ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਮੋਰਾਰਕਾ
ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਮੋਰਾਰਕਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Smriti Morarka) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਹੈ, ਜੋ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੁਣੇ ਹੋਏ ਕੱਪੜੇ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ' ਤੇ "ਵੂਮੈਨ ਪਾਵਰ ਅਵਾਰਡ" ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸਦੀ ਉਸਦੀ ਮਿਸਾਲ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ।
ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਮੋਰਾਰਕਾ | |
|---|---|
.jpg) | |
| ਸਿੱਖਿਆ | ਸੋਫੀਆ ਕਾਲਜ ਫਾਰ ਵੂਮੈਨ ਅਤੇ ਲੋਰੇਟੋ ਕਾਲਜ, ਕੋਲਕਾਤਾ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਹੈਂਡ-ਲੂਮ ਬੁਣਾਈ ਨੂੰ ਜੇਤੂ ਬਣਾਉਣਾ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਗੌਤਮ ਮੋਰਾਰਕਾ |
| ਬੱਚੇ | 2 |
ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ
ਮੋਰਾਰਕਾ ਨੇ ਵੇਲਹਮ ਗਰਲਜ਼ ਸਕੂਲ,[1] ਸੋਫੀਆ ਕਾਲਜ ਫਾਰ ਵੂਮੈਨ ਅਤੇ ਲੋਰੇਟੋ ਕਾਲਜ, ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।[2] ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਕਲਾ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਵਾਰਾਣਸੀ ਵਿੱਚ ਇੰਡੋਲੋਜੀ, ਰਿਲੀਜਨ ਅਤੇ ਕਲਚਰਲ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾ ਬਣਾਈ ਸੀ। ਉਹ ਹੈਂਡਲੂਮ ਬੁਨਕਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਰਸੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਲਈ ਖਰੀਦਦਾਰ ਲੱਭਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ।[3]
ਮੋਰਾਰਕਾ ਨੇ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਆਮ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਆਪਣੇ ਕੰਮ[4] ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਨਾਲ 1998 ਵਿੱਚ "ਤੰਤੂਵੀ" ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਂਡ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।[5] ਤਤ੍ਰੂਵੀ ਇੱਕ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਜੁਲਾਹੇ"। ਉਹ ਤੰਤੂਵੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਤੀਜਾ ਬੱਚਾ ਮੰਨਦੀ ਸੀ ਅਤੇ 80-100 ਬੁਣਕਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਕੰਮ ਉਸ ਦੇ ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਛੇ ਦਿਨ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਉਸ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਉਹ ਜਾਣਦੀ ਸੀ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੁਣੇ ਹੋਏ ਉਤਪਾਦ ਮਹਿੰਗੇ ਹੋਣੇ ਸਨ, ਪਰ ਉਸਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਗੁਣਵੱਤਾ ਬੇਮਿਸਾਲ ਸੀ, ਭਾਵੇਂ ਉਦਯੋਗ "ਧਾਗੇ 'ਤੇ ਲਟਕ ਰਿਹਾ ਸੀ"।[6] ਪਹਿਲਾਂ ਫੈਬਰਿਕ ਡੀਲਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁਤ ਸਸਤੇ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜੋ ਫਿਰ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਬੁਣਕਰਾਂ ਨੂੰ ਮੁਨਾਫੇ ਦਾ ਉਚਿਤ ਹਿੱਸਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।[7] ਉਸਨੇ ਸਾੜੀਆਂ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਜੋ ਲਗਭਗ 50,000 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਵਿਕਣਗੀਆਂ।
ਉਸਨੂੰ 2019 ਵਿੱਚ ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[8] "2018" ਪੁਰਸਕਾਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮਹਿਲ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।[9] ਮੋਰਾਰਕਾ ਮਨੋਤਸਵ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦਾ ਟਰੱਸਟੀ ਹੈ ਜੋ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ।
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ
ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਗੌਤਮ ਆਰ ਮੋਰਾਰਕਾ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਆਰਆਰ ਮੋਰਾਰਕਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ।[10] ਉਸਦਾ ਪਤੀ ਦਵਾਰਿਕੇਸ਼ ਸ਼ੂਗਰ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ ਚਲਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।[11] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚੇ ਹਨ।
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ "Weaving a success story". The Financial Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2005-09-04. Retrieved 2020-05-22.
- ↑ "Smriti G Morarka - trustee". Monotsav.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-05-21.
- ↑ "We should provide Indian crafts a secure environment to thrive: Smriti Morarka". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2018-12-11. Retrieved 2020-04-28.
- ↑ WCD, Ministry of (2019-03-08). "Ms. Smriti Morarka - #NariShakti Puraskar 2018 Awardee in Individual category.pic.twitter.com/ymtdopI9Hq". @ministrywcd (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-04-29.
- ↑ Panicker, Anahita (2018-05-05). "In this documentary, Varanasi's sari weavers talk about their craft and its present state of decline". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2020-05-21.
- ↑ "Hanging on a Thread". The Indian Express (in Indian English). 2018-08-08. Retrieved 2020-05-21.
- ↑ "Restoring the old Varanasi weave to its original glory". The Sunday Guardian Live (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2018-12-15. Retrieved 2020-04-28.
- ↑ LSChunav. "स्मृति मोरारका को नारी शक्ति पुरस्कार, बुनकरी कला को संकट से उबारने पर राष्ट्रपति ने किया सम्मानित". www.loksabhachunav.com (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2020-05-21.[permanent dead link]
- ↑ "Nari Shakti Puraskar - Gallery". narishaktipuraskar.wcd.gov.in. Retrieved 2020-04-11.
- ↑ "Weave will rock you in style - Times of India". The Times of India. Retrieved 2020-05-22.
- ↑ "About Sewajyoti". sewajyoti.com. Retrieved 2020-05-22.