ਸੂਸਨ ਮੂਲਰ ਓਕਿਨ
ਸੂਸਨ ਮੂਲਰ ਓਕਿਨ (19 ਜੁਲਾਈ, 1946 – 3 ਮਾਰਚ, 2004),[1] ਇੱਕ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਸਿਆਸੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਸੀ।
ਸੂਸਨ ਮੂਲਰ ਓਕਿਨ | |
---|---|
ਜਨਮ | ਆਕਲੈਂਡ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ | ਜੁਲਾਈ 19, 1946
ਮੌਤ | ਮਾਰਚ 3, 2004 | (ਉਮਰ 57)
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਅਮਰੀਕੀ |
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | ਔਕਲੈਂਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ Harvard University |
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਕੰਮ | ਇਜ਼ ਮਲਟੀਕਲਚਰਿਜ਼ਮ ਬੈਡ ਫ਼ਾਰ ਵੁਮੈਨ? |
ਮੁੱਖ ਰੁਚੀਆਂ | ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਰਸ਼ਨ |
ਜ਼ਿੰਦਗੀ
ਸੋਧੋਓਕਿਨ ਦਾ ਜਨਮ 1946 ਵਿੱਚ ਆਕਲੈਂਡ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ, ਅਤੇ ਰਿਮੁਏਰਾ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ, ਰਿਮੁਏਰਾ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ ਅਤੇ ਇਪਸੋਮ ਗਰਲਸ ਗ੍ਰਾਮਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਿਲਾ ਲਿਆ।
ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬੈਚੁਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ 1966 ਵਿੱਚ ਔਕਲੈਂਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, 1970 ਵਿੱਚ ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਫਲਸਫ਼ੇ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1975 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਡਾਕਟਰੇਟ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ।
ਉਸ ਨੇ ਔਕਲੈਂਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਵਾਸਰ, ਬ੍ਰਾਂਡਿਸ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਸਟਾਨਫੋਰਡ ਫੈਕਲਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਈ।
ਓਕਿਨ 1990 ਵਿੱਚ ਸਟੈਨਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣੀ।
ਕੰਮ
ਸੋਧੋਓਕਿਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀਆਂ ਵਾਂਗ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ-ਅਧਾਰਤ ਵਿਤਕਰੇ ਔਰਤ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ; ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਬਰਾਬਰੀ ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਹਕੀਕਤ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕੀਤਾ। [2]
1979 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਚਿੰਤਨ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਧਾਰਨਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦਿੱਤਾ।
ਉਸ ਦੀ 1989 ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਜਸਟਿਸ, ਲਿੰਗ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਿਆਂ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਅਲੋਚਨਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜੌਨ ਰਾੱਲਜ਼ ਦਾ ਉਦਾਰਵਾਦ, ਰੌਬਰਟ ਨੋਜਿਕ ਦਾ ਅਜ਼ਾਦਵਾਦ ਅਤੇ ਅਲਾਸਡੇਅਰ ਮੈਕਿੰਟੀਅਰ ਅਤੇ ਮਾਈਕਲ ਵਾਲਜ਼ਰ ਦੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟਿਜ਼ਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਰੇਕ ਸਿਧਾਂਤਕਾਰ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕੰਮ ਲਈ ਉਹ ਦਲੀਲ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲਿੰਗ ਜਾਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਨੁਕਸਦਾਰ ਧਾਰਨਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬੁਨਿਆਦੀ ਧਾਰਨਾ ਗਲਤ ਹੈ। ਵਧੇਰੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਓਕੀਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਸਿਧਾਂਤਕ ਇੱਕ ਮਰਦ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਜੋ ਗਲਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਸਹੀ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰ ਸਾਰੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਕਿਉਂਕਿ ਬੱਚੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਲਿੰਗਵਾਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਵੱਡੇ ਹੋ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਓਕਿਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਲਿੰਗ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਮੰਨਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜੋਕੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਹੈ।
ਓਕਿਨ ਨੇ ਆਪਣੇ 1991 ਦੇ ਲੇਖ "ਜਿਨਸੀ ਫਰਕ, ਨਾਰੀਵਾਦ, ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ" ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਲਿੰਗ-ਅਧਾਰਤ ਵਿਤਕਰੇ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਦੋ ਵਿਰੋਧੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਢੰਗਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਕੀਤਾ।[3] ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲਿੰਗ-ਅਧਾਰਤ ਵਿਤਕਰੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਲਿੰਗ-ਦਰਮਿਆਨ ਅਸਮਾਨਤਾ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਉੱਤੇ ਬਹਿਸ ਕਰਨਾ, ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਿਧਾਂਤ ਦੇ ਉਸ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ਾ ਸਨ। ਓਕਿਨ, ਵੇਂਡੀ ਕੈਮਿਨਰ ਦੀ ਇੱਕ ਭੈਭੀਤ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਚੈਂਪੀਅਨ ਇੱਕ ਬਰਾਬਰ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ, ਲਿੰਗ-ਨਿਰਪੱਖ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬਰਾਬਰ ਵਿਵਹਾਰ ਨਹੀਂ, ਦਬੋਰਾਹ ਰ੍ਹੋਡ ਦੇ ਜਸਟਿਸ ਅਤੇ ਲਿੰਗ ਦੇ ਨਾਲ, ਜੋ ਦਲੀਲ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਤਕਰਾ ਬਰਾਬਰ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਅਤੀਤ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਅਯੋਗ ਹੈ। ਓਕਿਨ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਗੱਲ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲਤਾ ਕਿ ਕੀ ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਔਰਤ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਜਾਂ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਹਨ, ਦੋਵਾਂ ਦਲੀਲਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਲੇਖ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੀਆਂ ਨਾਰੀਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਨਾ ਬੰਦ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਕੋ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾੜੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।
1993 ਵਿੱਚ, ਜੇਨ ਮੈਨਸਬ੍ਰਿਜ ਨਾਲ, ਉਸ ਨੇ ਰਾਬਰਟ ਈ. ਗੁੱਡਿਨ ਅਤੇ ਫਿਲਿਪ ਪੈਟੀਟ, ਐਡੀਜ਼, ਏ ਕੰਪੇਨ ਟੂ ਕੰਟੈਂਪੋਰਰੀ ਪੋਲੀਟੀਕਲ ਫਿਲਾਸਫੀ, 269-290, (ਆਕਸਫੋਰਡ) ਵਿੱਚ “ਨਾਰੀਵਾਦ” ਬਾਰੇ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਕੰਮ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਦਿੱਤਾ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ, ਮੈਨਸਬ੍ਰਿਜ ਦੇ ਨਾਲ, ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਲਿਖਤ ਦਾ ਦੋ ਖੰਡ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਗਏ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਨਾਰੀਵਾਦ (ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਸਕੂਲ) ਸੀ। [ਐਲਡਰਸ਼ੋਟ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਬਰੁਕਫੀਲਡ, ਵਰਮੌਂਟ, ਯੂਐਸਏ: ਈ. ਐਲਗਰ. ਆਈਐਸਬੀਐਨ 9781852785659]।
ਉਸ ਦੇ 1999 ਦੇ ਲੇਖ ਵਿੱਚ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਾਇਟੋਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾਇਆ ਗਿਆ, ਕੀ ਮਲਟੀਕਲਚਰਲਿਜ਼ਮਵਾਦ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਮਾੜਾ ਹੈ? ਓਕਿਨ ਦਾ ਤਰਕ ਹੈ ਕਿ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰਵਾਇਤੀ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਦੇ ਪੱਖਪਾਤੀ ਸੁਭਾਅ ਦੀ ਪਰਛਾਵਤ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ, "ਸਭਿਆਚਾਰ" ਨੂੰ ਔਰਤ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਕਰਨ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਚੋਣਵੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ
ਸੋਧੋਕਿਤਾਬਾਂ
ਸੋਧੋ- Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000006-QINU`"'</ref>" does not exist.
- Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000007-QINU`"'</ref>" does not exist.
- Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000008-QINU`"'</ref>" does not exist.
- Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000009-QINU`"'</ref>" does not exist. Originally an essay (pdf).
ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਇ
ਸੋਧੋ- Okin, Susan Moller; Mansbridge, Jane (2005), "Feminism", in Goodin, Robert E.; Petit, Philip (eds.), A companion to contemporary political philosophy, Oxford, UK: Blackwell Publishing, pp. 269–290, ISBN 9781405130653.
{{citation}}
: Invalid|ref=harv
(help)
ਜਰਨਲ ਲੇਖ
ਸੋਧੋ- Okin, Susan Moller (January 1989). "Reason and feeling in thinking about justice". Ethics. 99 (2). University of Chicago Press: 229–249. JSTOR 2381433.
{{cite journal}}
: Invalid|ref=harv
(help)CS1 maint: postscript (link)
- See also: Jaggar, Alison M. (July 2015). "On Susan Moller Okin's "Reason and feeling in thinking about justice"". Ethics. 125 (4). Chicago Journals via JSTOR: 1132–1135. doi:10.1086/680879. JSTOR 10.1086/680879.
{{cite journal}}
: Invalid|ref=harv
(help)CS1 maint: postscript (link)
- See also: Jaggar, Alison M. (July 2015). "On Susan Moller Okin's "Reason and feeling in thinking about justice"". Ethics. 125 (4). Chicago Journals via JSTOR: 1132–1135. doi:10.1086/680879. JSTOR 10.1086/680879.
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
ਸੋਧੋ- ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਥਿਊਰੀ
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ ""Okin, feminist political thinker, dies"". Archived from the original on 2009-08-05. Retrieved 2018-09-27.
- ↑ "Philosophical feminism". Encyclopedia Britannica (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2018-12-15.
- ↑ Okin, Susan Moller (1991). "Sexual Difference, Feminism, and the Law". Law & Social Inquiry. 16 (3): 553–573. doi:10.1111/j.1747-4469.1991.tb00294.x. ISSN 0897-6546.
ਸਰੋਤ
ਸੋਧੋ- Debra Satz and Rob Reich, Toward a Humanist Justice: The Political Philosophy of Susan Moller Okin (Oxford, 2009).
- Judith Galtry, "Susan Moller Okin: A New Zealand tribute ten years on" (Women’s Studies Journal, Volume 28 Number 2, December 2014: 93-102. ISSN 1173-6615) http://www.wsanz.org.nz/journal/docs/WSJNZ282Galtry93-102.pdf