ਮਦਰਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ, ਜੋ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਹਿੰਦੂ ਕੁਸ਼ (ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਈਰਾਨ ਤੱਕ) ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਦੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਹਰਿਆਣੇ ਰਾਜ ਤੱਕ ਫੈਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਕੁਝ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਹਾਂਕਾਵਿ, ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਰਾਜਾ ਸ਼ਾਲਿਆ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਮਾਦਰਾ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪੁਰਾਣੇ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਅੱਜ ਦੇ ਹਰਿਆਣੇ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1][2][3] ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਪਾਲੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਮਦਰਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਵਿਦਵਤਾਪੂਰਵਕ ਰਚਨਾਵਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ( ਵੈਦਿਕ ਕਾਲ ) ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸ਼ਤਰੀਆ ਸਮੂਹ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋਣ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।[4] ਹਾਲੀਆ ਵਿਦਵਤਾਪੂਰਨ ਕਾਰਜ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਮਦਰਾ ਰਾਜ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਘਰ ਰਾਵੀ ਅਤੇ ਚਨਾਬ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ।[5][6] ਮਦਰਾ ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਮਦਰਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਤ੍ਰੇਤਾ ਯੁਗ ਵਿਚ ਸ਼ਿਬੀ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ।

ਆਰਿਆਵਰਤਾ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. Menon, Ramesh (2006). The Mahabharata, A modern rendering. iUniverse. ISBN 9780595401888.
  2. Ganguly, Kisari. "The Mahabharata". www.sacred-texts.com.
  3. Przyluski, Jean (1960). Ancient Peoples of the Punjab. University of Minnesota: K. L. Mukhopadhyaya. pp. vi, 7–8.
  4. Law, Dr. Bimla Charan (1924). Some Ksatriya Tribes of Ancient India. University of Calcutta. pp. 214–229.
  5. Hamadani, Agha Hussain (1986). The frontier policy of the Delhi Sultans. National Institute of Historical and Cultural Research. p. 112.
  6. Bajpai, Shiva Chandra (S.C.) (1987). Lahaul-Spiti: A Forbidden Kingdom in the Himalayas (Fourth ed.). Indus Publishing Company. p. 11. ISBN 9788173871139.