ਲਤਿਕਾ ਨਾਥ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਲੇਖਕ, ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੁਰੱਖਿਆਵਾਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਬਿਨਾ `ਤੇ, 2001 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫਿਕ ਨੇ 'ਦ ਟਾਈਗਰ ਪ੍ਰਿੰਸੈਸ' ਦੇ ਖਿਤਾਬ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਦੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[1][2] ਉਸਨੇ 1990 ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਘਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।[3] ਮਈ 2020 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਲਤਿਕਾ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕੰਮ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਇੱਕ ਕਵਰ ਸਟੋਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਨਿਤਿਨ ਗੁਪਤਾ (ਸਾਬਕਾ ਮੰਤਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ) ਦੁਆਰਾ "ਉਸ ਦੀ ਦਲੇਰੀ" ਦੇ ਆਨਰੇਰੀ ਸਿਰਲੇਖ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਤੇ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ।[4]

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ

ਸੋਧੋ

ਲਤਿਕਾ ਨਾਥ ਦਾ ਜਨਮ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਲਲਿਤ ਐਮ ਨਾਥ ਅਤੇ ਮੀਰਾ ਨਾਥ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਲਲਿਤ ਨਾਥ ਏਮਜ਼ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਬੋਰਡ ਵਿੱਚ ਸਨ ਅਤੇ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਉਜਾੜ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੰਬੰਧੀ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[3] ਨਾਥ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਨੌਰਥ ਵੇਲਜ਼, ਬੈਂਗੋਰ, ਯੂਕੇ ਤੋਂ ਪੇਂਡੂ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਾਉਂਸਿਲ ਦੁਆਰਾ ਚੇਵੇਨਿੰਗ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਫਿਰ ਪ੍ਰੋ. ਡੇਵਿਡ ਮੈਕਡੋਨਲਡ ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਰਿਸਰਚ ਯੂਨਿਟ (ਵਾਈਲਡਸੀਆਰਯੂ), ਜ਼ੂਆਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ, ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਚਰਚ, ਆਕਸਫੋਰਡ ਵਿਖੇ। ਉਸ ਨੂੰ ਵਾਈਲਡ ਲਾਈਫ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਵਿਖੇ ਰਿਸਰਚ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ-ਹਾਥੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੱਲ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5][6]

ਕਰੀਅਰ

ਸੋਧੋ

ਨਾਥ ਨੇ ਇੱਕ ਅਕਾਦਮੀਸ਼ੀਅਨ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਣ ਉੱਤੇ IUCN, UNDP, UNFPA ਅਤੇ ICIMOD ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[7][8] ਨਾਥ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ (ਬਾਘ, ਸ਼ੇਰ, ਚੀਤਾ, ਜੈਗੁਆਰ, ਬਰਫੀਲੇ ਚੀਤੇ, ਬੱਦਲ ਵਾਲੇ ਚੀਤੇ, ਏਸ਼ੀਅਨ ਹਾਥੀ, ਗੰਗਾਟਿਕ ਡਾਲਫਿਨ, ਅਰਨਾ ਜਾਂ ਜੰਗਲੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੱਝ ( ਬੁਬਲਸ ਅਰਨੀ )) ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਆਖਰਕਾਰ ਉਸਨੇ ਕਬਾਇਲੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ-ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਫੋਕਸ ਬਦਲ ਲਿਆ।[3][9]

ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਕੰਮ

ਸੋਧੋ

ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਅਤੇ ਫਿਲਮਾਂ

ਸੋਧੋ
  • ਓਮੋ- ਜਿੱਥੇ ਸਮਾਂ ਸਥਿਰ ਸੀ - 2019। ਸੀਮਤ ਸੰਸਕਰਨ। ਅਕਾਦਮਿਕ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ.ISBN 9789332704985 [10]
  • ਨਾਥ ਲਤਿਕਾ ਅਤੇ ਨਾਥ ਸ਼ਲੋਕਾ। ਲੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਭਾਰਤ 2018 – ਇੱਕ ਯਾਤਰਾ ਜਿੱਥੇ ਜੰਗਲੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਨ। ਸੀਮਤ ਸੰਸਕਰਨ। ਅਕਾਦਮਿਕ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ.ISBN 9789332704626ISBN 9789332704626 [11] [12]
  • ਰਾਣਾ, ਲਤਿਕਾ ਨਾਥ 2005 ਤਕਦੀਰ ਦਿ ਟਾਈਗਰ ਕਬ। ਤੁਲਿਕਾ ਕਿਤਾਬਾਂISBN 8181460618ISBN 8181460618 [13]
  • ਰਾਣਾ, LN 2005. ਖੰਗਚਨਜੰਗਾ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਥਣਧਾਰੀ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਗਲਿਆਰਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਬਾਰੇ ਰਿਪੋਰਟ। ICIMOD, ਨੇਪਾਲ [14]
  • ਰਾਣਾ ਐਲ ਐਨ 2002 ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਵੈਟਲੈਂਡ ਫੌਨਾ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਰਿਵਰ ਸਿੰਪੋਜ਼ੀਅਮ 2002 ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ, ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ। [15]
  • C. Carbone1, S. Christie, K. Conforti, T. Coulson, N. Franklin, JR Ginsberg, M. Griffiths, J. Holden, M. Kinnaird, R. Laidlaw, A. Lynam, DW MacDonald, D. Martyr, C. McDougal, L. ਨਾਥ, T. O'Brien, J. Seidensticker, JLD Smith, R. Tilson ਅਤੇ WN Wan Shahruddin. (2000) ਕ੍ਰਿਪਟਿਕ ਥਣਧਾਰੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਘਣਤਾ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਿਕ ਦਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ: ਜੇਨੇਲ ਐਟ ਅਲ ਦਾ ਜਵਾਬ. ਐਨੀਮ. ਸੰਭਾਲੋ। 5 : 121–123 [16]
  • ਲਤਿਕਾ ਰਾਣਾ - ਭਾਰਤ ਦੀ ਟਾਈਗਰ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫਿਕ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ. [17]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "Meet Latika Nath, the 'Tiger Princess' of India". femina.in. Retrieved 28 February 2019.
  2. "JLF 2019 Will Address the Year's Struggle for Gender Equality". The Quint. 22 January 2019. Retrieved 28 February 2019.
  3. 3.0 3.1 3.2 "India's first female wildlife biologist and 'Tiger Princess' Latika Nath on breaking India's animal conservation barriers". India Today. June 24, 2018. Retrieved 28 February 2019.
  4. "Meet 'Her Daringness' By: Nitin Gupta". The Indian Sun. 7 May 2020.
  5. "Meet Latika Nath, the Oxford Grad Dubbed India's Tiger Princess By Nat Geo!". The Better India. 14 May 2018. Retrieved 28 February 2019.
  6. "Truly born to be wild". Hindustan Times. 8 May 2012. Retrieved 28 February 2019.
  7. "Omo- Where Time Stood Still – Core Sector Communique". corecommunique.com. Retrieved 28 February 2019.
  8. inventiva (7 July 2018). "Meet "India's Tiger Princess" Latika Nath – the first Indian with a doctorate on tigers". Inventiva. Archived from the original on 28 ਫ਼ਰਵਰੀ 2019. Retrieved 28 February 2019.
  9. "Treading the wild turf". The New Indian Express. Retrieved 28 February 2019.
  10. "Ethiopian tribes in pictures: Snapshots from most remote and beautiful parts of Africa". Hindustan Times. 6 November 2018. Retrieved 28 February 2019.
  11. "Jungle Book". The Indian Express. 24 May 2018. Retrieved 28 February 2019.
  12. "We need to learn the laws of the jungle: Latika Nath". The Times of India. Retrieved 28 February 2019.
  13. "Takdir The Tiger Cub". Tulika Books. Retrieved 28 February 2019.
  14. "Wildlife Corridors: Why is their Maintenance so Important for India's Tigers?". The Outdoor Journal. 9 November 2018. Retrieved 28 February 2019.
  15. "Meet "India's Tiger Princess" Latika Nath – the first Indian with a doctorate on tigers – YourStory". Dailyhunt. Retrieved 28 February 2019.
  16. Nath, Latika (May 2002). "The use of photographic rates to estimate densities of cryptic mammals: response to Jennelle et al" (PDF). Animal Conservation. 5 (2). United Kingdom: 121–123. doi:10.1017/S1367943002002172.
  17. "The tiger princess – Telegraph". The Daily Telegraph. Retrieved 28 February 2019.