ਬਾਲਕਨਾਮਾ ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1]

ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਝੁੱਗੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਬਾਲਕਨਾਮਾ ਦਾ ਸਟਾਫ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆ ਅਧੀਨ ਹੈ, ਜੋ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੋਲਾਂ ਪੰਨਿਆਂ ਦਾ ਸੰਪਾਦਕੀ ਗਲੀ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ, ਬਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰੀ, ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। 2003 ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਥੋੜੇ ਜਿਹੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਇਹ ਅਖ਼ਬਾਰ, ਹੁਣ ਇਸਦਾ ਨੈਟਵਰਕ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸੱਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਫੈਲ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ 10,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਚੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।[2]

ਇਹ ਚੇਤਨਾ ਨਾਮੀ ਐਨਜੀਓ ਦੇ ਵਾਲੰਟੀਅਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਗਲੀ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। 2014 ਵਿੱਚ ਪੇਪਰ ਦਾ ਗੇੜ 5,500 ਯੂਨਿਟ ਤੱਕ ਗਿਆ। ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਖੁਦ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ 14 ਨਿਯਮਿਤ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ ਕਈ ਹੋਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਹਨ। ਜਿਹੜੇ ਬੱਚੇ ਲਿਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਉਹ ਹੋਰਨਾਂ ਰਿਪੋਰਟਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖ ਕੇ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।[3] 2015 ਵਿੱਚ, ਇੰਡੀਆ ਟੂਡੇ ਨੇ ਬਾਲਕਨਾਮਾ ਨੂੰ "ਗਲੀ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਵਿਲੱਖਣ ਅਖ਼ਬਾਰ" ਕਿਹਾ ਹੈ।[4]

ਨਵੰਬਰ 2013 ਵਿੱਚ ਬਾਲਕਨਾਮਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਟੀਵੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਵਜੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਸਲਮਕਿੱਡ ਰਿਪੋਰਟਰਜ਼ ਸੀ।[5]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "These Delhi Children Run The World's Only Newspaper Published By Street Kids". India Times.
  2. "India's slum kid reporters tell stories of street life". Al Jazeera.
  3. "Balaknama: Making headlines that matter". Hindustan Times.
  4. India Today
  5. Greenslade, Roy (31 October 2013). "The 'slumkid reporters' telling of children's street life in India". The Guardian.