ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਸਾਹਿਬ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਸਾਹਿਬਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ,ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਇਹ 9ਵੇਂ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ, ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ, ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਮੱਖਣ ਸ਼ਾਹ ਲਬਾਨਾ ਜੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ 4 ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਹਨ, ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਸਰੋਵਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਮੁੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੰਪਲੈਕਸ ਤਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ।
ਸਥਾਨ
ਸੋਧੋਬਾਕਾ ਬਕਾਲਾ ਸਾਹਿਬ ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਦੇ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਜੋ ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਰੋਡ 'ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ 42 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, ਜਲੰਧਰ ਤੋਂ 46 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ 193 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ' ਤੇ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲੰਬੇ 9 ਮੰਜ਼ਲਾ ਭੋਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੁਆਰਾ ਤੁਰੰਤ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ
ਸੋਧੋਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਦਾ ਕਸਬਾ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬੱਕਨ-ਵਾਲਾ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ (ਭਾਵ ਫਾਰਸੀ ਵਿੱਚ ‘ਹਿਰਨ ਦਾ ਕਸਬਾ’) ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਛੋਟਾ ਕਰਕੇ ਬਕਾਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟਿੱਲਾ ਸੀ, ਜਿਥੇ ਹਿਰਨ ਚਰ ਰਹੇ ਸਨ।
1664 ਵਿੱਚ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਗੁਰੂ ਹਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ "ਬਾਬਾ ਬਕਾਲੇ" ਬੋਲਿਆ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਅਰਥ ਸਮਝਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਬਕਾਲਾ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਲੱਭਿਆ ਜਾਣਾ ਸੀ। ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਬਕਾਲੇ ਵਿੱਚ ਸੱਚੇ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਲੱਭਣਾ ਪਿਆ।
ਉਸ ਸਮੇਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਜੇਹਲਮ ਨਾਮ ਦੇ ਮੱਖਣ ਸ਼ਾਹ ਲਬਾਨਾ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਲੱਭ ਲਿਆ। ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਉਹ ਆਪਣਾ ਸਮਾਨ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਹ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਤੂਫਾਨ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਉਸਨੇ ਰੱਬ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਨੀ ਅਰੰਭ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਸਹੁੰ ਖਾਧੀ ਕਿ ਉਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ 500 ਦੀਨਾਰ ਦਾਨ ਕਰੇਗਾ।।
ਇਮਾਰਤਾਂ
ਸੋਧੋਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ
ਸੋਧੋਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ[1][2] ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਨੇ ਇਥੇ ਦੀਵਾਨ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਦੀਵਾਨ 'ਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਸ਼ੀਆ ਮਸੰਦ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ' ਤੇ ਫਾਇਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਗੋਲੀ ਗੁਰੂ ਦੇ ਦਸਤਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗੀ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ।
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ
ਸੋਧੋਇਹ ਉਹ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿਥੇ ਅਗਸਤ 1664 ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਬਕਾਲਾ ਪਹੁੰਚੀ ਅਤੇ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਵਜੋਂ ਮਸਹ ਕੀਤਾ। ਸੰਗਤ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਦੀਵਾਨ ਦੁਰਗਾ ਮੱਲ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਗੱਦੀ ਭੇਟ ਕਰਦਿਆਂ "ਤਿਲਕ ਦੀ ਰਸਮ" ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੀਸ਼ ਮਹਿਲ
ਸੋਧੋਇੱਥੇ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ, ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਦੀ ਪਤਨੀ, ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਦੀ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਦੀ ਦਾਦੀ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋਇਆ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Singh, Darshan (2003). Martyrdom Of Guru Tegh Bahadur. New Delhi: Anamika Publishers & Distributors (P) Limited. p. 30, Quote: "Guru Tegh Bahadur, the ninth Guru of the Sikhs, became a Martyr for the freedom of conscience and belief.". ISBN 9788179750322.
- ↑ Pechilis, Karen; Raj, Selva J. (2013). South Asian Religions: Tradition and Today. Routledge. p. 228. ISBN 9780415448512. Retrieved 17 November 2016.