ਡਾ. ਸ਼ਰੂਤੀ ਕਪੂਰ (ਜਨਮ 25 ਸਤੰਬਰ) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ, ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਾਰਕੁਨ, ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਉੱਦਮੀ ਹੈ ।

ਉਹ ਸੈਫਟੀ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਹੈ,[1] ਇੱਕ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।[2]

ਪਿਛੋਕੜ

ਸੋਧੋ

ਕਾਨਪੁਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ[3] ਕਪੂਰ 2000 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਚਲੇ ਗਏ।[4] ਮਾਰਕੁਏਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ,[5] ਉਸਨੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ, ਡੀ.ਸੀ. ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਲਈ ਇੱਕ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਵਜੋਂ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[6] ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੀਐਚਡੀ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਚਲੀ ਗਈ,[5] ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਲਈ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਰਹੀ। ਡਾਕਟਰੇਟ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਨਾਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਪੂਰ ਨੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਲਈ ਆਕਸੀਡੈਂਟਲ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ।[5]

ਸਰਗਰਮੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਉੱਦਮਤਾ

ਸੋਧੋ

ਡਾ. ਕਪੂਰ ਨੇ ਜੂਨ 2013 ਵਿੱਚ ਸੈਫਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਿੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਕਰਨ ਦੀ ਪਹਿਲ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ।[3] ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣਾ, ਮਿਰਚ-ਸਪ੍ਰੇ ਸਮੇਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ,[6] ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ,[6] ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸੈਫਟੀ ਨੂੰ 2015 ਵਿੱਚ ਫੇਮਵਰਟਾਈਜ਼ਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਪੀਪਲਜ਼ ਚੁਆਇਸ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[7][8] ਕਪੂਰ ਨੇ 2012 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 23 ਸਾਲਾ ਔਰਤ ਦੇ ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਤੇ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਸੈਫਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਨਿਊਜ਼ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਸੀ।[9]

ਮਈ, 2019 ਵਿੱਚ, ਕਪੂਰ ਨੇ ਪਾਰਕ ਸਲੋਪ, ਬਰੁਕਲਿਨ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਦੋ ਸ਼ੈਲਟਰਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ Charge.org 'ਤੇ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਪਟੀਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਸ਼ੈਲਟਰਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਬੇਘਰਾਂ ਲਈ ਦੋ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਬਲਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਸਾਡੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਉਚਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ", ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ ਬੇਘਰੇ ਆਸਰਾ-ਘਰਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ "ਸੰਪੱਤੀ ਦੇ ਮੁੱਲ 'ਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ"। ਸੰਪੱਤੀ ਮੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।[10][11]

ਜਨਤਕ ਭਾਸ਼ਣ

ਸੋਧੋ

ਇੱਕ ਕਾਰਕੁਨ ਵਜੋਂ, ਡਾ. ਕਪੂਰ ਨੇ ਅਗਸਤ 2016 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਯੂਥ ਅਸੈਂਬਲੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਜਨਤਕ ਮੰਚਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।[12]

ਅਗਸਤ 2017 ਵਿੱਚ, ਸ਼ਰੂਤੀ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ 2017 ਸਮਰ ਯੂਥ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ, ਲਿੰਗ ਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ।[13]

ਮਾਰਚ 2017 ਵਿੱਚ, ਸ਼ਰੂਤੀ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਯੂਥ ਫੋਰਮ (CSW61) ਵਿਖੇ ਯੰਗ ਵੂਮੈਨ ਐਜ਼ ਐਨ ਇਕਨਾਮਿਕ ਫੋਰਸ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਪੈਨਲ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕੀਤਾ।[14]

ਜਨਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ, ਸ਼ਰੂਤੀ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਵਿੰਟਰ ਯੂਥ ਅਸੈਂਬਲੀ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ।[15]

ਨਵੰਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਿਵਸ ਦੇ ਜਸ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਯੁਵਾ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਅੰਤਰ-ਏਜੰਸੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ, ਸ਼ਰੂਤੀ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ।[16]

ਅਗਸਤ 2016 ਵਿੱਚ, ਸ਼ਰੂਤੀ ਨੇ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੈਨਲਾਂ 'ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਸਮਰ ਯੂਥ ਅਸੈਂਬਲੀ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ। ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਭਾਸ਼ਣ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਸੀ।[17] ਦੂਜਾ ਭਾਸ਼ਣ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਸੀ।[18]

ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ

ਸੋਧੋ

ਡਾ. ਕਪੂਰ ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਪਾਲਿਸੀ 2019 ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਅਪੋਲੀਟੀਕਲ ਦੁਆਰਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[19]

ਭਾਰਤੀ ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਡਾ. ਕਪੂਰ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ 30 #WebWonderWomen ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ ਜੋ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਰਾਹੀਂ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਏਜੰਡੇ ਨੂੰ ਚਲਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।[20]

ਰਿਚਟੋਪੀਆ ਨੇ 2018 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ 100 ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਡਾ. ਕਪੂਰ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਆ।[21]

ਡਾ. ਕਪੂਰ ਨੇ ਅਨੂ ਅਤੇ ਨਵੀਨ ਜੈਨ ਦੇ $1 ਮਿਲੀਅਨ, ਵੂਮੈਨ ਸੇਫਟੀ ਐਕਸਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਈ ਨਿਰਣਾਇਕ ਪੈਨਲ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।[22]

ਡਾ. ਕਪੂਰ ਨੂੰ ਔਸਟਾ ਵੈਲੀ, ਇਟਲੀ (2015) ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ ਦੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।[23] ਉਹ ਦੂਜੀ ਰਨਰ ਅੱਪ ਰਹੀ। ਉਸਨੇ 23 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਵਾਰਡ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਰੈਕਸ ਕਰਮਵੀਰ ਗਲੋਬਲ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ 21, 22, ਅਤੇ 23 ਮਾਰਚ 2015 ਨੂੰ ਆਯੋਜਿਤ “iCONGO ਦੇ REX Conclive ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।

ਮਾਰਚ 2016 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਕਾਸ ਵਾਲ ਆਫ ਫੇਮ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਦੀਆਂ ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ 200 ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਹ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟ ਆਫ ਵੂਮੈਨ 2016 ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਹ ਵਰਲਡ ਪਲਸ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਕਹਾਣੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਹੈ

ਸਤੰਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, ਸ਼ਰੂਤੀ ਵੀ ਆਰ ਦ ਸਿਟੀ ਇੰਡੀਆ ਦੁਆਰਾ ਰਾਈਜ਼ਿੰਗ ਸਟਾਰਸ ਅਵਾਰਡ 2016 ਲਈ ਸ਼ਾਰਟਲਿਸਟ ਕੀਤੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ,[24] ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਨੇ ਜਿੱਤਿਆ। ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ 52Feminists.com ਦੁਆਰਾ "52 ਨਾਰੀਵਾਦੀਆਂ" ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[25]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "Start up gathers funds for women's safety in India (Includes interview)". Digital Journal. 2014-01-14. Retrieved 2016-08-18.
  2. Prasad, Aryanna (10 July 2015). "South Asian Women Shine in 'Stars of STEM' Fashion Show in New York City". India.com. Retrieved 17 September 2016.
  3. 3.0 3.1 Segalov, Michael (11 March 2016). "The Indian women learning to fight for survival". Huck Magazine. Archived from the original on 12 May 2016. Retrieved 17 September 2016.
  4. Roy, Baisakhi (13 January 2014). "Start up gathers funds for women's safety in India". Digital Journal. Retrieved 17 September 2016.
  5. 5.0 5.1 5.2 "Meet the SHEROES - Shruti Kapoor". sheroes.in. Sheroes. Archived from the original on 2016-09-20. Retrieved 2016-08-18.
  6. 6.0 6.1 6.2 "World Bank economist starts a website for women's safety". Hindustan Times. 2013-07-27. Retrieved 2016-08-18.
  7. "Watch: Always, Ram Trucks and Dove ads win new award for empowering women and girls". Fortune. 2015-07-20. Retrieved 2016-08-18.
  8. Ross Godar, Julie (17 July 2015). "Meet the 7 Ad Companies Who Are Changing Our Culture". Blogher. Archived from the original on 9 October 2016. Retrieved 17 September 2016.
  9. Harris, Gardiner (3 January 2013). "Charges Filed Against 5 Over Rape in New Delhi". The New York Times. Retrieved 22 June 2020.
  10. "Park nope: Park Slope residents create petition to protest planned family shelters • Brooklyn Paper".
  11. Ginia Bellafante (31 May 2019). "Are We Fighting a War on Homelessness? Or a War on the Homeless?". New York Times. The irony of Ms. Kapoor's opposition is that she is the founder of an initiative that seeks to educate women about domestic violence. (One Park Slope resident who was angered by her resistance to the shelters proceeded to amend Ms. Kapoor's Wikipedia page to alert readers that she had started a petition that would stand in the way of abused women receiving shelter in her neighborhood.
  12. "Dr. Shruti Kapoor". The Youth Assembly at the United Nations. Archived from the original on 14 September 2017. Retrieved 2016-08-18.
  13. "Opportunities in "Technovation" to create the World We Want and Achieve Gender Equality". Archived from the original on 7 ਜੂਨ 2019. Retrieved 10 September 2017.
  14. "Panel: Young Women As An Economic Force, Youth Forum (CSW61)". UN Web TV. 2017-03-11. Archived from the original on 2019-06-07. Retrieved 10 September 2017.
  15. "Panel: Young Women's Economic Empowerment, Winter Youth Assembly". UN Web TV. 2017-02-02. Archived from the original on 2019-06-07. Retrieved 10 September 2017.
  16. "Youth Action to End Violence Against Women and Girls". UN Web TV. 2017-11-21. Archived from the original on 2019-06-07. Retrieved 10 September 2017.
  17. "Youth Involvement At The United National". UN Web TV. 2017-08-12. Archived from the original on 2017-09-14. Retrieved 10 September 2017.
  18. "Investing In Young Women's Leadership Is Kety To Implementing The SDGs". UN Web TV. 2017-08-12. Archived from the original on 2019-06-07. Retrieved 10 September 2017.
  19. "Gender Equality Top 100". Retrieved 29 May 2019.
  20. "WebWonderWomen". Retrieved 9 January 2019.
  21. "Top 100 Leaders From Multilateral Organizations". Archived from the original on 12 ਅਗਸਤ 2019. Retrieved 13 October 2018.
  22. "Women Safety XPrize Competition". Retrieved 7 June 2018.
  23. "International Women Of The Year". Retrieved 21 March 2016.
  24. "Rising Stars Award 2016 Shortlist". Archived from the original on 6 October 2017. Retrieved 2016-09-28.
  25. "52 Feminists". 52 Feminists. Archived from the original on 14 ਸਤੰਬਰ 2017. Retrieved 18 October 2016.