ਸੁਲਤਾਨਾ ਮੇਹਰ (ਫਾਤਿਮਾ[1] ਹਾਸ਼ਿਮ ਦੌਲਾ, ਜਨਮ 6 ਅਪਰੈਲ 1938) ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰ ਲੇਖਿਕਾ (ਤਜ਼ਕਾਰਾ ਨਿਗਾਰ) ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਕਵੀ, ਛੋਟੀ ਕਹਾਣੀ ਲੇਖਕ, ਨਾਵਲਕਾਰ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਹੈ।[2][3]

ਸੁਲਤਾਨਾ ਮੇਹਰ
ਜਨਮਫਾਤਿਮਾ
6 ਅਪ੍ਰੈਲ1938
ਬੰਬਈ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ
ਕਿੱਤਾਲੇਖਕ, ਪੱਤਰਕਾਰ, ਤਜ਼ਕਰਾ ਨਿਗਾਰ, ਕਵੀ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਪਾਕਿਸਤਾਨ
ਸ਼ੈਲੀਗਲਪ, ਕਵਿਤਾ

ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ

ਸੁਲਤਾਨਾ ਮੇਹਰ ਦਾ ਜਨਮ 6 ਅਪ੍ਰੈਲ 1938[4] ਮੁੰਬਈ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਮੁਹੰਮਦ ਹਾਸ਼ਿਮ ਦੌਲਾ ਅਤੇ ਖਦੇਜਾ ਹਾਸ਼ਿਮ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਧੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਸ਼ੌਕੀਨ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਸਨੇ ਕਵੀ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸਈਦ ਰਜ਼ਾ ਸਈਦ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਬੇਟੇ ਸੋਹੇਲ ਸਈਦ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੇਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲੀ ਗਈ।

ਆਪਣੇ ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਲਤਾਨਾ ਮੇਹਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਰਾਚੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ 1971 ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਸੁਲਤਾਨਾ ਮੇਹਰ 1991 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲਣ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਗਈ ਸੀ। ਉੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਹਿਤਕ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀਆਂ। ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਉਰਦੂ ਲੇਖਕ ਸੁਸਾਇਟੀ ਨੇ ਉਰਦੂ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ।[5] ਮੇਹਰ ਨੇ ਜਾਵੇਦ ਅਖਤਰ ਚੌਧਰੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ 2002 ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਆਹ ਕਰ ਲਿਆ। ਉਹ ਬਰਮਿੰਘਮ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।[6]

ਕੈਰੀਅਰ ਸੋਧੋ

ਮੇਹਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਡੇਲੀ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ , ਬੰਬੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ, ਫਿਰ ਅਖਬਾਰ ਦ ਡੇਲੀ ਅੰਜਾਮ, ਕਰਾਚੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਲੇਡੀਜ਼ ਸੈਕਸ਼ਨ ਦੀ ਸੰਪਾਦਕ ਬਣ ਗਈ। ਉਹ ਡੇਲੀ ਜੰਗ, ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉੱਥੇ 1967 ਤੋਂ 1979 ਤੱਕ ਇੱਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ 1980 ਤੋਂ 1991 ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਮਾਸਿਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ 'ਦਿ ਰੂਪ ' ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ।

ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਸੋਧੋ

ਸੁਲਤਾਨਾ ਮੇਹਰ ਨੇ 20 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਲੇਖ ਲਿਖੇ ਹਨ[4]

ਨਾਵਲ ਸੋਧੋ

  • ਦਾਗ ਏ ਦਿਲ 1962
  • ਤਾਜਵਾਰ 1966
  • ਇਕ ਕਿਰਨ ਉਜਾਲੇ ਕੀ 1969
  • ਜਬ ਬਸੰਤ ਰੁਤ ਆਈ 1972

ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਸੋਧੋ

  • ਬੰਦ ਸੀਪੀਅਨ 1967
  • ਧੂਪ ਔਰ ਸੈਬਾਨ 1980
  • ਦਿਲ ਕੀ ਅਬਰੋਏਜੀ

ਕਵਿਤਾ ਸੋਧੋ

  • ਹਰਫ਼ ਏ ਮੁਹਤਾਬਰ ( ਮਜਮੂਆ ਏ ਕਲਾਮ ) 1996[7]

ਆਲੋਚਨਾ, ਸੰਕਲਨ ਅਤੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਸੋਧੋ

  • ਆਜ ਕੀ ਸ਼ਾਇਰਾਤ 1974
  • ਇਕਬਾਲ ਦੁਆਰੇ ਜੱਦੀਦ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ 1977
  • ਸਾਹਿਰ ਕਾ ਫਨ ਔਰ ਸ਼ਖਸੀਅਤ 1989
  • ਸੁਖਨਵਰ (ਤਜ਼ਕਾਰਾ ਏ ਸ਼ੂਰਾ ਏ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) 1979[8]
  • ਸੁਖਨਵਰ ਭਾਗ 1: 1978,1989 ਅਤੇ 2000
  • ਸੁਖਨਵਰ ਭਾਗ 2: 1996
  • ਸੁਖਨਵਰ ਭਾਗ 3: 1998
  • ਸੁਖੰਵਰ ਭਾਗ 4: 2000
  • ਸੁਖਨਵਰ ਭਾਗ 5: 2004
  • ਗੁਫ਼ਤਾਨੀ ਭਾਗ 1: (ਨਸਰ ਨਗਾਰੂ ਦਾ ਤਜ਼ਕਰਾ) 2000
  • ਗੁਫ਼ਤਾਨੀ ਭਾਗ 2: (ਨਸਰ ਨਗਰਾਂ ਦਾ ਤਜ਼ਕਰਾ) 2004

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "Bio-bibliography.com - Authors". www.bio-bibliography.com.
  2. Mustafa, Dr Asad (May 3, 2015). "سلطانہ مہر کی تذکرہ نگاری".
  3. "Sultana Meher". www.facebook.com.
  4. 4.0 4.1 "SultanaMeher". SultanaMeher. Archived from the original on 2022-09-22. Retrieved 2022-09-22.
  5. "URDU WRITER SOCIETY OF NORTH AMERICA - SULTANA MEHR". www.urduwriters.org. Archived from the original on 2019-02-14. Retrieved 2022-09-22. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  6. "Shaam E Adab in Nottingham – سلطانہ مہر". May 4, 2012.
  7. "Harf-e-Motabar by Sultaanaa Mahr". Rekhta.
  8. "Sukhanwar Tazkira-e-Shora-e-Pakistan by Sultaanaa Mahr". Rekhta.