿਖੇ ਡੈਨੀਅਲ ਓਲੂਮੇਯੂਵਾ ਥੌਮਸ ਅਤੇ ਲੁਕਰੇਟੀਆ ਫਿਲੀਸ ਓਮੋਯੇਨੀ ਆਦਿਓਸੋਲੂ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ।
ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਸੋਧੋ
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ "Funmilayo Ransome Kuti Nigerian Statesmen".[permanent dead link]
- ↑ Modupeolu Faseke (2001). The Nigerian woman: her economic and socio-political status in time perspective. Agape Publications. ISBN 978-9-783-5626-53.
- ↑ Ian Sansom (11 December 2010). "Great Dynasties: The Ransome-Kutis". The Guardian. Retrieved 18 June 2014.
{{cite news}}: Italic or bold markup not allowed in:|publisher=(help) - ↑ Johnson-Odim, Cheryl (January–February 2009). "'For their freedoms': The anti-imperialist and international feminist activity of Funmilayo Ransome-Kuti of Nigeria". Women's Studies International Forum, special issue: Circling the Globe: International Feminism Reconsidered, 1910 to 1975. 32 (1). ScienceDirect: 58. doi:10.1016/j.wsif.2009.01.004.
{{cite journal}}: Invalid|ref=harv(help)CS1 maint: postscript (link)