ਰੁਬੀਨਾ ਕੁਰੈਸ਼ੀ ( ਸਿੰਧੀ : روبينه قريشي; ਜਨਮ: 19 ਅਕਤੂਬਰ 1940) ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਿੰਧੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਗਾਇਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਹ 1960 ਤੋਂ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ। ਉਹ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਸਿੰਧ ਦੁਆਰਾ ਅਰੰਭ ਕੀਤੀ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿੰਧੀ ਮਹਿਲਾ ਗਾਇਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੂਫੀ ਗੀਤ ਗਾਏ ਹਨ। ਉਹ "ਸਿੰਧ ਦੀ ਕੋਇਲ" ਅਤੇ "ਸਿੰਧ ਦੀ ਬੁਲਬੁਲ" ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।

ਰੁਬੀਨਾ ਕੁਰੈਸ਼ੀ
روبينه قريشي
ਜਨਮ
ਆਇਸ਼ਾ ਸ਼ੇਖ

19 ਅਕਤੂਬਰ 1940
ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਸਿੰਧ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ
ਪੇਸ਼ਾਲੋਕ ਗਾਇਕ
ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ1960s– 1990s
ਪੁਰਸਕਾਰ
  • ਕੈਲੰਡਰ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਅਵਾਰਡ
  • ਖਵਾਜਾ ਗੁਲਾਮ ਫਰੀਦ ਐਵਾਰਡ,
  • ਪੀਬੀਸੀ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਅਵਾਰਡ

ਆਰੰਭਕ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ

ਰੂਬੀਨਾ ਦਾ ਜਨਮ 19 ਅਕਤੂਬਰ 1940 ਨੂੰ ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਸਿੰਧ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। [1] ਉਸ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਮ ਆਇਸ਼ਾ ਸ਼ੇਖ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਇਲਾਹੀ ਬਾਕਸ ਸ਼ੇਖ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਇੱਕ ਆਮ ਗਾਇਕ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸ ਦ ਭਰਾ ਅਬਦੁੱਲ ਗਫੂਰ ਸ਼ੇਖ ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਗਾਇਕਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਨਾਮਵਰ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਿਸਟ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਦਾਦੀ ਲੀਲਾ ਵਾਟੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਗਾਉਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।[2]

17 ਅਗਸਤ 1955 ਨੂੰ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।[3] ਇਸ ਨਵੇਂ ਸਥਾਪਿਤ ਰੇਡੀਓ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਰੇਡੀਓ 'ਤੇ ਹੋਣਹਾਰ ਮੁੰਡਿਆਂ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਪੱਤਰ ਲਿਖਿਆ ਸੀ। ਰੁਬੇਨਾ ਨੌਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹ ਰਹੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਬਾਲ ਗਾਇਕਾ ਵਜੋਂ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਆਡੀਸ਼ਨ ਦਿੱਤਾ। ਮਸ਼ਹੂਰ ਪ੍ਰਸਾਰਕ ਐਮ.ਬੀ. ਅੰਸਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਗਾਇਕ ਮਾਸਟਰ ਮੁਹੰਮਦ ਇਬਰਾਹਿਮ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਆਡੀਸ਼ਨ ਲਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਡੀਸ਼ਨ ਪਾਸ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਿੰਧੀ ਗੀਤ "ਪਰੇਨ ਪਵਦੇ ਸਨ, ਚਾਵੰਡੀ ਸਾਨ, ਰਾਹੀ ਵਜ ਰਤ ਭਾਂਭੋਰ ਆਦਮੀ" (پيرين پوندي سان چونਦੀ سان ، ਲੜਾਈ ਅਤੇ ਰਾਤ ڀنڀور ۾) ਰੇਡੀਓ ਲਈ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਗਾਣਾ ਰੇਡੀਓ ਸਰੋਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਹ ਸਾਰੇ ਸਿੰਧ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਈ। ਆਪਣੇ ਗਾਇਕੀ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਸ ਨੇ ਸਿੰਧ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ 1967–68 ਵਿੱਚ ਹਿਮਤ-ਉਲ-ਇਸਲਾਮ ਗਰਲਜ਼ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।

ਯੋਗਦਾਨ ਸੋਧੋ

ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਨੇ ਸੂਫੀ ਕਵੀਆਂ ਦੇ ਸੈਂਕੜੇ ਗਾਣੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦੁੱਲ ਲਤੀਫ਼ ਭੀਤਾਈ, ਸੱਚਲ ਸਰਮਸਤ, ਬੁਢਲ ਫਕੀਰ, ਮੰਥਰ ਫਕੀਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਾਥੀ ਗਾਇਕਾ ਜ਼ਰੀਨਾ ਬਲੋਚ, ਅਮੀਨਾ ਅਤੇ ਜ਼ੇਬ- ਉਨ-ਨੀਸਾ ਦੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਗਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚ "ਸਹੇਰਾ" ਵੀ ਗਾਇਆ। ਇਹ ਸੇਹਰੇ ਅਜੇ ਵੀ ਸਾਰੇ ਸਿੰਧ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ ਕੁਝ ਸਿੰਧੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪਲੇਅਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਵਜੋਂ ਵੀ ਗਾਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘੁੰਘਾਟ ਲਾਹ ਕੁੰਵਰ [4] (گهونگهٽ لاھ ڪنوار) ਅਤੇ ਸਸੀ ਪੁੰਨੂੰ (سسئي ਪੁੰਨਸ) ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। 1970 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਫ਼ਿਲਮ ਅਤੇ ਟੀ.ਵੀ. ਅਦਾਕਾਰ ਮੁਸਤਫਾ ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਲਾਹੌਰ ਚਲੀ ਗਈ। ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਉਸਤਾਦ ਛੋਟਾ ਗੁਲਾਮ ਅਲੀ ਤੋਂ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਉਰਦੂ, ਪੰਜਾਬੀ, ਸਰਾਇਕੀ, ਪੁਸ਼ਤੋ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਾਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ, ਚੀਨ, ਤੁਰਕੀ, ਭਾਰਤ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।[5]

ਰੁਬੀਨਾ ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਇੱਕ ਸੋਸ਼ਲ ਵਰਕਰ ਵੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਬਲਾਇੰਡ ਵੈਲਫੇਅਰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਲੇਡੀਜ਼ ਵਿੰਗ) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ।

ਸੂਫੀ ਸੰਗੀਤ ਲਈ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਜੋਂ, ਉਸਨੂੰ "ਕਲੇਂਦਰ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼" ਅਤੇ "ਖੁਸ਼ਜਾ ਗੁਲਾਮ ਫਰੀਦ" ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ.। ਉਸ ਨੂੰ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹੈਦਰਾਬਾਦ (2012) ਤੋਂ ਵੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।[6]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "روبينا قريشي : (Sindhianaسنڌيانا)". www.encyclopediasindhiana.org (in ਸਿੰਧੀ). Retrieved 2020-04-08.
  2. "دادي سورڳ ۾ هيرآباد ٻيهر گڏجي اڏينداسين (محسن جويو) | پيچرو نيوز سنڌي". www.pechro.com (in ਸਿੰਧੀ). Archived from the original on 2022-02-16. Retrieved 2020-04-08. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  3. "ريڊيو پاڪستان : (Sindhianaسنڌيانا)". www.encyclopediasindhiana.org (in ਸਿੰਧੀ). Retrieved 2020-04-08.
  4. "Pakistan Film Database - پاکستان فلم ڈیٹابیس - Lollywood Movies". pakmag.net. Archived from the original on 2020-03-20. Retrieved 2020-04-08. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  5. Mahwish Abbassi: Rubina Qureshi, Daily Kawish Hyderabad, 2015-01-25.
  6. Correspondent, The Newspaper's Staff (2012-06-17). "Mustafa Qureshi, wife receive accolades". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-04-08.[permanent dead link]