ਮਾਨਸਬਲ ਝੀਲ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਗੰਦਰਬਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸਫਾਪੋਰਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਝੀਲ ਹੈ। ਮਾਨਸਬਲ ਨਾਮ ਨੂੰ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਤੋਂ ਹੀ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। [2] ਝੀਲ ਚਾਰ ਪਿੰਡਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜਾਰੋਕਬਲ, ਕੋਂਡਬਲ, ਨੇਸਬਲ (ਝੀਲ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਪਾਸੇ ਸਥਿਤ) ਅਤੇ ਗਰੇਟਬਲ ਨਾਲ ਘਿਰੀ ਹੋਈ ਹੈ। [3] ਝੀਲ ਦੇ ਘੇਰੇ 'ਤੇ ਕਮਲ ( ਨੇਲੰਬੋ ਨਿਊਸੀਫੇਰਾ ਜੁਲਾਈ ਅਤੇ ਅਗਸਤ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਖਿੜਦਾ ਹੈ) ਝੀਲ ਦੇ ਸਾਫ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੁਗਲ ਬਾਗ਼, ਜਿਸ ਨੂੰ ਜਰੋਕਾ ਬਾਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, (ਮਤਲਬ ਖਾੜੀ ਦੀ ਖਿੜਕੀ) ਨੂਰਜਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਝੀਲ ਨੂੰ ਵੇਖਦਾ ਹੈ। [4]

ਮਾਨਸਬਲ ਝੀਲ
ਮਾਨਸਬਲ ਝੀਲ ਦਾ ਇੱਕ ਦ੍ਰਿਸ਼
ਮਾਨਸਬਲ ਝੀਲ ਦਾ ਇੱਕ ਦ੍ਰਿਸ਼
ਸਥਿਤੀਗਾਂਦਰਬਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਭਾਰਤ
ਗੁਣਕ34°15′N 74°40′E / 34.250°N 74.667°E / 34.250; 74.667
Catchment area33 km2 (13 sq mi)
Basin countriesਭਾਰਤ
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੰਬਾਈ5 km (3.1 mi)
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚੌੜਾਈ1 km (0.62 mi)[1]
Surface area2.81 km2 (1.08 sq mi)
ਔਸਤ ਡੂੰਘਾਈ4.5 m (15 ft)
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੂੰਘਾਈ13 m (43 ft)
Water volume0.0128 km3 (0.0031 cu mi)
Residence time1.2 years
Shore length110.2 km (6.3 mi)
Surface elevation1,583 m (5,194 ft)
Settlementsਕੋਂਡਬਲ
1 Shore length is not a well-defined measure.

ਝੀਲ ਪੰਛੀ ਦੇਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਜਲ-ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਟੈਂਪਿੰਗ ਮੈਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ "ਸਾਰੀਆਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਝੀਲਾਂ ਦਾ ਸਰਵਉੱਚ ਰਤਨ" ਹੈ। [5] [6] ਕਮਲ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਜੋ ਕਿ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਉੱਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਦੀ ਕਟਾਈ ਅਤੇ ਮੰਡੀਕਰਨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਵੀ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। [2]

ਪਹੁੰਚ

ਸੋਧੋ

ਝੀਲ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਤੋਂ 30-kilometre (19 mi) ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੈ ਸ਼ਾਦੀਪੋਰਾ, ਨਸੀਮ ਅਤੇ ਗੰਦਰਬਲ ਰਾਹੀਂ ਸੜਕ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਝੀਲ, ਵੁਲਰ ਝੀਲ ਨੂੰ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸੜਕ, ਸਫਾਪੋਰਾ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਝੀਲ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ। [2] ਸੋਨਮਰਗ ਤੋਂ ਗੰਦਰਬਲ ਰਾਹੀਂ ਮਾਨਸਬਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣਾ ਵੀ ਆਸਾਨ ਹੈ।

ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਝੀਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਸਹੀ ਡੇਟਿੰਗ ਅਜੇ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਝੀਲ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਕਿਨਾਰੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਖੰਡਰ ਹਨ, ਜਿਸਨੂੰ ਝਰੋਖਾ ਬਾਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਮੁਗਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਾਫ਼ਲਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। [2] [5]

 
ਮਾਨਸਬਲ ਝੀਲ
 
ਵਿਲੋ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਛਾਂ ਤੋਂ ਮਾਨਸਬਲ ਝੀਲ

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

ਸੋਧੋ

 

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 9 October 2011. Retrieved 30 July 2011.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 http://kashmir-tourism.com/jammu-kashmir-lakes-mansabal-lake.htm, Manasbal Lake
  3. "Neglect, of Manasbal Lake". Greater Kashmir (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2015-03-13. Retrieved 2020-10-10.
  4. "Manasbal Lake, Manasbal Lake in Jammu, Lakes in Jammu, Jammu Kashmir Lake Tours, Travelling in Jammu Kashmir". Archived from the original on 2012-02-14. Retrieved 2012-04-25.
  5. 5.0 5.1 "Manasbal Lake". Archived from the original on 2012-03-03. Retrieved 2012-04-25.
  6. http://www.mascottravels.com/kashmirlakes.htm kashmir lakes

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

ਸੋਧੋ

ਫਰਮਾ:Hydrography of Jammu and Kashmirਫਰਮਾ:Waters of South Asia