ਇਥੋਪੀਆ
ਇਥੋਪੀਆ (ਗੇ'ਏਜ਼: ኢትዮጵያ ਇਤਯੋਪਿਆ), ਦਫ਼ਤਰੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇਥੋਪੀਆ ਦਾ ਸੰਘੀ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ, ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੇ ਸਿੰਗ ਵਿੱਚ ਵਸਿਆ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਏਰੀਟਰੀਆ, ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਜੀਬੂਤੀ ਅਤੇ ਸੋਮਾਲੀਆ, ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਸੂਡਾਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਸੂਡਾਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਕੀਨੀਆ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਮਹਾਂਦੀਪ ਉੱਤੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਬਾਦੀ[3] (84,320,000) ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਦਸਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੇਤਰਫਲ (1,100,000 ਵਰਗ ਕਿ.ਮੀ.) ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਦਿਸ ਅਬਬਾ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਥੋਪੀਆ ਦਾ ਸੰਘੀ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ਯੇ-ਇਤਯੋਪਿਆ ਫ਼ੇਦੇਰਲਵੀ ਦੀਮੋਕ੍ਰਾਸਿਆਵੀ ਰੀਪੇਬਲਿਕ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| ਐਨਥਮ: [Wodefit Gesgeshi, Widd Innat Ityopp'ya] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) ("ਅੱਗੇ ਵੱਧ, ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ ਇਥੋਪੀਆ") | |||||
.svg) | |||||
| ਰਾਜਧਾਨੀ | ਆਦਿਸ ਆਬਬਾ | ||||
| ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ | ਰਾਜਧਾਨੀ | ||||
| ਅਧਿਕਾਰਤ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ | ਅਮਹਾਰੀ[1] | ||||
| ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਖੇਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ | ਬਾਕੀ ਜਾਤੀਆਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰਕ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ | ||||
| ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ | |||||
| ਵਸਨੀਕੀ ਨਾਮ | ਇਥੋਪੀਆਈ | ||||
| ਸਰਕਾਰ | ਸੰਘੀ ਸੰਸਦੀ ਗਣਰਾਜ1 | ||||
• ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | ਜਿਰਮਾ ਵੋਲਡ-ਜਿਆਰਜਿਸ | ||||
• ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | ਹੇਲੇਮਰੀਅਮ ਡੇਸਾਲੇਨੀ | ||||
| ਵਿਧਾਨਪਾਲਿਕਾ | ਸੰਘੀ ਸੰਸਦੀ ਸਭਾ | ||||
| ਸੰਘ ਦਾ ਸਦਨ | |||||
| ਲੋਕ ਪ੍ਰਤਿਨਿਧੀਆਂ ਦਾ ਸਦਨ | |||||
| ਸਥਾਪਨਾ | |||||
• ਦ'ਮਤ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ | 980 ਈ.ਪੂ. | ||||
• ਇਥੋਪੀਆ ਦੀ ਸਲਤਨਤ | 1137 | ||||
• ਮੌਜੂਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ | ਅਗਸਤ 1995 | ||||
| ਖੇਤਰ | |||||
• ਕੁੱਲ | 1,104,300 km2 (426,400 sq mi) (27ਵਾਂ) | ||||
• ਜਲ (%) | 0.7 | ||||
| ਆਬਾਦੀ | |||||
• 2012 ਅਨੁਮਾਨ | 84,320,987[3] (14ਵਾਂ) | ||||
• 2007 ਜਨਗਣਨਾ | 73,918,505 | ||||
• ਘਣਤਾ | 76.4/km2 (197.9/sq mi) (123ਵਾਂ) | ||||
| ਜੀਡੀਪੀ (ਪੀਪੀਪੀ) | 2011 ਅਨੁਮਾਨ | ||||
• ਕੁੱਲ | $94.878 ਬਿਲੀਅਨ[4] | ||||
• ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ | $1,092[4] | ||||
| ਜੀਡੀਪੀ (ਨਾਮਾਤਰ) | 2011 ਅਨੁਮਾਨ | ||||
• ਕੁੱਲ | $31.256 ਬਿਲੀਅਨ[4] | ||||
• ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ | $360[4] | ||||
| ਗਿਨੀ (1999–00) | 30 ਮੱਧਮ | ||||
| ਐੱਚਡੀਆਈ (2010) |  0.328Error: Invalid HDI value · 157ਵਾਂ | ||||
| ਮੁਦਰਾ | ਬਿਰਰ (ETB) | ||||
| ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ | UTC+3 (EAT) | ||||
• ਗਰਮੀਆਂ (DST) | UTC+3 (ਨਿਰੀਖਤ ਨਹੀਂ) | ||||
| ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਸਾਈਡ | right | ||||
| ਕਾਲਿੰਗ ਕੋਡ | +251 | ||||
| ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਟੀਐਲਡੀ | .et | ||||
| |||||
ਇਥੋਪੀਆ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਹੋਂਦ ਲਈ ਜਾਣੀਆਂ-ਪਛਾਣੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[5] ਇਹ ਉਹ ਖੇਤਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੋਂ ਮਾਨਵ ਜਾਤੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੱਧ-ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਅਗਾਂਹ ਜਾਣ ਲਈ ਕਦਮ ਪੁੱਟੇ।[6][7][8] ਇਹ ਆਪਣੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸੇ ਲਈ 1974 ਵਿੱਚ ਹੇਲ ਸੇਲਾਸੀ ਦੇ ਆਖਰੀ ਰਾਜਕੁੱਲ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੱਕ ਇੱਕ ਰਾਜਤੰਤਰ ਸੀ ਅਤੇ ਇਥੋਪੀਆਈ ਰਾਜਕੁੱਲ ਆਪਣੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ 2 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਤੱਕ ਉਲੀਕਦਾ ਹੈ।[9] ਰੋਮ, ਇਰਾਨ, ਚੀਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ[10], ਆਕਸੁਮ ਦਾ ਰਾਜ ਤੀਜੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਦੀ ਮਹਾਨ ਤਾਕਤਾਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਅਤੇ ਚੌਥੀ ਸਦੀ 'ਚ ਇਸਾਈਅਤ ਨੂੰ ਮੁਲਕੀ ਧਰਮ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਅਪਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਲਤਨਤ ਸੀ।[11][12][13]
ਤਸਵੀਰਾਂ ਸੋਧੋ
-
ਅਟੈਂਡੈਂਟ ਸ਼ੇਖ ਹੁਸੈਨ ਮਕਬਰਾ ਦੇਖਣ ਲਈ
-
ਟਿੰਮਟ ਜਾਂ ਏਪੀਫਨੀ ਯਿਸੂ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸਮਟ ਦੇ ਰੂਪ ਨੂੰ ਯਾਦਗਾਰ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਕ੍ਰਿਸਟੀਅਨ ਸਮਾਰੋਹ ਹੈ।
-
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਕਲੀ ਝੀਲ ਵਿਖੇ ਇਰੀਚਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹੋਏ।
-
ਹਮਰ ਕਬੀਲੇ ਦੀ ਔਰਤ, ਓਮੋ ਰਿਵਰ, ਈਥੋਪੀਆ
-
ਇਥੋਪੀਆ ਦੇ ਸ਼ੇਖ ਹੁਸੈਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸੰਤ ਸ਼ੇਖ ਹੁਸੈਨ ਦੀ ਕਬਰ ਨੂੰ ਚੁੰਮ ਰਹੀ ਇੱਕ ਔਰਤ।
-
ਈਥੋਪੀਆ ਤੋਂ ਪੁਜਾਰੀ
-
ਫੋਟੋਆਂ ਗਾਰਸੁਅ ਅੱਬਾ ਬੁੜਾ ਦੁਆਰਾ ਸਨ, ਜਗ੍ਹਾ ਮੈਟਾ ਵਾਕਾਈਟ, ਵੈਸਟ ਸ਼ੀਵਾ, ਓਰੋਮੀਆ ਹੈ।
ਖੇਤਰ, ਜ਼ੋਨਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਸੋਧੋ
| ਇਲਾਕਾ ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਰ | ਰਾਜਧਾਨੀ | ਖੇਤਰਫਲ (ਵਰਗ ਕਿ.ਮੀ.) | ਅਬਾਦੀ 11 ਅਕਤੂਬਰ 1994 ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਵੇਲੇ |
ਅਬਾਦੀ 28 ਮਈ 2007 ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਵੇਲੇ |
ਅਬਾਦੀ 1 ਜੁਲਾਈ 2012 ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ |
|---|---|---|---|---|---|
| ਅਦਿਸ ਅਬਬਾ (ਅਸਤੇਦਾਦੇਰ) | ਅਦਿਸ ਅਬਬਾ | 526.99 | 2,100,031 | 2,738,248 | 3,041,002 |
| ਅੱਫ਼ਰ (ਕਿਲਿਲ) | ਅੱਯਸਾ'ਈਤਾ | 72,052.78 | 1,051,641 | 1,411,092 | 1,602,995 |
| ਅਮਹਾਰਾ (ਕਿਲਿਲ) | ਬਹੀਰ ਦਰ | 154,708.96 | 13,270,898 | 17,214,056 | 18,866,002 |
| ਬੇਨੀਸ਼ੰਗੁਲ-ਗੁਮੁਜ਼ (ਕਿਲਿਲ) | ਅਸੋਸ | 50,698.68 | 460,325 | 670,847 | 982,004 |
| ਦੀਰੇ ਦਵ (ਅਸਤੇਦਾਦੇਰ) | ਦੀਰੇ ਦਵ | 1,558.61 | 248,549 | 342,827 | 387,000 |
| ਗੰਬੇਲਾ (ਕਿਲਿਲ) | ਗੰਬੇਲਾ | 29,782.82 | 162,271 | 306,916 | 385,997 |
| ਹਰਾਰੀ (ਕਿਲਿਲ) | ਹਰਰ | 333.94 | 130,691 | 183,344 | 210,000 |
| ਓਰੋਮੀਆ (ਕਿਲਿਲ) | ਫ਼ਿਨਫ਼ਿਨੇ | 298,164.29 | 18,465,449 | 27,158,471 | 31,294,992 |
| ਸੋਮਾਲੀ (ਕਿਲਿਲ) | ਜਿਜਿਗਾ | 327,068.00 | 3,144,963 | 4,439,147 | 5,148,989 |
| ਦੱਖਣੀ ਮੁਲਕਾਂ, ਕੌਮਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਖੇਤਰ (ਕਿਲਿਲ) | ਅਵੱਸਾ | 105,887.18 | 10,377,028 | 15,042,531 | 17,359,008 |
| ਤੀਗਰੇ (ਕਿਲਿਲ) | ਮੇਕੇਲੇ | 85,366.53 | 3,134,470 | 4,314,456 | 4,929,999 |
| ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗਿਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਜੋਨਾਂ | 96,570 | 112,999 | |||
| ਕੁਲ | 1,127,127.00 | 51,766,239 | 73,918,505 | 84,320,987 |
ਸਰੋਤ: CSA, ਇਥੋਪੀਆ
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ "Ethiopian Constitution". Article 5 Ethiopian constitution. APAP. Archived from the original on 4 ਮਾਰਚ 2012. Retrieved 3 December 2011.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (help) - ↑ CIA – Ethiopia – Ethnic groups Archived 2019-01-06 at the Wayback Machine.. Cia.gov. Retrieved on 2012-03-03.
- ↑ 3.0 3.1 Central Statistical Agency of Ethiopia. Central Statistical Agency of Ethiopia Archived 2012-02-15 at the Wayback Machine.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 "Ethiopia". International Monetary Fund. Retrieved 2012-04-18.
- ↑ Michael Hopkin (16 February 2005). "Ethiopia is top choice for cradle of Homo sapiens". Nature. doi:10.1038/news050214-10.
- ↑ Li, J. Z.; Absher, DM; Tang, H; Southwick, AM; Casto, AM; Ramachandran, S; Cann, HM; Barsh, GS; Feldman, M (2008). "Worldwide Human Relationships Inferred from Genome-Wide Patterns of Variation". Science. 319 (5866): 1100–1104. Bibcode:2008Sci...319.1100L. doi:10.1126/science.1153717. PMID 18292342.
- ↑ "Humans Moved From Africa Across Globe, DNA Study Says". Bloomberg.com. 2008-02-21. Retrieved 2009-03-16.
- ↑ Karen Kaplan (2008-02-21). "Around the world from Addis Ababa". Los Angeles Times. Startribune.com. Archived from the original on 2013-06-03. Retrieved 2009-03-16.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (help) - ↑ Speaking after his signing the disputed treaty between Ethiopia and Italy in 1889, Emperor Menelik II made clear his position: "We cannot permit our integrity as a Christian and civilized nation to be questioned, nor the right to govern our empire in absolute independence. The Emperor of Ethiopia is a descendant of a dynasty that is 3,000 years old – a dynasty that during all that time has never submitted to an outsider. Ethiopia has never been conquered and she never shall be conquered by anyone." J.E.C. Hayford, Ethiopia Unbound: Studies In Race Emancipation, Taylor & Francis, 1969, ISBN 0714617539, p. xxv
- ↑ Ancient India, A History Textbook for Class XI, Ram Sharan Sharma, National Council of Educational Research and Training, India
- ↑ Stuart Munro-Hay, Aksum: An African Civilization of Late Antiquity Archived 2013-01-23 at the Wayback Machine.. Edinburgh: University Press, 1991, p. 57 ISBN 0-7486-0106-6.
- ↑ Aksumite Ethiopia. Workmall.com (2007-03-24). Retrieved on 2012-03-03.
- ↑ Paul B. Henze, Layers of Time: A History of Ethiopia, 2005 ISBN 1-85065-522-7.