ਹਰਿੰਦਰਾ ਸਿੰਘ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Harendra Singh) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਫੀਲਡ ਹਾਕੀ ਕੋਚ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪੁਰਸ਼, ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਜੂਨੀਅਰ ਟੀਮਾਂ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਕੋਚ ਹੈ।

ਕਰੀਅਰ ਖੇਡਣਾ

ਸੋਧੋ

ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਛਪਰਾ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ,[1] ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹਾਫਬੈਕ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਫਕੋ ਟੋਕਿਓ ਨਾਲ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਖੇਡਦਿਆਂ ਕੀਤੀ। 1988 ਵਿਚ, ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਕੋਚ ਜੇ ਐਮ ਕਾਰਵਾਲਹੋ ਦੇ ਜ਼ੋਰ 'ਤੇ ਮੁੰਬਈ ਵਿਚ ਮਹਿੰਦਰਾ ਐਂਡ ਮਹਿੰਦਰਾ ਦੀ ਟੀਮ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ। ਉਸਨੇ 1990 ਵਿਚ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਬਦਲਿਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਸੀਨੀਅਰ ਮੈਨੇਜਰ ਬਣ ਗਿਆ। ਸਿੰਘ ਨੇ 1990 ਵਿਚ ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਬੀਜਿੰਗ ਵਿਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਥੇ ਭਾਰਤ ਨੇ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।[2] ਉਸਨੇ "ਹਾਕੀ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਾਜਨੀਤੀ" ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ 26 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, 43 ਮੈਚਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ।[3]

ਕੋਚਿੰਗ ਕੈਰੀਅਰ

ਸੋਧੋ

ਸਿੰਘ ਨੇ 1995 ਵਿਚ ਕੋਚ ਟੋਨੀ ਫਰਨਾਂਡਿਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਫ੍ਰੈਂਚ ਕਲੱਬ ਐਚ.ਸੀ. ਲਿਓਨ ਲਈ ਖੇਡਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਕੋਚ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸਮਝਦਿਆਂ ਕਲੱਬ ਦੇ ਜੂਨੀਅਰ ਪੱਖ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ।[2] ਫਰਾਂਸ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਕੋਚਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਅਤੇ 2000 ਦੇ ਸਮਰ ਓਲੰਪਿਕ, 2005 ਪੁਰਸ਼ ਹਾਕੀ ਜੂਨੀਅਰ ਵਰਲਡ ਕੱਪ, 2006 ਪੁਰਸ਼ ਹਾਕੀ ਵਰਲਡ ਕੱਪ, 2006 ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ, 2009 ਪੁਰਸ਼ ਹਾਕੀ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਅਤੇ 2010 ਪੁਰਸ਼ ਹਾਕੀ ਵਰਲਡ ਕੱਪ ਵਰਗੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੀਨੀਅਰ ਅਤੇ ਜੂਨੀਅਰ ਟੀਮਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੋਚਿੰਗ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[3][4] ਉਸਨੂੰ 2012 ਵਿੱਚ ਦ੍ਰੋਣਾਚਾਰੀਆ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5]

ਸਿੰਘ ਨੂੰ 2014 ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਜੂਨੀਅਰ ਟੀਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੋਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਟੀਮ ਨੇ ਸਾਲ 2016 ਦਾ ਪੁਰਸ਼ ਹਾਕੀ ਜੂਨੀਅਰ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ[1] ਸਤੰਬਰ 2017 ਵਿਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਇੰਡੀਆ ਮਹਿਲਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫੀਲਡ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੋਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ 2017 ਦੇ ਮਹਿਲਾ ਹਾਕੀ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਵਿਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਣ ਲਈ ਗਈ ਸੀ।[6]

ਮਈ 2018 ਵਿਚ, ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੁਰਸ਼ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੋਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਉਸ ਨੇ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਦੀ ਸੋਜਾਰਡ ਮਾਰੀਜਨੇ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਮਹਿਲਾ ਟੀਮ ਦਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ।[7] ਸਿੰਘ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ 2008 ਤੋਂ ਪੁਰਸ਼ ਟੀਮ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕੋਚ ਵਜੋਂ ਪੂਰਾ ਸਮਾਂ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਭਾਰਤੀ ਬਣ ਗਿਆ।[6] ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੇ ਅੰਤ੍ਰਿਮ ਮੁੱਖ ਕੋਚ ਵਜੋਂ ਟੀਮ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਪੈਂਤੜੇ ਲਗਾਏ ਸਨ।[8] ਟੀਮ ਨੇ 2018 ਪੁਰਸ਼ ਹਾਕੀ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਟਰਾਫੀ 'ਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ, ਇਸ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ, ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਤੋਂ ਪੈਨਲਟੀ ਵਿਚ ਹਾਰ ਕੇ ਫਾਈਨਲ ਵਿਚ ਹਾਰ ਗਈ।[9] ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2019 ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਕੋਚ ਵਜੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਟੀਮ ਨੇ 2018 ਵਿਚ ਹੋਰ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁਰਸ਼ ਜੂਨੀਅਰ ਟੀਮ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕੋਚ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[10][11]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. 1.0 1.1 Das, Suprita (21 December 2016). "V for vindicated". Livemint. Retrieved 5 July 2018.
  2. 2.0 2.1 Chatterjee, Bibhash; Sudevan, Praveen (26 May 2018). "Harendra Singh: From struggling player to the coach who might be Indian hockey's saviour". scroll.in. Retrieved 10 July 2018.
  3. 3.0 3.1 "All you need to know about Harendra Singh, the new coach of the Indian women's hockey team". scroll.in. 8 September 2017. Retrieved 30 June 2018.
  4. Misra, Sundeep (1 May 2018). "Harendra Singh's appointment as Indian men's hockey team coach stinks of gender bias, leaves women's side in muddle". Firstpost. Retrieved 5 July 2018.
  5. "Dronacharya Award". Hockey India. Archived from the original on 30 ਜੂਨ 2018. Retrieved 10 July 2018. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  6. 6.0 6.1 Bhaduri, Tushar (2 May 2018). "Evergreen Harendra Singh, the stop-gap who became the main man for Indian hockey". The Indian Express. Retrieved 30 June 2018.
  7. "Harendra Singh appointed coach of India men's hockey team; Sjoerd Marijne to take over women's side". The Indian Express. 1 May 2018. Retrieved 30 June 2018.
  8. "Harendra Singh eyeing Olympic dream in different role in Tokyo". The Times of India. 19 June 2018. Retrieved 30 June 2018.
  9. Selvaraj, Jonathan (5 July 2018). "Coach Harendra on Champions Trophy silver: We got what we deserved". ESPN.in. Retrieved 5 July 2018.
  10. "Harendra Singh removed as Indian men's hockey team coach". The Times of India. 9 January 2019. Retrieved 24 November 2019.
  11. Kannan, S. (15 January 2019). "No further role for Harendra Singh". India Today. Retrieved 24 November 2019.