ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ

ਸ਼ੀਰੀਂ ਨਿਸ਼ਾਤ

ਸ਼ੀਰੀਂ ਨਿਸ਼ਾਤ (Persian: شیرین نشاط; ਜਨਮ 26 ਮਾਰਚ 1957) ਇੱਕ ਇਰਾਨੀ ਵਿਜੁਅਲ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ। ਉਹ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਫ਼ਿਲਮ, ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਫੋਟੋਗਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2]

ਸ਼ੀਰੀਂ ਨਿਸ਼ਾਤ
ਜਨਮ (1957-03-26) ਮਾਰਚ 26, 1957 (ਉਮਰ 67)
ਕਾਜ਼ਵੀਨ, ਇਰਾਨ
ਪੇਸ਼ਾਕਲਾਕਾਰ, ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ, ਫੋਟੋਗਰਾਫਰ
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀਕਿਓਂਗ ਪਾਰਕ (ਤੱਲਾਕ)[1]
ਸਾਥੀਸ਼ੋਜਾ ਅਜ਼ਾਰੀ[1]
ਬੱਚੇਸਿਰੀਸ ਪਾਰਕ[1]

ਜੀਵਨ

ਸੋਧੋ

ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਈਰਾਨ ਨੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਇਸਲਾਮਿਕ ਇਨਕਲਾਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ "ਕਲਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ੁਲਮ, ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ, ਜ਼ੁਲਮ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਬੇਇਨਸਾਫੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਾਰਕੁੰਨ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੀ, ਮੇਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੀ ਕਲਾ - ਇਸ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ - ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਹੈ, ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਪੁਕਾਰ ਹੈ।”[3]

ਨਿਸ਼ਾਤ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਅਣਗਿਣਤ ਵਾਰ ਪਛਾਣਿਆ ਗਿਆ, 1999 ਵਿੱਚ ਐਕਸ.ਐਲ.ਵੀ.ਆਈ.ਆਈ. ਵੇਨਿਸ ਬਿਏਨਨੇਲ ਦਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ, ਸਾਲ 2009 ਵਿੱਚ 66ਵੇਂ ਵੇਨਿਸ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਸਰਬੋਤਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਲਈ ਸਿਲਵਰ ਸ਼ੇਰ ਜਿੱਤਣ ਤੱਕ[4], ਹਫਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੇ ਆਲੋਚਕ ਜੀ. ਰੋਜਰ ਡੈੱਨਸਨ ਦੁਆਰਾ ਦਹਾਕੇ ਦੀ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[5] "ਯੇਲ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਰਟ" ਵਿੱਚ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਨਿਸ਼ਾਤ ਇੱਕ ਆਲੋਚਕ ਹੈ।[6]

ਪਿੱਠਭੂਮੀ

ਸੋਧੋ

ਉਹ ਦੌਲਤਮੰਦ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਪੰਜ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਉੱਤਰੀ-ਪੱਛਮੀ ਇਰਾਨ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਹਿਰ ਕਾਜ਼ਵੀਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ।[7] ਨਿਸ਼ਾਤ ਦਾ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਤਾ ਇੱਕ ਘਰੇਲੂ ਔਰਤ ਸੀ। ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ, "ਪੱਛਮ ਬਾਰੇ ਸੁਪਨੇ ਲਏ, ਪੱਛਮ ਨੂੰ ਰੋਮਾਂਚਿਤ ਰੰਗ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਖੁਦ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਮੁੱਲ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਮੇਰੇ ਦੋਨੋਂ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਇਵੇਂ ਕੀਤਾ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਹੋਇਆ ਕੀ, ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਮਿਟ ਗਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਰਾਮ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਵਟਾ ਲਿਆ। ਇਸ ਵਤੀਰੇ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਰਗ ਦਾ ਹਿਤ ਪੂਰਿਆ”। ਨਿਸ਼ਾਤ ਦੇ "ਪੱਛਮੀਕਰਨ" ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਤੇਹਰਾਨ ਦੇ ਇੱਕ ਕੈਥੋਲਿਕ ਬੋਰਡਿੰਗ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਪੱਛਮੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਵੀ ਸਵੀਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਿਸ਼ਾਤ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਹਰੇਕ ਧੀ ਨੂੰ "ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਬਣਨ, ਖ਼ਤਰੇ ਮੁੱਲ ਲੈਣ,ਸਿੱਖਿਆ ਹਾਸਲ ਕਰਨ, ਸੰਸਾਰ ਦੇਖਣ ਲਈ" ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਸਹਿਤ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਲਜ ਭੇਜਿਆ।[8] ਆਪਣੇ ਨਾਨਕਿਆਂ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ, ਨਿਸ਼ਾਤ ਨੇ ਰਵਾਇਤੀ ਧਾਰਮਿਕ ਮੁੱਲਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ।[7]

ਨਿਸ਼ਾਤ ਨੇ ਤਹਿਰਾਨ ਦੇ ਕੈਥੋਲਿਕ ਬੋਰਡਿੰਗ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪੱਛਮੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ, ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਹਰੇਕ ਧੀਆਂ ਨੂੰ "ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਬਣਨ, ਜੋਖਮ ਲੈਣ, ਸਿੱਖਣ, ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਵੇਖਣ" ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਬੇਟੀਆਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੇਟਿਆਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਲਜ ਭੇਜਿਆ।

1975 ਵਿੱਚ, ਨਿਸ਼ਾਤ ਨੇ ਈਸੀ ਬਰਕਲੇ ਵਿਖੇ ਕਲਾ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਇਰਾਨ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਬੀ.ਏ., ਐਮ.ਏ ਅਤੇ ਐਮ.ਐਫ.ਏ. ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ।[9] ਨਿਸ਼ਾਤ ਨੇ 1983 ਵਿੱਚ ਯੂ.ਸੀ. ਬਰਕਲੇ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਨਿਊ ਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਚਲੀ ਗਈ। ਉਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜਲਦ ਹੀ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕਲਾ ਬਣਾਉਣਾ ਉਸ ਦਾ ਪੇਸ਼ੇ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖੀ ਪਤੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜੋ ਮੈਨਹੱਟਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪਕ ਜਗ੍ਹਾ ਹੈ, ਆਰਟ ਐਂਡ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਲਈ ਸਟੋਰਫਰੰਟ ਚਲਾਇਆ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ 10 ਸਾਲ ਉਸ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਰਪਤ ਕੀਤੇ।[10]

ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਨਿਸ਼ਾਤ ਨੇ ਕਲਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਉਹ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਆਰਟ ਸੀਨ ਤੋਂ ਡਰੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਜੋ ਕਲਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਸੀ ਉਹ ਕਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ "ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮੈਂ ਅਮਲੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਕਲਾ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਜਿਹੜੀ ਕਲਾ ਮੈਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਮੈਂ ਉਸ ਤੋਂ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋ ਕੇ ਉਸ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।"

1990 ਵਿੱਚ, ਨਿਸ਼ਾਤ ਆਯਤੁੱਲਾ ਖੋਮੇਨੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਈਰਾਨ ਪ੍ਰਤੀ। "ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਤਜ਼ੁਰਬਾ ਸੀ ਜੋ ਮੈਂ ਕਦੇ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਈਰਾਨੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੋਂ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਸੀ ਅਤੇ ਜੋ ਮੈਂ ਦੇਖ ਰਹੀ ਸੀ ਉਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਅੰਤਰ ਸੀ। ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਡਰਾਉਣੀ ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪ ਦੋਵੇਂ ਸੀ; ਮੈਂ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜੋ ਇੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ, ਬੇਸ਼ਕ, ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਰੀਰਕ ਦਿੱਖ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਸੀ।"[11]

ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਸਟੋਰਫਰੰਟ ਇੱਕ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਾਂਗ ਚੱਲਦਾ ਸੀ, ਨਿਸ਼ਾਤ ਸਿਰਜਕਾਂ - ਕਲਾਕਾਰਾਂ, ਆਰਕੀਟੈਕਟਾਂ ਅਤੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਈ; ਉਸ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰਫਰੰਟ ਨੇ ਕਲਾ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਜਨੂੰਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਡੂੰਘਾ ਸੋਚਣ ਅਤੇ ਉਹ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੀ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। 1993 ਵਿੱਚ ਨਿਸ਼ਾਤ ਨੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਿਆਂ, ਫਿਰ ਤੋਂ ਕਲਾ ਸਿਰਜਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।

ਪੁਸਤਕ-ਸੂਚੀ

ਸੋਧੋ
  • Women of Allah[12]
  • Two Installations[13]
  • Shirin Neshat: 2002-2005[14]
  • I Know Something about Love[15]
  • Shirin Neshat: Toba[16]

ਕਾਰਜ

ਸੋਧੋ
  • Turbulent, 1998. Two channel video/audio installation.[17]
  • Rapture, 1999. Two channel video/audio installation.
  • Soliloquy, 1999. Color video/audio installation with artist as the protagonist.
  • Fervor, 2000. Two channel video/audio installation.
  • Passage, 2001. Single channel video/audio installation.
  • Logic of the Birds, 2002. Multi-media performance.
  • Tooba, 2002. Two channel video/audio installation based on Shahrnush Parsipur's novel Women Without Men.
  • Mahdokht, 2004. Three channel video/audio installation.
  • Zarin, 2005. Single channel video/audio installation.
  • Munis, 2008. Color video/audio installation based on Shahrnush Parsipur's novel Women Without Men.
  • Faezeh, 2008. Color video/audio installation based on Shahrnush Parsipur's novel Women Without Men.
  • Possession, 2009. Black & white video/audio installation.
  • Women Without Men, 2009. Feature film based on Shahrnush Parsipur's novel Women Without Men.
  • Illusions & Mirrors, 2013. Film commissioned by Dior and featuring Natalie Portman.
  • Looking for Oum Kulthum, 2017, film.

ਇਨਾਮ

ਸੋਧੋ

ਫ਼ਿਲਮ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ

ਸੋਧੋ
  • Expressing the inexpressible [videorecording DVD]: Shirin Neshat. 2004, 42 minutes, Color. Princeton, NJ: Films for the Humanities & Sciences. Originally produced by Westdeutscher Rundfunk in 2000.
  • Women Without Men (2009 film)

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Elaine Louie (2009-01-28). "A Minimalist Loft, Accessorized Like Its Owner". The New York Times.
  2. ↑ Claudia La Rocco (2011-11-14). "Shirin Neshat's Performa Contribution". The New York Times. Retrieved 2012-02-08.
  3. ↑ The Guardian, 25 November 2019 amnesty art sale
  4. ↑ Homa Khaleeli (June 13, 2010). "Shirin Neshat: A long way from home". The Guardian.
  5. ↑ Denson, G. Roger, "Shirin Neshat: Artist of the Decade", The Huffington Post, December 20, 2010.
  6. ↑ "Shirin Neshat". Yale School of Art (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2019-12-28.
  7. ↑ 7.0 7.1 Suzie Mackenzie (July 22, 2000). "An unveiling". The Guardian.
  8. ↑ MacDonald, Scott (2004-09-22). "Between two worlds: an interview with Shirin Neshat". Highbeam.com. Archived from the original on 2013-05-11. Retrieved 2012-03-29. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  9. ↑ Heartney, Eleanor (2007). After the Revolution: Women Who Transformed Contemporary Art. Munich: Prestel. pp. 230–231. ISBN 9783791337326.
  10. ↑ Danto, Arthur Coleman. "Shirin Neshat." ["interview"]. Bomb, no. 73, 15 Oct. 2000, pp. 60-67. EBSCOhost, search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=asu&AN=505875156&site=ehost-live.
  11. ↑ Excerpt from interview between the artist and Linda Weintraub, author of In the Making: Creative Options for Contemporary Art.
  12. ↑ Neshat, Shirin (1997). Women of Allah. United States.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)
  13. ↑ Neshat, Shirin (2000). Two Installations. Wexner Center For The Arts. ISBN 9781881390268.
  14. ↑ Neshat, Shirin (October 15, 2005). Shirin Neshat: 2002-2005. Charta. ISBN 8881585405.
  15. ↑ Neshat, Shirin (2011). I Know Something about Love.
  16. ↑ Neshat, Shirin (2003). Shirin Neshat: Toba.
  17. ↑ "Video Installation: 'Turbulent' (1998) by Shirin Neshat (Iran / U.S.A): Red Line Art Works". www.redlineartworks.org. Retrieved 2020-02-29.
  18. ↑ 18.0 18.1 18.2 18.3 18.4 18.5 "Shirin Neshat". Retrieved 15 December 2019.
  19. ↑ "2002 Infinity Award: Art". International Center of Photography. 23 February 2016. Retrieved 2019-12-15.
  20. ↑ "Shirin Neshat". gishprize.org. Archived from the original on 2019-12-15. Retrieved 2019-12-15.
  21. ↑ 21.0 21.1 21.2 21.3 21.4 "Shirin Neshat - Gladstone Gallery". www.gladstonegallery.com. Retrieved 15 December 2019.

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ

ਸੋਧੋ
 
ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ Shirin Neshat ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੀਡੀਆ ਹੈ।
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਸ਼ੀਰੀਂ_ਨਿਸ਼ਾਤ&oldid=764249" ਤੋਂ ਲਿਆ