ਲਾਹੌਰਾ ਸਿੰਘ
ਲਾਹੌਰਾ ਸਿੰਘ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Lahora Singh; ਜਨਮ 1865) ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਕਲਾਕਾਰ ਸੀ। ਉਹ ਮੁਹੰਮਦ ਬਖਸ਼ ਮੁਸਾਵਰ ਦਾ ਚੇਲਾ ਸੀ, ਜੋ ਖਲੀਫਾ ਇਮਾਮ-ਉਦ-ਦੀਨ ਦਾ ਪਿਤਾ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਲਾਹੌਰਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕੁਆਰਟਰ ਗੁਮਟੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਆਧਾਰ-ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਡੱਬੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[1] ਗੁਮਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਲਾਹੌਰਾ ਨੇ ਅਬਦੁਰ ਰਹਿਮਾਨ ਚੁਗਤਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਲਾਹੌਰਾ ਨੂੰ ਪਟਿਆਲਾ ਅਤੇ ਕਪੂਰਥਲਾ ਵਰਗੇ ਸਿੱਖ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1947 ਵਿਚ ਵੰਡ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਗੜਬੜੀ ਕਾਰਨ ਗੁੰਮਟੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਲਾਹੌਰਾ ਦਾ ਸਟੂਡੀਓ ਸੜ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਗਿਆ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਅੱਜ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਕਾਰਜ ਦੁਰਲੱਭ ਹਨ। ਲਾਹੌਰਾ ਦਾ ਮਿਲਖੀ ਰਾਮ ਨਾਂ ਦਾ ਚੇਲਾ ਸੀ।
ਲਾਹੌਰਾ ਸਿੰਘ ਮੁਸਾਵਰ | |
|---|---|
 ਲਾਹੌਰਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਫੋਟੋ, ca.1931 | |
| ਜਨਮ | 1865 |
| ਢੰਗ | ਸਿੱਖ ਕਲਾ|ਸਿੱਖ ਸਕੂਲ |
ਲਾਹੌਰਾ ਸਿੰਘ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਮੁਹੱਲਾ ਚਬੂਕ ਸੇਵਾਂ ਦੇ ਬਾਬਾ ਹਿਦਾਇਤੁੱਲਾ ਦਾ ਚੇਲਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਨਿਪੁੰਨ ਕਵੀ ਵੀ ਸੀ। ਲਾਹੌਰਾ ਨੇ ਹੀਰ ਰਾਂਝਾ ਲੋਕ-ਕਥਾ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ-ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸੰਸਕਰਣ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਹੀਰ ਲਾਹੌਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਸੀ।[2] ਲਾਹੌਰਾ ਨੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਜੀਵਨ-ਕਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਅਤੇ ਸਚਿੱਤਰ ਜਨਮਸਾਖੀ ਰਚਨਾ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੇ ਵਿਲੱਖਣ ਜਨਮਸਾਖੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ ਇਕ-ਰੰਗੀ ਅਤੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਨਮਸਾਖੀ ਕਲਾ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪੁਰਾਲੇਖ ਦੇ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਹਕੀਮ ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਦਸ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਬਚਿਆ ਹੋਇਆ ਲਿਥੋਗ੍ਰਾਫ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਲਾਹੌਰਾ ਦੇ ਕੁਝ ਬਚੇ ਹੋਏ ਕੰਮ ਪਟਿਆਲਾ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਅਤੇ ਕਪੂਰਥਲਾ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਗੈਲਰੀ
ਸੋਧੋ-
ਲਾਹੌਰਾ ਸਿੰਘ ਮੁਸਾਵਰ ਦੁਆਰਾ, ਸਾਰੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ, ਸੀ. 1900 -
ਸਿੱਖ ਕਲਾਕਾਰ ਲਾਹੌਰਾ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਔਰਤ ਦੀ ਤਸਵੀਰ -
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕ ਗੋਪਾਲ ਪੰਡਿਤ ਨਾਲ ਸਕੂਲ ਵਿਚ, ਲਾਹੌਰਾ ਸਿੰਘ ਮੁਸਾਵਰ ਦੁਆਰਾ, ਸੀ. 1900 -
ਲਾਹੌਰਾ ਸਿੰਘ ਮੁਸਾਵਰ ਦੁਆਰਾ, ਦੌਲਤ ਖਾਨ ਲੋਧੀ ਦੇ ਭੰਡਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ, ਸੀ. 1900 -
ਬਾਬਾ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਸੋਢੀ ਦੇ ਨਾਲ ਬੈਠੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ, ਲਾਹੌਰਾ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ, ਲਗਭਗ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ। -
ਬਾਬਾ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਸੋਢੀ ਦਾ ਸ਼ੇਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ, ਉਹ ਧੀਰ ਮੱਲ ਦੇ ਵੰਸ਼ਜ ਸਨ, ਲਾਹੌਰਾ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ, ਲਗਭਗ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ। -
ਲਾਹੌਰਾ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਸੋਢੀ (ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰ) ਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ, ਲਗਭਗ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ -
ਕਿੱਸਾ ਪੂਰਨ ਭਗਤ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਪੰਨਾ, ਲਾਹੌਰਾ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ, ਮੀਆਂ ਅੰਬ ਲਾਹੌਰ, 1923
,_circa_late_19th_century.jpg)
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Medugno, Enrica (June 2024). "Lot 237: A Sikh woman, by the artist Lahora Singh". Bonhams. Retrieved 13 October 2024.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000008-QINU`"'</ref>" does not exist.
ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tag defined in <references> has no name attribute.