ਸੱਪ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪਰੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ, ਇਹ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ ਜੋ ਮੇਜਰ ਕੈਂਪਬੈਲ ਦੁਆਰਾ ਫਿਰੋਸ਼ਪੁਰ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਐਂਡਰਿਊ ਲੈਂਗ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਦ ਓਲੀਵ ਫੇਅਰੀ ਬੁੱਕ (1907) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ। [1] [2]

ਸੱਪ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਓਲੀਵ ਫੇਰੀ ਬੁੱਕ ਲਈ ਹੈਨਰੀ ਜਸਟਿਸ ਫੋਰਡ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ।

ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਬੁੱਢੀ ਔਰਤ, ਜਿਸ ਕੋਲ ਖਾਣ ਲਈ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਹ ਗਰੀਬ ਬੁੱਢੀ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨ ਅਤੇ ਨਹਾਉਣ ਲਈ ਨਦੀ ਵੱਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਬੁੱਢੀ ਨਦੀ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਸੱਪ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਘਰ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਉਸ ਨੂੰ ਕੱਟ ਲਵੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦੁੱਖ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦੇਵੇ। ਪਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਘੜੇ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਹਾਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਹ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਵੇਚ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਸੀਨੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਥੋੜੇ ਹੀ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰਾਜਾ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਵਜੋਂ ਪਾਲਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਬੁੱਢੀ ਔਰਤ ਉਸਦੀ ਦਾਸ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਲੜਕਾ ਕਿਵੇਂ ਆਇਆ ਹੈ।

ਰਾਜਾ ਇੱਕ ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜੇ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਦੂਜੇ ਰਾਜੇ ਦੀ ਧੀ ਵਿਆਹ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਉਸਨੂੰ ਜਾਦੂ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਣ ਲਈ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਪੁੱਤਰ ਉਸਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦੱਸਦਾ ਕਿ ਉਹ ਦੂਰੋਂ ਇੱਕ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਸੱਪ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਹ ਦੁਬਾਰਾ ਸੱਪ ਬਣ ਗਿਆ। ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਉਸ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਲਈ ਸੋਗ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਗਾਇਬ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਸੱਪ ਉਸ ਕੋਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਕਮਰੇ ਦੇ ਚਾਰ ਕੋਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਦੇ ਕਟੋਰੇ ਰੱਖਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੱਪ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਣਗੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਣੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ। ਜੇ ਉਹ ਰਾਣੀ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਕੋਲੋਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ; ਪਰ ਜੇ ਉਹ ਡਰੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਬੋਲੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦੀ।

ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ , ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਜਿੱਤ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। [3]

ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਆਰਨੇ-ਥੌਮਸਨ-ਉਥਰ ਇੰਡੈਕਸ ਵਿੱਚ ATU 425A, " ਗੁੰਮ ਹੋਏ ਪਤੀ ਦੀ ਖੋਜ " ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। [4] ਇਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਇੱਕ ਜਾਨਵਰ ਦੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹੀ ਹੋਈ ਇੱਕ ਮਨੁੱਖੀ ਕੰਨਿਆ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਜਾਦੂਈ ਭੇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਨੁੱਖੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਹੈ। ਉਹ ਗਾਇਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। [2]

ਵਿਦਵਤਾ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਸੱਪ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੰਚਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਲੋਕ-ਕਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ।

  1. Lang, Andrew. The Olive Fairy Book,"The Snake Prince"
  2. 2.0 2.1 Lang, Andrew; Philip, Neil. A World of fairy tales. New York: Dial Books, 1994. p. 254.
  3. Lang, Andrew. The Olive Fairy Book. London; New York: Longmans, Green. 1907. pp. 247-255.
  4. Silver, Carole G. "Animal Brides and Grooms: Motif B600 and Animal Paramour, Motif B610". In: Jane Garry and Hasan El-Shamy (eds.). Archetypes and Motifs in Folklore and Literature. A Handbook. Armonk / London: M.E. Sharpe, 2005. p. 96.