ਮੁੰਨੀ ਬੇਗਮ (ਬੰਗਾਲੀ: মুন্নী বেগম, Urdu: منی بیگم) ਉਘੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਗਾਇਕਾ ਹੈ।[1] ਉਸ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਮ ਨਾਦਿਰਾ ਹੈ। (ਬੰਗਾਲੀ: নাদিরা; Urdu: نادرہ).[2] ਉਹ ਸ਼ਿਕਾਗੋ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕ ਹੈ।

ਮੁੰਨੀ ਬੇਗਮ
মুন্নী বেগম
منی بیگم
ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਨਮ ਦਾ ਨਾਮਨਾਦਿਰਾ
ਮੂਲਮੁਰਸ਼ਿਦਾਬਾਦ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਭਾਰਤ
ਵੰਨਗੀ(ਆਂ)ਗ਼ਜ਼ਲ
ਕਿੱਤਾਗ਼ਜ਼ਲ ਗਾਇਕਾ

ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ

ਮੁੰਨੀ ਬੇਗਮ ਮੁਰਸ਼ਿਦਾਬਾਦ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਹ ਸੱਤ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗਾਇਕ ਉਸਤਾਦ ਖਵਾਜਾ ਗੁਲਾਮ ਮੁਸਤਫਾ ਵਾਰਸੀ ਤੋਂ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਸਬਕ ਲੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਉਸ ਨੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।

ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ 1950 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲੇ ਗਏ; ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸੁਤੰਤਰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ PAF ਸ਼ਾਹੀਨ ਸਕੂਲ, ਢਾਕਾ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ; ਪਰ, ਉਹ 1971 ਦੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਜੰਗ ਕਾਰਨ, ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲੀ ਗਈ।

ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ

ਮੁੰਨੀ ਬੇਗਮ ਦਾ ਵਿਆਹ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 1998 ਵਿੱਚ ਤਲਾਕ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਧੀਆਂ, ਮੁਨੀਬਾ ਹਸਨੈਨ ਅਤੇ ਮਿਨਾਰਾ ਉਮਰ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਸਈਅਦ ਮੁਹੰਮਦ ਅਸਦ ਅਲੀ ਹੈ। 2016 ਤੱਕ, ਉਹ ਸ਼ਿਕਾਗੋ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਸੋਧੋ

ਮੁੰਨੀ ਬੇਗਮ ਦੀਆਂ ਹਿੱਟ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਹੁਤ ਲੰਬੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹਨ:

  • ਲਜ਼ਤ-ਏ-ਗ਼ੁਮ ਬਧਾ ਦੀਜੈ[3][4]
  • ਝੂਮ ਬਰਾਬਰ ਝੂਮ ਸ਼ਰਾਬੀ[3]
  • ਹਰ ਕਦਮ ਜ਼ਹਮਤੀਂ...
  • ਤੁਮਹਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਕਾ ਮੌਸਮ ਬੜਾ ਸੁਹਾਨਾ ਲੱਗੇ (ਕਵੀ: ਅਹਿਮਦ ਫ਼ਰਾਜ਼ ਦੇ ਬੋਲ)[4]
  • ਏਕ ਬਾਰ ਮੁਸਕੁਰਾ ਦੋ[5][4]
  • ਅਵਾਰਗੀ ਮੇਂ ਹਦ ਸੇ ਗੁਜ਼ਰ ਜਾਣ ਚਾਹੀਏ[3]
  • ਚਾਹਤ ਮੇਂ ਕਿਆ ਦੁਨੀਆਦਾਰੀ, ਇਸ਼ਕ ਮੇਂ ਕੈਸੀ ਮਜਬੂਰੀ
  • ਬੇਵਫਾ ਸੇ ਭੀ ਪਿਆਰ ਹੋਤਾ ਹੈ
  • ਭੂਲਨੇ ਵਾਲੇ ਸੇ ਕੋਈ ਕਹੇ
  • ਦਿਲ ਕੋ ਹਾਲ ਕਰਾਰ ਮੇਂ ਦੇਖ
  • ਕਿਸੀ ਕੈ ਗਮ ਮੇ ਵਕਾਰ ਖੋਨਾ
  • ਇਧਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਾ ਜਨਾਜ਼ਾ ਉਠੇ ਗਾ (ਕਵੀ ਦੇ ਬੋਲ: ਤਾਬਿਸ਼ ਦੇਹਲਵੀ)[3][6]
  • ਭੁਝੀ ਹੋਇ ਸ਼ਮਾ ਕੀ ਧੁਨ ਹੂੰ
  • ਮਰੀਜ਼-ਏ-ਮੁਹੱਬਤ ਉਨੀ ਕਾ ਫ਼ਸਾਨਾ[4]
  • ਲਾ ਪਿਲਾਦੇ ਸਾਕੀਆ[3][6]
  • ਯੇ ਹੈ ਮੈਖਾਨਾ ਯਹਾਂ ਰਿੰਦ ਹੈਂ[6]
  • ਜੋ ਫਰੇਬ ਮੈਂ ਨ ਖਾਇਆ ਤੁਝੇ ਰਜ਼ਦਾਨ ਸਮਝ ਕਰ
  • ਐ ਇਸ਼ਕ ਹਮੇਂ ਇਤਨਾ ਤੋ ਬਾਤਾ ਅੰਜਮ ਹਮਾਰਾ ਕੀਆ ਹੋ ਗਾ
  • ਦਿਲ ਕੀ ਬਾਤ ਲਬੋਂ ਪਰ ਲਾ ਕਰ ਅਬ ਤਕ ਹਮ ਦੁਖ ਸੇਹਤੇ ਹੈਂ
  • ਹਮ ਨੇ ਹਸਰਤੋਂ ਕੇ ਦਾਗ ਅੰਸੂਆਂ ਸੇ ਧੋ ਝੂਠ
  • ਮੇਰੈ ਸਾਕੀਆ ਮੁਝੇ ਭੂਲ ਜਾ ॥
  • ਕਬ ਮੇਰਾ ਨਸ਼ੀਮਾਨ ਅਹਿਲ-ਏ-ਚਮਨ
  • ਐ ਮੇਰੇ ਹਮਨਾਸ਼ੀਂ ਚਲ ਕਹੀਂ ਔਰ ਚਲ
  • ਅਸਮਾਨ ਸੇ ਉਤਾਰਾ ਗਿਆ
  • ਹਮੇ ਚਰਾਘ ਕੀ ਲਾਉ ਹੀਨ
  • ਕਬ ਮੇਰਾ ਨਸ਼ੀਮਾਨ ਅਹਿਲ-ਏ-ਚਮਨ
  • ਪੀਰ ਕੀ ਮੁਨ ਮੇਂ ਜੋਤੇ ਜਾਗੇ ਏਕ ਜ਼ਮਾਨਾ ਬੀਤ ਗਿਆ
  • ਯੇ ਸੀਲਾ ਮਿਲਾ ਉਹ ਮੁਝ ਕੋ ਤੇਰੀ ਦੋਸਤੀ ਕੇ ਪੀਛੇ
  • ਮੈਂ ਨਜ਼ਰ ਸੇ ਪੀ ਰਹਾ ਹੂੰ ਯੇ ਸਮਾ ਬਾਦਲ ਨਾ ਜਾਏ
  • ਤੁਮ ਪੂਚੋ ਔਰ ਮੇਂ ਨਾ ਬਾਤੋਂ ਐਸੇ ਤੁਮ ਹਲਾਤ ਨਹੀਂ
  • ਜੋਸ਼ ਦਰਿਆ ਮੈਂ ਥਾ ਕਿਸ ਕਾਦਰ ਅਲਮਾਨ
  • ਤੇਰੀ ਅੰਜੁਮਨ ਮੈਂ ਜ਼ਾਲਿਮ ਅਜਬ ਅਹਿਤਮਮ ਦੇਖ
  • ਸ਼ਰਬ ਲਾ ਸ਼ਰਬ ਲਾ
  • ਦੇਖ ਕਰ ਦਰ-ਓ-ਕਹਬਾ ਕੀ ਰੰਗੀਨੀਆਂ
  • ਤੇਰੀ ਸੂਰਤ ਨਿਗਾਹੋਂ ਮੈਂ ਫਿਰਤਿ ਰਹੀ
  • ਯਹਾਂ ਤੰਗੀ-ਏ-ਕਫਾਸ ਉਹ
  • ਮੇਰੀ ਦਾਸਤਾਨ-ਏ-ਹਸਰਤ ਵੋ ਸੁਨਾ ਸੁਨਾ ਕੇ ਰੋਏ
  • ਬੋਤਲ ਖੁੱਲੀ ਹੇ ਰਾਕਸ ਮੈਂ ਆਮ-ਏ-ਸ਼ਰਬ ਹੇ

ਡਿਸਕੋਗ੍ਰਾਫੀ ਸੋਧੋ

  • ਮੁੰਨੀ ਬੇਗਮ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਗ਼ਜ਼ਲੀਨ ਭਾਗ 1
  • ਅਵਰਗੀ ਭਾਗ-28
  • ਮੇਰੀ ਪਾਸੰਦ ਭਾਗ 1
  • ਮੇਰੀ ਪਾਸੰਦ ਭਾਗ 2
  • ਮਸਤੀ ਮੇਂ ਸੁਰਾਹੀ ਝੁਮਤੀ ਹੈ ਭਾਗ। 1
  • ਮਸਤੀ ਮੇਂ ਸੁਰਾਹੀ ਝੁਮਤੀ ਹੈ ਭਾਗ। 2
  • ਮੁੰਨੀ ਬੇਗਮ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸ਼ਾਮ
  • ਨਵੀਂ ਗ਼ਜ਼ਲ ਸੰ. 26
  • ਮੁੰਨੀ ਬੇਗਮ ਭਾਗ-21
  • ਮੁੰਨੀ ਬੇਗਮ ਭਾਗ-20
  • ਸ਼ਾਮ-ਏ-ਗ਼ਜ਼ਲ
  • ਮੇਰੀ ਪਸੰਦ
  • ਮੁੰਨੀ ਬੇਗਮ
  • ਮੁੰਨੀ ਬੇਗਮ ਇਨ ਕੰਸਰਟ ਵੋਲ. 4
  • ਮੁੰਨੀ ਬੇਗਮ ਇਨ ਕੰਸਰਟ ਵੋਲ. 3
  • ਮੁੰਨੀ ਬੇਗਮ ਇਨ ਕੰਸਰਟ ਵੋਲ. 2
  • ਮੁੰਨੀ ਬੇਗਮ ਇਨ ਕੰਸਰਟ ਵੋਲ. 1

ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ਸੋਧੋ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਵਲੋਂ ਸਿੰਧ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਈਡ ਆਫ ਪਰਫਾਰਮੈਂਸ ਅਵਾਰਡ (2008) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।[4][7]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. http://www.dawn.com/wps/wcm/connect/dawn-content-library/dawn/in-paper-magazine/the-review/world-music-day-food-for-the-soul[permanent dead link]
  2. "Hit Songs of Munni Begum". Pakistan Television Corporation. Archived from the original on 7 ਸਤੰਬਰ 2009. Retrieved 19 November 2009. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named scroll
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Dawn1
  5. "World Music Day: Food for the soul". Dawn (newspaper). 21 June 2009. Retrieved 30 June 2020.
  6. 6.0 6.1 6.2 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ptv
  7. "Melodious treat: Munni Begum's ghazals captivate audience". The Express Tribune (newspaper). 28 May 2015. Retrieved 27 July 2016.