ਰੰਗ ਪੰਚਮੀ (ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੰਜਵੇਂ ਦਾ ਰੰਗ) ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ਜੋ ਫਾਲਗੁਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਪੱਖ ਪੰਚਮੀ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਫਾਲਗੁਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪੰਦਰਵਾੜੇ ਦਾ ਪੰਜਵਾਂ ਦਿਨ ਹੈ।

ਰੰਗ ਪੰਚਮੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਲੋਕ ਹੋਲੀ ਵਾਂਗ ਹੀ ਇੱਕ ਦੂਜੇ 'ਤੇ ਰੰਗਦਾਰ ਪਾਊਡਰ ਜਾਂ ਗੁਲਾਲ ਛਿੜਕਦੇ ਜਾਂ ਛਿੜਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹੋਲੀ ਦੇ ਉਲਟ, ਰੰਗ ਪੰਚਮੀ 'ਤੇ, ਲੋਕ ਇੱਕ ਦੂਜੇ 'ਤੇ ਰੰਗਦਾਰ ਪਾਣੀ ਵੀ ਛਿੜਕਦੇ ਹਨ। "ਰੰਗ" ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਰੰਗ, ਅਤੇ "ਪੰਚਮੀ" ਹਿੰਦੂ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵੇਂ ਦਿਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।[1]

ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸ਼ਿਮਗਾ ਜਾਂ ਸ਼ਿਮਗੋ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2] ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ, ਲੋਕ ਦੇਵਤੇ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਜਲੂਸ ਕੱਢਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਜਲੂਸ ਕਿਸੇ ਨੇੜਲੇ ਨਦੀ ਜਾਂ ਛੱਪੜ ਵਿਚ ਦੇਵੀ ਦੇ ਡੁੱਬਣ ਨਾਲ ਸਮਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਵਰਣਨ ਸੋਧੋ

ਰੰਗ ਪੰਚਮੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਹਿੰਦੂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਰੰਗ ਪੰਚਮੀ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤਾਣੇ-ਬਾਣੇ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ, ਮਿਠਾਈਆਂ ਅਤੇ ਤੋਹਫ਼ਿਆਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ।

ਰੰਗ-ਰੋਗਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹਿੰਦੂ ਵੀ ਰੰਗ ਪੰਚਮੀ ਨੂੰ ਪੂਜਾ ਦੇ ਦਿਨ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਰਾਧਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬ੍ਰਹਮ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਮਿਲਾਪ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਵਤਿਆਂ ਤੋਂ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਅਤੇ ਸੇਧ ਲੈਣ ਲਈ ਪੂਜਾ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "Significance of Ranga Panchami". ApniSanskriti - Back to veda (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2023-03-12. Retrieved 2023-03-12.
  2. "Rahaad Rang Panchami". map.sahapedia.org (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-03-12.