ਮਾਧਵੀ ਪਾਰੇਖ (ਜਨਮ 1942)[1] ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਮਕਾਲੀ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ।[2]

ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਬਚਪਨ ਦੀ ਯਾਦ, ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ, ਲੋਕ ਕਲਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਮਿਥਿਹਾਸ ਅਤੇ ਵੈਦਿਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਰਵਾਇਤੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਹੈ, ਉਸਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਸਮਕਾਲੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਪਾਲ ਕਲੀ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਲੋਕ ਕਲਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਖਾਸ ਲੋਕ ਪਰੰਪਰਾ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ।[2]

ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ

ਸੋਧੋ

ਮਾਧਵੀ ਪਾਰੇਖ ਦਾ ਜਨਮ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ, ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੰਜੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਪੋਸਟਮਾਸਟਰ ਸਨ।[3]

1957 ਵਿੱਚ, ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਕਾਰ ਮਨੂ ਪਾਰੇਖ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਜੇਜੇ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਰਟ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ, ਫਿਰ ਮੁੰਬਈ ਚਲੇ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਮੌਂਟੇਸਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਕੋਰਸ ਕੀਤਾ। 1964 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਫਿਰ ਕੋਲਕਾਤਾ ਚਲੇ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 1965 ਤੱਕ ਰਹੇ।[4]

ਕਰੀਅਰ

ਸੋਧੋ

ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਮਾਧਵੀ ਪਾਰੇਖ ਖੁਦ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਬਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੀ ਸੀ ਪਰ ਉਸਦੇ ਪਤੀ, ਮਨੂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਕਲਾ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪੇਂਟਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਧੀ ਮਨੀਸ਼ਾ ਨਾਲ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ।[5] 1968 ਵਿੱਚ, ਮਾਧਵੀ ਨੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਬਿਰਲਾ ਅਕੈਡਮੀ Archived 2022-12-01 at the Wayback Machine. ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਉਸਦੀ ਇੱਕ ਪੇਂਟਿੰਗ ਨੂੰ ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕਾਦਮੀ ਦੇ ਸਾਲਾਨਾ ਸ਼ੋਅ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾ ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[6] 1973 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੋਲੋ ਸ਼ੋਅ ਕੈਮੋਲਡ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ, ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ।

1987–1989 ਤੋਂ, ਮਾਧਵੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਮਕਾਲੀਆਂ, ਮਹਿਲਾ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨਲਿਨੀ ਮਲਾਨੀ, ਨੀਲੀਮਾ ਸ਼ੇਖ ਅਤੇ ਅਰਪਿਤਾ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਥਰੂ ਦਿ ਲੁਕਿੰਗ ਗਲਾਸ ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਚਾਰ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ, ਨੇ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਗੈਰ-ਵਪਾਰਕ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ।[7] 1979 ਵਿੱਚ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਏਆਈਆਰ ਗੈਲਰੀ ਵਿੱਚ ਨੈਨਸੀ ਸਪੇਰੋ, ਮੇ ਸਟੀਵਨਜ਼ ਅਤੇ ਅਨਾ ਮੇਂਡੀਏਟਾ (ਯੂ.ਐਸ. ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਆਲ-ਔਰਤ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸਹਿਕਾਰੀ ਗੈਲਰੀ) ਨਾਲ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਕੇ, ਨਲਿਨੀ ਮਲਾਨੀ ਨੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਸੀ। ਕਲਾਕਾਰ, ਜੋ ਦਿਲਚਸਪੀ ਅਤੇ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ।[8]

2017 ਵਿੱਚ ਡੀਏਜੀ, ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਦ ਕਰੀਅਸ ਸੀਕਰ ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲੇ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਪਿਛੋਕੜ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[9] ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਨੇ 2018 ਵਿੱਚ ਡੀਏਜੀ, ਮੁਬਈ ਅਤੇ 2019 ਵਿੱਚ ਡੀਏਜੀ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ[10]

ਮਾਧਵੀ ਪਾਰੇਖ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਅਤੇ ਕਲਪਨਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਜੀਵੰਤ ਅਤੇ ਅਸਲ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਰਵਾਇਤੀ ਲੋਕ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਪੇਂਟਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਕੈਨਵਸ ਉੱਤੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਐਕਰੀਲਿਕ ਅਤੇ ਕਾਗਜ਼ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਰੰਗ ਵੱਲ ਵਧਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਲਾਤਮਕ ਕਲਪਨਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਾ ਲੱਭਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲੀ।[11]

ਉਸਦੀ ਧੀ, ਮਨੀਸ਼ਾ ਪਾਰੇਖ ਵੀ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ।[12]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. 2.0 2.1 "Madhvi Parekh - JNAF". Retrieved 2021-03-20.
  2. Milford-Lutzker, Milford-Lutzker (Fall 1999). "Intersections: Urban and village art in India". Art Journal. 58 (3). New York: 22–30. doi:10.1080/00043249.1999.10791950.
  3. Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000012-QINU`"'</ref>" does not exist.
  4. Khurana, Chanpreet. "Dots and dashes: How artist Madhvi Parekh developed her own language to tell stories of her youth". Scroll.in (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2018-03-03.
  5. Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000014-QINU`"'</ref>" does not exist.
  6. Archive, Asia Art. "Centre for Contemporary Art 1989–1990". aaa.org.hk (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-06-02.
  7. Rix, Juliet. "Nalini Malani – interview: 'The future is female. There is no other way'". www.studiointernational.com. Retrieved 2022-06-02.
  8. "Madhvi Parekh: Retrospective". DAG. Retrieved 3 November 2021.
  9. Paik, Sherry. "Madhvi Parekh Defies Categorisation in New York Retrospective". Ocula Magazine. Retrieved 3 November 2021.
  10. Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000019-QINU`"'</ref>" does not exist.
  11. "Manisha Parekh". Saffronart. Retrieved 2021-03-20.

ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tag defined in <references> has no name attribute.