ਰੋਹਿਨੀ ਦੇਵੀ

ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਰੋਹਿਨੀ ( Sanskrit: रोहिणी, rohiṇī ) ਵਾਸੂਦੇਵ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਹੈ। ਉਹ ਬਲਰਾਮ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਸੁਭਦਰਾ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਵੀ ਭੈਣ, ਦੀ ਮਾਂ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਗਾਵਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਸੁਰਭੀ ਦਾ ਅੰਸ਼ਕ ਅਵਤਾਰ ਸੀ।

ਰੋਹਿਨੀ ਦੇਵੀ
ਜਾਣਕਾਰੀ
ਪਤੀ/ਪਤਨੀ(ਆਂ}	ਵਾਸੁਦੇਵ
ਬੱਚੇ	ਬਲਰਾਮ, ਸੁਭਦਰਾ

ਵਾਸੂਦੇਵ ਦੀ ਕੈਦ

ਰੋਹਿਨੀ ਦੇ ਪਤੀ, ਵਾਸੁਦੇਵ, ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਔਰਤ ਦੇਵਕੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ। ਦੇਵਕੀ ਅਤੇ ਵਾਸੂਦੇਵ ਦੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਅਕਾਸ਼ ਤੋਂ ਇੱਕ ਬ੍ਰਹਮ ਆਵਾਜ਼ (ਜਿਸ ਨੂੰ "ਅਕਾਸ਼ਵਾਣੀ" ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਨੇ ਦੇਵਕੀ ਦੇ ਦੁਸ਼ਟ ਭਰਾ ਕਾਂਸਾ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ "ਦੇਵਕੀ ਦੇ ਅੱਠਵੇਂ ਪੁੱਤਰ" ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਕੀਤੀ। ਕਾਂਸ ਨੇ ਫਿਰ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਵਕੀ ਦੀ ਸਾਰੀਆਂ ਸੰਤਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਵਿਆਹੇ ਜੋੜੇ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਤੋਂ ਕੈਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇਸ ਨੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਰੋਹਿਨੀ ਨੂੰ ਇਕੱਲੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।

ਕਾਂਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕੈਦ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਕੈਦ ਕੀਤੇ ਜੋੜੇ ਵਿੱਚ ਜੰਮੇ ਹਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ ਤੇ ਮਾਰ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਦੇਵਕੀ ਨੇ ਸੱਤਵੀਂ ਵਾਰ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗਰਭਵਤੀ ਪਾਇਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਸੱਤਵਾਂ ਬੱਚਾ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਕੁਝ ਅਲਗ ਸੀ ਅਣਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਚਮਤਕਾਰੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦੇਵਕੀ ਦੀ ਕੁੱਖ ਤੋਂ ਰੋਹਿਨੀ ਦੀ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਹੀ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਤਰਸ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਬੱਚੇ ਦਾ ਨਾਮ ਬਲਰਾਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਉਹ ਵੱਡਾ ਯੋਧਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ।

ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ

ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ, ਜੋ ਦੇਵਕੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਅੱਠਵਾਂ ਬੱਚਾ ਸੀ, ਨੂੰ ਜਨਮ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗੋਕੁਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਇਆ ਗਿਆ। ਰੋਹਿਨੀ ਵੀ ਉਸੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਚਲੀ ਗਈ, ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਸੌਤੇਲੇ ਪੁੱਤਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਸਕੇ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਾਂਸ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਧਮਕੀ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਹੋਰ ਦੂਜੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਪਾਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨੇੜਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੀ ਦੋਵੇਂ ਭਰਾ ਬਲਰਾਮ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਇਕੱਠੇ ਵੱਡੇ ਹੋਏ ਸਨ।

ਸੰਤਾਨ

ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਦੁਆਰਾ ਕੰਸ ਦਾ ਵਧ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਾਸੁਦੇਵ ਅਤੇ ਦੇਵਕੀ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਕੈਦ ਵਿਚੋਂ ਛੁਡਵਾਇਆ। ਬਲਰਾਮ ਨੇ ਕਾਕੁਦਮੀ ਦੇ ਰਾਜਾ ਦੀ ਪੁੱਤਰੀ ਰੇਵਤੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ ਅਤੇ ਦੋ ਬੇਟਿਆਂ ਨਿਸਥਾ ਤੇ ਉਲਮਕਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੇਟੀ ਵਤਸਲਾ ਦੇ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਬਣੇ। ਦੋਵੇਂ ਪੁੱਤਰ ਨਿਸਥਾ ਅਤੇ ਉਲਮੁਕਾ ਯਾਦੂ ਦੇ ਅਨੌਖੇ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਲਰਾਮ ਨੇ ਵੀ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਨੂੰ ਸਮਾਪਤ ਕਰ ਲਿਆ।

ਮੌਤ

ਯਾਦੂ ਕਤਲੇਆਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਸੂਦੇਵਾ ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰੋਹਿਨੀ ਨੇ ਵਾਸੁਦੇਵ ਦੀਆਂ ਦੂਜੀ ਪਤਨੀਆਂ ਦੇਵਕੀ, ਭਦਰ ਅਤੇ ਮਦੀਰਾ ਦੇ ਨਾਲ ਵਾਸੂਦੇਵਾ ਦੀ ਚਿਤਾ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦਾ ਸਸਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।