ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਭੁੱਟੋ
ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਭੁੱਟੋ (21 ਨਵੰਬਰ, 1958 – 18 ਜੁਲਾਈ, 1985; ਸਿੰਧੀ : شاھنواز بھٹو) ਜ਼ੁਲਫਿਕਾਰ ਅਲੀ ਭੁੱਟੋ, 1971 ਤੋਂ 1977 ਤੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਬੇਗਮ ਨੁਸਰਤ ਭੁੱਟੋ ਜੋ ਕਿ ਈਰਾਨੀ ਕੁਰਦ ਮੂਲ ਦੀ ਸੀ, ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ। ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਭੁੱਟੋ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬੇਨਜ਼ੀਰ ਭੁੱਟੋ ਸਮੇਤ ਭੁੱਟੋ ਦੇ ਚਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਸੀ। ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਦੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ( ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਐਚੀਸਨ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਅਮਰੀਕਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ - ਵਿਦਰੋਹ ਦੌਰਾਨ ਸਕੂਲ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 1979 ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਦੇ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ), ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ 1976 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ।
ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਜ਼ਿਆ ਉਲ ਹੱਕ ਦੀ ਫੌਜੀ ਸ਼ਾਸਨ ਨੇ 1979 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਫਾਂਸੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਮੁਰਤਜ਼ਾ ਭੁੱਟੋ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਦੋਵੇਂ ਭਰਾ ਜਲਾਵਤਨੀ ਵਿੱਚ 1973 ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਫੌਜੀ ਰੱਦ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਰਹੇ।
ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਮੁਰਤਜ਼ਾ ਭੁੱਟੋ, ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਦੋ ਅਫ਼ਗਾਨੀ ਭੈਣਾਂ ਰੇਹਾਨਾ ਅਤੇ ਫੌਜੀਆ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਦੇ ਕਤਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਦੀ ਪਤਨੀ ਰੇਹਾਨਾ ਦੀ ਕਥਿਤ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁਰਤਜ਼ਾ ਭੁੱਟੋ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਤਲਾਕ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
18 ਜੁਲਾਈ, 1985 ਨੂੰ, 26 ਸਾਲਾ ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਨੀਸ ਵਿੱਚ ਮ੍ਰਿਤਕ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਰਹੱਸਮਈ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਭੁੱਟੋ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਪੱਕਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਜ਼ਹਿਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਤਲ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਮੁਕੱਦਮੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਦੀ ਪਤਨੀ ਰੇਹਾਨਾ ਨੂੰ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸ਼ੱਕੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਉਹ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮੀਡੀਆ, ਜੋ ਕਿ ਜ਼ਿਆ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਨੇ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਸ਼ੇ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ।
ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੇ ਅਲ-ਜ਼ੁਲਫਿਕਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਰਾਹੀਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਜ਼ਿਆ ਉਲ-ਹੱਕ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਤਖਤਾ ਪਲਟਣ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਜ਼ਿਆ ਦੇ ਫੌਜੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਇਹ ਲਰਕਾਨਾ ਦੇ ਇੱਕ ਖੇਡ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 25,000 ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਸਿੰਧ ਵਿੱਚ ਗੜ੍ਹੀ ਖੁਦਾ ਬਖਸ਼ ਵਿੱਚ ਭੁੱਟੋ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮਕਬਰੇ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਾਹਨਵਾਜ਼ ਦੀ ਧੀ ਸੱਸੀ ਭੁੱਟੋ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਸਰੋਤ
ਸੋਧੋ- Riaz, Bashir (18 July 2014). "Remembering Shahnawaz Bhutto". The International News. Pakistan. Archived from the original on 6 ਜਨਵਰੀ 2019. Retrieved 6 ਨਵੰਬਰ 2021.
{{cite news}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - Crossette, Barbara (25 September 1990). "Bhutto's Hunted Brother Is Hoping to Return". The New York Times.
- Fathers, Michal (17 October 1993). "The Bhutto inheritance". The Independent. UK. Archived from the original on August 30, 2009.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
ਸੋਧੋ- Chandran, Ramesh (August 15, 1985). "Tragedy continues to stalk Bhutto clan with mysterious death of Shahnawaz in Cannes". India Today.