ਰਾਜੇਸ਼ ਜੋਸ਼ੀ

ਭਾਰਤੀ ਪੱਤਰਕਾਰ

ਰਾਜੇਸ਼ ਜੋਸ਼ੀ (ਜਨਮ 18 ਜੁਲਾਈ 1946)[1][2] ਇੱਕ ਹਿੰਦੀ ਲੇਖਕ, ਕਵੀ, ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਾਟਕਕਾਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ - 'ਦੋ ਪੰਕਤੀਆਂ ਕੇ ਬੀਚ' (ਦੋ ਲਾਈਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ) ਲਈ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ 2002 ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਲੈਟਰਸ ਵੱਲੋਂ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3] ਉਹ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਭੋਪਾਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।[4] ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਜਰਮਨ, ਰੂਸੀ, ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੁਕਤੀਬੋਧ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਮੱਖਣ ਲਾਲ ਚਤੁਰਵੇਦੀ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਸ੍ਰੀਕਾਂਤ ਵਰਮਾ ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਸਨਮਾਨ, ਸ਼ਿਖਰ ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹਨ।

ਰਾਜੇਸ਼ ਜੋਸ਼ੀ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨਿਰਾਲਾ ਨਗਰ, ਭੋਪਾਲ, ਜੁਲਾਈ 2017

ਜੀਵਨੀ ਸੋਧੋ

ਰਾਜੇਸ਼ ਜੋਸ਼ੀ ਦਾ ਜਨਮ 1946 ਵਿੱਚ ਨਰਸਿੰਘਗੜ੍ਹ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ 1966 ਵਿੱਚ ਬਾਇਓਲੋਜੀ ਨਾਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਜੈਨ ਅਤੇ ਇੰਦੌਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ ਕੀਤੀ, ਉਸਨੇ 1972 ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ਾ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬੈਂਕ ਕਲਰਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[5] ਉਸਨੇ "ਵਤਯਾਨ", "ਲਹਾਰ", "ਪਾਹਲ", "ਧਰਮਯੁਗ", "ਸਪਤਾਹਿਕ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ", "ਸਾਰਿਕਾ" ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਰਸਾਲਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਸਾਹਿਤਕ ਜੀਵਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ "ਨਯਾ ਵਿਕਾਸ", "ਨਯਾ ਮਾਰਗ" ਅਤੇ "ਵਰਤਮਾਨ ਸਾਹਿਤ" ਵਰਗੇ ਰਸਾਲਿਆਂ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ।। ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ - "ਏਕ ਦਿਨ ਬੋਲੇਂਗੇ ਪੇਡ", "ਦੋ ਪੰਕਤੀਆਂ ਕੇ ਬੀਚ" ਅਤੇ ਹੋਰ - ਇੱਕ ਲੰਮੀ ਕਵਿਤਾ "ਸਮਰਗਾਥਾ" ਅਤੇ ਦੋ ਲਘੂ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ "ਸੰਵਰ ਔਰ ਅਨਯ ਕਹਾਣੀਆਂ" ਅਤੇ " ਕਪਿਲ ਕਾ ਪੇਡ", ਚਾਰ ਨਾਟਕ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਤੁਕਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਗ੍ਰਹਿ "ਗੇਂਦ ਨਿਰਾਲੀ ਮਿਠੂ ਕੀ"।[6]

ਬਿਬਲੀਓਗ੍ਰਾਫੀ ਸੋਧੋ

  • Nagarjuna Rachna Sanchayan (Hindi): An anthology of selected writings of Nagarjuna in Hindi, Compiled and edited by Rajesh Joshi, 2005, Sahitya Akademi, Delhi. ISBN 81-260-1907-7.[7]

References ਸੋਧੋ

External links ਸੋਧੋ