ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ

ਲੰਡਨ

ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ
(ਲੰਦਨ ਤੋਂ ਮੋੜਿਆ ਗਿਆ)

ਲੰਡਨ (/ˈlʌndən/ ( ਸੁਣੋ)) ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ।[6][7] ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਗ੍ਰੇਟ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਟਾਪੂ ਦੇ ਦੱਖਣ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਥੇਮਜ਼ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਵਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਰੋਮਨ ਰਾਜਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿੰਨ੍ਹਾ ਨੇ ਇਸਦਾ ਨਾਂਮ "ਲੰਡੇਨੀਅਮ" ਰੱਖਿਆ ਸੀ।[8] ਲੰਡਨ ਦਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੂਲ, ਸਿਟੀ ਆਫ ਲੰਡਨ, ਇਸਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ 1.12-square-mile (2.9 km2) ਮੱਧਕਾਲ ਸੀਮਾਵਾਂ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਹਾਂਨਗਰ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ।[9][10][11] ਇਸਨੂੰ ਗ੍ਰੇਟਰ ਲੰਡਨ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।[12][13] ਲੰਡਨ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਇੱਥੋਂ ਦਾ ਮੇਅਰ ਅਤੇ ਲੰਡਨ ਅਸੈਂਬਲੀ ਆਪਣੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਹੇਠ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ।[14][note 1][15]

ਲੰਡਨ
ਰਾਜਧਾਨੀ ਸ਼ਹਿਰ
ਘੜੀ ਮੁਤਾਬਿਕ ਉੱਪਰੋਂ: ਲੰਡਨ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਦੂਰ ਦੀ ਪਿੱਠਭੂਮੀ ਵਿੱਚ ਟਰੀਫਲਗਰ ਸਕੁਏਅਰ, ਲੰਡਨ ਆਈ, ਟਾਵਰ ਬ੍ਰਿਜ ਅਤੇ ਲੰਡਨ ਅੰਡਰਗਰਾਊਂਡ ਰਾਊਂਡਏਲ ਦੇ ਨਾਲ ਏਲੀਜ਼ਾਬੇਥ ਟਾਵਰ
ਘੜੀ ਮੁਤਾਬਿਕ ਉੱਪਰੋਂ: ਲੰਡਨ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਦੂਰ ਦੀ ਪਿੱਠਭੂਮੀ ਵਿੱਚ ਟਰੀਫਲਗਰ ਸਕੁਏਅਰ, ਲੰਡਨ ਆਈ, ਟਾਵਰ ਬ੍ਰਿਜ ਅਤੇ ਲੰਡਨ ਅੰਡਰਗਰਾਊਂਡ ਰਾਊਂਡਏਲ ਦੇ ਨਾਲ ਏਲੀਜ਼ਾਬੇਥ ਟਾਵਰ
ਗੁਣਕ: 51°30′26″N 0°7′39″W / 51.50722°N 0.12750°W / 51.50722; -0.12750
ਸਰਵਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਰਾਜ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ
ਦੇਸ਼ ਇੰਗਲੈਂਡ
ਖੇਤਰਗ੍ਰੇਟਰ ਲੰਡਨ
ਰੋਮਨ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਸਾਇਆ ਗਿਆਅੰ.43 ਈ. (ਲੰਡੀਨੀਅਮ ਵਜੋਂ)
ਦੇਸ਼ਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਲੰਡਨ & ਗ੍ਰੇਟਰ ਲੰਡਨ
ਜ਼ਿਲ੍ਹੇਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਲੰਡਨ & 32 ਨਗਰ
ਸਰਕਾਰ
 • ਕਿਸਮਵਿਵਸਥਿਤ ਅਧਿਕਾਰ
 • ਬਾਡੀਗ੍ਰੇਟਰ ਲੰਡਨ ਅਥਾਰਟੀ
 • ਚੁਣੀ ਹੋਈ ਸੰਸਥਾਲੰਡਨ ਦੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ
 • ਲੰਡਨ ਅਸੰਬਲੀ14 ਚੋਣ ਖੇਤਰ
 • ਯੂ.ਕੇ. ਸੰਸਦ73 ਚੋਣ ਖੇਤਰ
 • ਯੂਰਪੀ ਸੰਸਦਲੰਡਨ ਹਲਕਾ
ਖੇਤਰ
 • ਗ੍ਰੇਟਰ ਲੰਡਨ1,572 km2 (607 sq mi)
 • ਸ਼ਹਿਰੀ1,737.9 km2 (671.0 sq mi)
 • ਮੈਟਰੋ8,382 km2 (3,236 sq mi)
ਉੱਚਾਈ
[1]
35 m (115 ft)
ਆਬਾਦੀ
 (2016)
 • ਗ੍ਰੇਟਰ ਲੰਡਨ87,87,892
 • ਘਣਤਾ5,590/km2 (14,500/sq mi)
 • ਸ਼ਹਿਰੀ
97,87,426
 • ਮੈਟਰੋ
1,40,40,163[2]
ਵਸਨੀਕੀ ਨਾਂਲੰਡਨੀਅਰ
ਕੋਕਨੀ (ਬੋਲਚਾਲ)
GVA (2016)
[3]
 • ਕੁੱਲ£396 ਬਿਲੀਅਨ (US$531 ਬਿਲੀਅਨ)[4]
 • ਪ੍ਰਤੀ ਜੀਅ£45,046 (US$60,394)[5]
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰUTC (ਗ੍ਰੀਨਵਿਚ ਮੀਨ ਸਮਾਂ)
 • ਗਰਮੀਆਂ (ਡੀਐਸਟੀ)ਯੂਟੀਸੀ+1 (ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਗਰਮੀ ਦਾ ਸਮਾਂ)
ਪੋਸਟਕੋਡ ਖੇਤਰ
22 ਖੇਤਰ
ਏਰੀਆ ਕੋਡ
9 ਖੇਤਰ ਕੋਡ
  • 020, 01322, 01689, 01708, 01737, 01895, 01923, 01959, 01992
Policeਮਹਾਂਨਗਰੀ ਪੁਲਿਸ
GeoTLD.london
ਵੈੱਬਸਾਈਟlondon.gov.uk

ਲੰਡਨ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਹੋਇਆ ਗਲੋਬਲ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ,[16][17] ਜੋ ਕਿ ਕਲਾ, ਕਾਮਰਸ, ਸਿੱਖਿਆ, ਮਨੋਰੰਜਨ, ਫੈਸ਼ਨ, ਫਾਇਨਾਂਸ, ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ, ਮੀਡੀਆ, ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਨਲ ਸਰਵਿਸ, ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ, ਯਾਤਰਾਸਥੱਲ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਪੱਖੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ।[18][19][20] ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿੱਤੀ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।[21][22][23][24] ਇਸਦਾ ਜੀਡੀਪੀ ਖੇਤਰ ਪੱਖੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵਾਂ/ਛੇਵਾਂ ਸਥਾਨ ਹੈ।[note 2][25][26]

ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਲੋਕ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਬੋਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।[27] ਇਸਦੀ ਅਨੁਮਾਨਤ ਮਿਡ-2016 ਨਗਰਪਾਲਿਕਾ ਜਨਸੰਖਿਆ (ਗ੍ਰੇਟਰ ਲੰਡਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ) 8,787,892 ਸੀ,[28] ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ[29] ਅਤੇ ਯੂ.ਕੇ. ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 13.4% ਹਿੱਸਾ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[30] 2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਵਿੱਚ 9,787,426 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਲੰਡਨ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੈਰਿਸ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਹੈ। [31] ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਮਹਾਂਨਗਰ ਖੇਤਰ 2016 ਵਿੱਚ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ 14,040,163 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਗ੍ਰੇਟਰ ਲੰਡਨ ਅਥਾਰਟੀ ਸ਼ਹਿਰ-ਖੇਤਰ (ਦੱਖਣ ਪੂਰਬ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ) ਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ 22.7 ਮਿਲੀਅਨ।[32][33] ਲੰਡਨ 1831 ਤੋਂ 1925 ਤੱਕ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ।[34]

ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤੀ ਥਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਲੰਡਨ ਦਾ ਟਾਵਰ; ਕੇਊ ਗਾਰਡਨ; ਵੈਸਟਮਿੰਸਟਰ ਦੇ ਪੈਲੇਸ, ਵੈਸਟਮਿੰਸਟਰ ਐਬੇ ਅਤੇ ਸੇਂਟ ਮਾਰਗਰੇਟ ਚਰਚ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਇਹ ਸਾਈਟ; ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨਵਿਚ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਮਝੌਤਾ (ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਇਲ ਆਬਜਰਵੇਟਰੀ, ਗ੍ਰੀਨਵਿਚ ਪ੍ਰਾਈਮ ਮੈਰੀਡੀਅਨ, 0 ° ਲੰਬਕਾਰ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨਵਿੱਚ ਮੀਨ ਟਾਈਮ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ)।[35] ਹੋਰ ਥਾਂਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਕਿੰਘਮ ਪੈਲਸ, ਲੰਡਨ ਆਈ, ਪਿਕਕਾਡੀਲੀ ਸਰਕਸ, ਸੈਂਟ ਪੌਲੀਜ਼ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ, ਟਾਵਰ ਬ੍ਰਿਜ, ਟਰਫਲਗਰ ਸਕਵੇਅਰ ਅਤੇ ਦ ਸ਼ਾਰਡ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ. ਲੰਡਨ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ, ਨੈਚੂਰਲ ਹਿਸਟਰੀ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਟੇਟ ਮਾਡਰਨ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਅਤੇ ਵੈਸਟ ਐਂਡ ਥਿਏਟਰਜ਼ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿਆਂ, ਗੈਲਰੀਆਂ, ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ, ਖੇਡ ਸਮਾਗਮਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਘਰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।[36] ਲੰਡਨ ਅੰਡਰਗਰਾਊਂਡ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਅੰਡਰਗਰਾਊਂਡ ਰੇਲਵੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਹੈ।

ਇਤਿਹਾਸ

ਸੋਧੋ

ਮੂਲ

ਸੋਧੋ

ਰੋਮਨ ਫੌਜਾਂ ਨੇ 43 ਈਸਵੀ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਲੰਡਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਥਾਂ 'ਤੇ "ਲੌਂਡੀਨਿਅਮ" ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਇੱਕ ਬਸਤੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ। ਟੇਮਜ਼ ਨਦੀ ਉੱਤੇ ਬਣੇ ਇਸ ਦੇ ਪੁਲ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੜਕੀ ਗਠਜੋੜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬੰਦਰਗਾਹ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਰੋਮਨ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। 5ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਦੇ ਤਿਆਗ ਤੱਕ। ਪੁਰਾਤੱਤਵ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਲੈਸਲੀ ਵੈਲੇਸ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ, ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਆਪਕ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਖੁਦਾਈ ਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੂਰਵ-ਰੋਮਨ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੇ ਕੋਈ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, "ਲੰਡਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਮਨ ਬੁਨਿਆਦ ਲਈ ਦਲੀਲਾਂ ਹੁਣ ਆਮ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਹਨ।"[37]

ਇਸਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ, ਰੋਮਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਲਗਭਗ 45,000-60,000 ਵਸਨੀਕਾਂ ਦੀ ਸੀ। ਲੰਡੀਨਿਅਮ ਇੱਕ ਨਸਲੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਸਨੀਕ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟੈਨੀਆ, ਮਹਾਂਦੀਪੀ ਯੂਰਪ, ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।[38] ਰੋਮਨਾਂ ਨੇ 190 ਅਤੇ 225 ਈਸਵੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲੰਡਨ ਦੀ ਦੀਵਾਰ ਬਣਾਈ ਸੀ। ਰੋਮਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਅੱਜ ਦੇ ਲੰਡਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸਮਾਨ ਸਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਲੰਡੀਨਿਅਮ ਦੇ ਲੁਡਗੇਟ ਤੋਂ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਟੇਮਜ਼ ਨੂੰ ਅਣ-ਛੇੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੌੜਾ ਸੀ। ਇਹ ਅੱਜ ਹੈ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕਿਨਾਰੇ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਲੰਡੀਨਿਅਮ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕਿਨਾਰੇ ਦੇ ਨਾਲ। ਰੋਮਨ ਨੇ ਅੱਜ ਦੇ ਲੰਡਨ ਬ੍ਰਿਜ ਦੇ ਨੇੜੇ 50 ਈਸਵੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਰ ਇੱਕ ਪੁਲ ਬਣਾਇਆ ਸੀ।

ਪਤਨ

ਸੋਧੋ

ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਲੰਡਨ ਦੀ ਦੀਵਾਰ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਡਿੱਗ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪਲੇਗ ਅਤੇ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਅਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿੱਚ ਕੈਰੋਸੀਅਨ ਵਿਦਰੋਹ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਤੀਜੀ ਅਤੇ ਚੌਥੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਹਿਰ ਪਿਕਟਸ, ਸਕਾਟਸ ਅਤੇ ਸੈਕਸਨ ਰੇਡਰਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਅਧੀਨ ਸੀ। ਲੌਂਡੀਨਿਅਮ ਅਤੇ ਸਾਮਰਾਜ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਗਿਰਾਵਟ ਜਾਰੀ ਰਹੀ ਅਤੇ 410 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਰੋਮਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਰਤਾਨੀਆ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਏ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਲੰਡੀਨਿਅਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰੋਮਨ ਜਨਤਕ ਇਮਾਰਤਾਂ ਸੜਨ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਆ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਰਸਮੀ ਵਾਪਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਹਿਰ ਲਗਭਗ (ਜੇਕਰ ਨਹੀਂ, ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ, ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ) ਬੇਆਬਾਦ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਦੀਵਾਰ ਵਾਲੇ ਲੌਂਡੀਨਿਅਮ ਤੋਂ ਦੂਰ ਲੁੰਡਨਵਿਕ ("ਲੰਡਨ ਮਾਰਕੀਟ"), ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਇੱਕ ਬਸਤੀ, ਮੋਟੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਟ੍ਰੈਂਡ/ਐਲਡਵਿਚ/ਕੋਵੈਂਟ ਗਾਰਡਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ।

ਫਿਰ ਵੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੇ ਪਾਵਰਹਾਊਸ ਵਜੋਂ ਲੰਡਨ ਦੀ ਜਾਣੀ-ਪਛਾਣੀ ਕਹਾਣੀ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਨਵੀਂ ਹੈ। ਲਿਵਿੰਗ ਮੈਮੋਰੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲੰਡਨ ਗਿਰਾਵਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ. ਲੰਮੀ ਗਿਰਾਵਟ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸਦੀ ਆਬਾਦੀ 1930 ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਸੀ। ਲੰਡਨ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 1941 ਅਤੇ 1992 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪੰਜਵੇਂ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਗਈ, ਯੂਕੇ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 20 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ। ਇਸਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੇ ਵੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਆਰਥਿਕ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਿਕੋਲਸ ਕਰਾਫਟਸ, ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਯੂਕੇ ਦੀ ਔਸਤਨ ਪ੍ਰਤੀ ਸਿਰ ਲੰਡਨ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ 1911 ਵਿੱਚ 65% ਦੇ ਸਿਖਰ ਤੋਂ 1971 ਤੱਕ 23% ਤੱਕ ਸੁੰਗੜ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ।[39]

ਐਂਗਲੋ-ਸੈਕਸਨ ਬਹਾਲੀ

ਸੋਧੋ

ਐਂਗਲੋ-ਸੈਕਸਨ ਹੈਪਟਾਰਕੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਲੰਡਨ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਏਸੇਕਸ, ਮਰਸੀਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੇਸੈਕਸ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆ ਗਿਆ, ਹਾਲਾਂਕਿ 8ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਤੋਂ ਇਹ ਵਾਈਕਿੰਗਜ਼ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮੂਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਸੀ।

ਸਾਊਥਵਾਰਕ ਬ੍ਰਿਜ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤਖ਼ਤੀ ਰਾਜਾ ਅਲਫ੍ਰੇਡ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਨੋਟ ਕਰਦੀ ਹੈ

ਬੇਡੇ ਨੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਈਸਵੀ 604 ਵਿੱਚ ਸੇਂਟ ਆਗਸਟੀਨ ਨੇ ਮੇਲੀਟਸ ਨੂੰ ਪੂਰਬੀ ਸੈਕਸਨ ਦੇ ਐਂਗਲੋ-ਸੈਕਸਨ ਰਾਜ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਜੇ, ਸੇਬਰਹਟ ਲਈ ਪਹਿਲੇ ਬਿਸ਼ਪ ਵਜੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸੇਬਰਹਟ ਦੇ ਚਾਚਾ ਅਤੇ ਸਰਦਾਰ, ਕੈਂਟ ਦੇ ਰਾਜੇ ਏਥਲਬਰਹਟ ਨੇ ਨਵੇਂ ਬਿਸ਼ਪ ਦੀ ਸੀਟ ਵਜੋਂ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਸੇਂਟ ਪੌਲ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਚਰਚ ਬਣਾਇਆ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਪ੍ਰਮਾਣਿਤ, ਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਐਂਗਲੋ-ਸੈਕਸਨ ਗਿਰਜਾਘਰ ਉਸੇ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ ਜੋ ਬਾਅਦ ਦੇ ਮੱਧਕਾਲੀਨ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਗਿਰਜਾਘਰਾਂ 'ਤੇ ਸੀ।

886 ਵਿੱਚ ਵੇਸੈਕਸ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਐਲਫ੍ਰੇਡ ਦ ਗ੍ਰੇਟ ਨੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਰੋਮਨ ਦੀਵਾਰ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਪੁਨਰਵਾਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਵਾਈਕਿੰਗਾਂ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਜਿੱਤਣ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਮਰਸੀਆ ਦੇ ਆਪਣੇ ਜਵਾਈ ਅਰਲ ਏਥੈਲਰਡ ਨੂੰ ਇਸ ਉੱਤੇ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ। ਪੁਨਰਗਠਿਤ ਐਂਗਲੋ-ਸੈਕਸਨ ਬੰਦੋਬਸਤ ਨੂੰ ਲੁੰਡਨਬਰਹ ("ਲੰਡਨ ਫੋਰਟ", ਇੱਕ ਬੋਰੋ) ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਅਸੇਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਐਂਗਲੋ-ਸੈਕਸਨ ਦੇ ਰਾਜੇ, ਐਲਫ੍ਰੇਡ ਨੇ ਲੰਡਨ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ... ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਰਹਿਣ ਯੋਗ ਬਣਾਇਆ।"[18] ਅਲਫ੍ਰੇਡ ਦੀ "ਬਹਾਲੀ" ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਉਜਾੜ ਹੋਏ ਰੋਮਨ ਦੀਵਾਰਾਂ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਟੇਮਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖੱਡਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸੜਕ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣਾ

ਗੈਲਰੀ

ਸੋਧੋ
  •  
    ਲੰਡਨ ਦਾ ਟਾਵਰ, ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੱਧਕਾਲੀ ਕਾਸਲ ਦਾ ਹਵਾਈ ਦ੍ਰਿਸ਼
  •  
    30 ਸੇਂਟ ਮੈਰੀ ਐਕਸ, ਜਿਸਨੂੰ "ਘੇਰਕੀਨ" ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸੈਂਟ ਐਂਡਰਿਊ ਅੰਡਰਸ਼ਾਫਟ ਤੇ ਟਾਵਰ। ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੁਆਰਾ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਆਧੁਨਿਕ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਕਸਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
  •  
    ਟ੍ਰੈਫਲਗਰ ਚੌਂਕ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਝਰਨੇ, ਨੈਲਸਨ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਕਾਲਮ ਨਾਲ
  •  
    ਹੈਡ ਪਾਰਕ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼
  •  
    ਸੇਂਟ ਜੇਮਜ਼ ਪਾਰਕ ਲੇਕ

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. ↑ "London, United Kingdom Forecast : Weather Underground (weather and elevation at Bloomsbury)" (online). The Weather Underground, Inc. Retrieved 22 August 2014. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help); Invalid |ref=harv (help)
  2. ↑ "Metropolitan Area Populations". Eurostat. 16 November 2017. Retrieved 17 November 2017.
  3. ↑ "Regional gross value added (income approach) - Office for National Statistics". www.ons.gov.uk.
  4. ↑ "XE: Convert GBP/USD. United Kingdom Pound to United States Dollar". www.xe.com.
  5. ↑ "XE: Convert GBP/USD. United Kingdom Pound to United States Dollar". www.xe.com.
  6. ↑ "London". Collins Dictionary. n.d. Retrieved 23 September 2014.
  7. ↑ "The World Factbook". Central Intelligence Agency. 1 February 2014. Archived from the original on 7 ਜਨਵਰੀ 2019. Retrieved 23 February 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  8. ↑ "Roman London". Museum of London. n.d. Archived from the original on 22 March 2008. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  9. ↑ Joshua Fowler (5 July 2013). "London Government Act: Essex, Kent, Surrey and Middlesex 50 years on". BBC News.
  10. ↑ Laurence Cawley (1 August 2013). "The big debate: Is Bromley in London or Kent?". Bromley Times. Archived from the original on 19 ਅਪ੍ਰੈਲ 2016. Retrieved 12 ਮਈ 2018. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  11. ↑ Joanna Till (14 February 2012). "Croydon, London or Croydon, Surrey?". Croydon Advertiser. Archived from the original on 14 July 2014. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  12. ↑ "Government Offices for the English Regions, Fact Files: London". Office for National Statistics. Archived from the original on 24 January 2008. Retrieved 4 May 2008. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  13. ↑ Elcock, Howard (1994). Local Government: Policy and Management in Local Authorities. London: Routledge. p. 368. ISBN 978-0-415-10167-7. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
  14. ↑ Jones, Bill; Kavanagh, Dennis; Moran, Michael; Norton, Philip (2007). Politics UK. Harlow: Pearson Education. p. 868. ISBN 978-1-4058-2411-8. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
  15. ↑ Lieutenancies Act 1997
  16. ↑ Adewunmi, Bim (10 March 2013). "London: the everything capital of the world". The Guardian. London.
  17. ↑ "What's The Capital Of The World?". More Intelligent Life. Archived from the original on 22 September 2013. Retrieved 4 July 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  18. ↑ "The World's Most Influential Cities 2014". Forbes. Retrieved 2 March 2015.
  19. ↑ "Global Power City Index 2014". Institute for Urban Strategies – The Mori Memorial Foundation. Retrieved 2 March 2015.
  20. ↑ Dearden, Lizzie (7 October 2014). "London is 'the most desirable city in the world to work in', study finds". The Independent. London. Retrieved 2 March 2015.
  21. ↑ "The Global Financial Centers Index measures cities". Alex Tanzi. September 2016.
  22. ↑ "The Global Financial Centres Index 18" (PDF). Long Finance. September 2015. Archived from the original (PDF) on 2017-02-27. Retrieved 2018-05-12. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  23. ↑ "Worldwide Centres of Commerce Index 2008" (PDF). Mastercard.
  24. ↑ "Global Financial Centres Index 18" (PDF). Z/Yen. 2015. Archived from the original (PDF) on 2017-02-27. Retrieved 2018-05-12. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  25. ↑ "The Most Dynamic Cities of 2025". Foreign Policy. Washington DC. September–October 2012. Archived from the original on 28 ਅਗਸਤ 2012. Retrieved 28 September 2012. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  26. ↑ "Global city GDP rankings 2008–2025". PricewaterhouseCoopers. Archived from the original on 28 November 2010. Retrieved 16 November 2010. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  27. ↑ "Languages spoken in the UK population". National Centre for Language. Archived from the original on 19 May 2011. Retrieved 6 June 2008. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)Additional archives: 13 February 2005.
  28. ↑ "Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland". Office for National Statistics. 22 June 2017. Retrieved 26 June 2017.
  29. ↑ "Largest EU City. Over 7 million residents in 2001". Office for National Statistics. Archived from the original on 26 July 2007. Retrieved 28 June 2008. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  30. ↑ "Focus on London – Population and Migration | London DataStore". Greater London Authority. Archived from the original on 16 October 2010. Retrieved 10 February 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  31. ↑ "2011 Census – Built-up areas". ONS. Retrieved 29 June 2013.
  32. ↑ "The London Plan (March 2015)". London.gov.uk. The Greater London Authority. Archived from the original on 2 ਫ਼ਰਵਰੀ 2017. Retrieved 27 January 2017. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  33. ↑ "A Manifesto for Long Term Growth of the London City Region" (PDF). aecom.com. AECOM. Retrieved 27 January 2017.
  34. ↑ "London: The greatest city". Channel 4. Archived from the original on 19 May 2011. Retrieved 12 October 2008. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help); Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  35. ↑ "Lists: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland". UNESCO. Retrieved 26 November 2008.
  36. ↑ "West End Must Innovate to Renovate, Says Report". What's On Stage. London. 25 January 2008. Archived from the original on 19 May 2011. Retrieved 15 November 2010. {{cite news}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  37. ↑ "History of London", Wikipedia (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ), 2024-03-14, retrieved 2024-04-12
  38. ↑ "DNA study finds London was ethnically diverse from start". BBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2015-11-23. Retrieved 2024-04-12.
  39. ↑ "The decline and rise of London". https://blogs.deloitte.co.uk. 27/08/2019. Retrieved 12/04/2024. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |date= (help); External link in |website= (help)CS1 maint: url-status (link)

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ

ਸੋਧੋ


ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tags exist for a group named "note", but no corresponding <references group="note"/> tag was found

"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਲੰਡਨ&oldid=751282" ਤੋਂ ਲਿਆ