ਕੋਹ-ਏ-ਸੁਲਤਾਨ
ਕੋਹ-ਏ-ਸੁਲਤਾਨ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਟੱਕਰ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਗਠਨ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ: ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ, ਅਰਬੀ ਪਲੇਟ ਦੇ ਏਸ਼ੀਅਨ ਪਲੇਟ ਦੇ ਥੱਲੇ ਆ ਜਾਣ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਆਇਆ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਚਾਪ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਰਾਨ ਅੰਦਰ ਬਾਜ਼ਮਾਨ ਅਤੇ ਤਫ਼ਤਾਨ ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਸ਼ੰਕੂ ਹਨ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੁਰੇ ਹੋਏ ਖੱਡੇ ਪੱਛਮ-ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਚੱਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਦੁਆਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਹਾਇਕ ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦਾ ਘੇਰਾ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਸਿਖਰ 2,334 metres (7,657 ft) ਉੱਚਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੀਰੀ ਸ਼ੰਕੂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕ੍ਰੈਟਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਕ੍ਰੈਟਰ ਹੈ।
| ਕੋਹ-ਏ-ਸੁਲਤਾਨ | |
|---|---|
| ਕੋਹ-ਏ-ਸੁਲਤਾਨ, ਕੋਹ-ਇ-ਸੁਲਤਾਨ, ਕੂਹ-ਏ-ਸੁਲਤਾਨ | |
Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Location_map at line 522: Unable to find the specified location map definition: "Module:Location map/data/ਬਲੋਚਸਤਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ" does not exist.
| |
| Highest point | |
| ਉਚਾਈ | 2,334 m (7,657 ft) |
| ਗੁਣਕ | 29°7′20″N 62°49′1″E / 29.12222°N 62.81694°E |
| Naming | |
| ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ | ਸੁਲਤਾਨ ਪਰਬਤ |
| ਭੂਗੋਲ | |
| ਟਿਕਾਣਾ | ਬਲੋਚਸਤਾਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ |
| Geology | |
| Age of rock | ਮੀਓਸੀਨ - ਮਗਰਲਾ ਪਲਾਈਸਟੋਸਿਨ |
| Mountain type | ਸਟ੍ਰੈਟੋਵੋਲਕੈਨੋ |
| Volcanic arc | ਸੁਲਤਾਨ/ਮਕਰਾਨ/ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਚਾਪ |
| Last eruption | 90,000 ± 10,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ |
ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਐਂਡੀਸਾਈਟ ਅਤੇ ਡਾਸਾਈਟ ਚੱਟਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਖੰਡਰਾਤ ਚੱਟਾਨਾਂ ਲਾਵਾ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹਾਂ ਉੱਤੇ ਹਾਵੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਚਟਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮ ਆਰਕ-ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਅਤੇ ਰਚਨਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨਾਲ ਫਟਣ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਐਂਡੀਸਾਈਟ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਡਾਸਾਈਟ ਵੱਲ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ- ਅਰਗੋਨ ਡੇਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਉਮਰ ਸੀਮਾ 5,900,000 ਤੋਂ 90,000 ਸਾਲ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈ ਖੁਰਨ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਨੇ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਮਲਬੇ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਚੋਗਾ ਸਿਰਜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤਰਾਸੀਆਂ ਚਟਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਖੋਜਕਰਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕੀਤਾ; ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਚੱਟਾਨ ਦਾ ਗਠਨ ਹੈ ਨੇਜ਼ਾ ਏ ਸੁਲਤਾਨ।
ਜਿਓਥਰਮਲ ਗਤੀਵਿਧੀ ਅਤੇ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਗੈਸਾਂ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਜਾਰੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਤੋਂ ਭੂ-ਤਾਪੀ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਜਿਓਥਰਮਲ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵਿਆਪਕ ਚੱਟਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਗੰਧਕ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ 1909 ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਾਈਨਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕੋਹ-ਏ-ਸੁਲਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਖਣਿਜਾਂ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਵੀ ਹਨ।
ਭੂਗੋਲ ਅਤੇ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ
ਸੋਧੋਰਾਜਨੀਤਿਕ ਭੂਗੋਲ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਇਤਿਹਾਸ
ਸੋਧੋਕੋਹ-ਏ-ਸੁਲਤਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੋਇਟਾ ਡਿਵੀਜ਼ਨ,[1] ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਦੇ ਚਾਗਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹੈ।[2] ਨੇੜਲੀ ਬਸਤੀ 23 ਮੀਲ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਨੋਕਕੁੰਡੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ।[3][4] ਹੈਨਰੀ ਵਾਲਟਰ ਬੇਲੇਅ ਨੇ 1862 ਵਿੱਚ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਦੀ ਹੋਂਦ ਬਾਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੱਸਿਆ ਸੀ,[5] ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਰਵੇਖਣ ਨੇ 1941 ਤੋਂ 1944 ਤੱਕ ਮਾਈਨਿੰਗ ਅਤੇ ਟੋਹ ਲਾਉਣ ਦੇ ਕੰਮ ਚਲਾਏ ਸਨ।[6] 1961 ਵਿਚ, ਨੋਕਕੁੰਡੀ ਤੋਂ ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਸਿਖਰ ਤੱਕ ਇੱਕ ਟਰੱਕ-ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਖਣਨ ਸੜਕ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।[7] ਇਸਦਾ ਨਾਮ, ਜਿਸਦਾ ਅਨੁਵਾਦ "ਪਰਬਤ ਦਾ ਰਾਜਾ" ਹੈ, ਸਥਾਨਕ ਬਲੋਚੀ ਧਰਮ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਤ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Nagell 1975, p.1
- ↑ Shuja, Tauqir Ahmed (January 1988). "Small geothermal resources in Pakistan". Geothermics. 17 (2–3): 463. doi:10.1016/0375-6505(88)90075-2.
- ↑ Ahmad et al., p.8
- ↑ Geological Survey Professional Paper. U.S. Government Printing Office. 1978. p. A27.
- ↑ Reclus, Elisée (1906). Les volcans de la terre (in French). Société belge d 'astronomie, de météorologie et de physique du globe. pp. 24–25. Retrieved 2 August 2016.
- ↑ Perello et al. 2008, p.1585
- ↑ Nagell 1976, p.7