ਜਲੰਧਰ
ਜਲੰਧਰ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਿਸਤ ਦੁਆਬ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਹਾਲੀਆ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਵਪਾਰਕ ਸਰਗਰਮੀ ਦੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੱਡੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ (1947) ਦੇ ਬਾਅਦ ਜਲੰਧਰ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ 1953 ਵਿੱਚ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਨੂੰ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਤੱਕ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰਿਹਾ। ਪੁਰਾਣਾ ਜਲੰਧਰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜ ਦੇ ਦੁਆਬਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੈ।ਇਸ ਦਾ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਲੰਧਰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ "ਸਮਾਰਟ ਸਿਟੀ 'ਦੀ ਪਹਿਲ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਿਗਵੈਦਿਕ ਕਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ:- ਜਲੰਧਰ ਸ਼ਹਿਰ ਇੱਕ ਦਾਨਵ ਰਾਜੇ ਜਲੰਧਰ(ਜੋ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ) ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਵਸਾਇਆ ਹੋਇਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਲੰਧਰ ਨਾਮ ਦੇ ਦਾਨਵ ਨੇ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਵਸਾ ਕੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣਾਇਆ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਜਲੰਧਰ ਪੁਰਾਣ ਤੇ ਪਦਮ ਪੁਰਾਣ 'ਚ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਆ[1] ਸ਼੍ਰੀਮਹਾਂਭਾਰਤ ਕਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ:- ਸ਼੍ਰੀਮਹਾਂਭਾਰਤ ਕਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਜਲੰਧਰ ਸ਼ਹਿਰ ਤ੍ਰਿਗਰਤ ਨਾਮ ਦੇ ਦੇਸ਼(ਜੋ ਕਿ ਤਿੰਨ ਨਦੀਆਂ ਸਤਲੁਜ,ਬਿਆਸ ਅਤੇ ਰਾਵੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੀ) ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਸਥਲ ਸੀ ਤੇ ਸੁਸ਼ਰਮਾ ਨਾਮ ਦਾ ਰਾਜਾ ਜੋ ਕਿ ਕਟੋਚ ਕਸ਼ੱਤ੍ਰੀ ਸੀ ਇੱਥੋਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਦੇ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਦੁਰਯੋਧਨ ਦਾ ਸਾਥ ਦਿੱਤਾ ਸੀ
ਜਲੰਧਰ | |
|---|---|
| ਉਪਨਾਮ: ਜੇਯੂਸੀ[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] | |
| ਦੇਸ਼ | ਭਾਰਤ |
| ਰਾਜ | ਪੰਜਾਬ |
| ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ | ਜਲੰਧਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ |
| ਸਰਕਾਰ | |
| • ਕਮਿਸ਼ਨਰ | Sh. Manpreet Singh Chattwal[1] |
| • ਮੇਅਰ | Sh. Sunil Jyoti[2] |
| ਖੇਤਰ | |
| • ਕੁੱਲ | 3,401 km2 (1,313 sq mi) |
| ਉੱਚਾਈ | 228 m (748 ft) |
| ਆਬਾਦੀ (2011) | |
| • ਕੁੱਲ | 8,62,196 |
| • ਘਣਤਾ | 250/km2 (660/sq mi) |
| ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ | |
| • ਅਧਿਕਾਰੀ | ਪੰਜਾਬੀ |
| ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ | ਯੂਟੀਸੀ+5:30 (IST) |
| ਪਿਨ | 144 001 |
| ਟੈਲੀਫ਼ੋਨ ਕੋਡ | +91-181-XXX XXXX |
| ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ | PB 08 |
ਇਤਿਹਾਸ ਸੋਧੋ
ਜਲੰਧਰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ,ਮੱਧਕਾਲੀ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਦੌਰ ਦਾ ਸਮੇਲ ਹੈ।[3] ਜਲੰਧਰ ਇੱਕ ਭੂਤ ਰਾਜੇ ਨੇ ਜਿਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਪੁਰਾਣ ਅਤੇ ਗੀਤਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਥਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਲੰਧਰ ਲਵ (ਰਾਮ ਪੁੱਤਰ) ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸੀ.ਇਕ ਹੋਰ ਵਰਜਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜਲੰਧਰ ਭਾਸ਼ਾਈ ਮਿਆਦ `ਜਲੰਧਰ 'ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਪਾਣੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੇ ਖੇਤਰ, ਭਾਵ ਦੋ ਦਰਿਆ ਸਤਲੁਜ ਅਤੇ ਬਿਆਸ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇਲਾਕਾ ਜਲੰਧਰ ਖੇਤਰ ਸਿੰਧੂ ਘਾਟੀ ਸਭਿਅਤਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਜਲੰਧਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਆਧੁਨਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਖਿਲਾਫਤ ਅੰਦੋਲਨ 1920 ਵਿੱਚ ਜਲੰਧਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸ। ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਨੇ ਫਿਰਕੂ ਦੰਗੇ ਅਤੇ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਦੋਨੋਂ ਪਾਸੇ ਤੱਕ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ।
ਆਰਥਿਕਤਾ ਸੋਧੋ
ਜਲੰਧਰ ਨੂੰ ਸਮਾਰਟ ਸ਼ਹਿਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਅਧੀਨ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ 200 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਲੰਧਰ ਲਾਗਲੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਫਰਨੀਚਰ ਅਤੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਰਗੇ ਸਾਮਾਨ ਬਰਾਮਦ ਅਤੇ ਖੇਡ ਦੇ ਸਾਮਾਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।
ਭੂਗੋਲ ਸੋਧੋ
ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਸਰਦੀ ਅਤੇ ਗਰਮ summers ਨਾਲ ਇੱਕ ਨਮੀ subtropical ਮਾਹੌਲ ਹੈ।ਪਿਛਲੇ ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਜੂਨ ਤੱਕ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸਰਦੀ.ਗਰਮੀ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ 25 °C (77 °F) ਦੀ ਔਸਤ ਹੇਠਲੇ ਨੂੰ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ 48 °C (118 °F) ਦੀ ਔਸਤ highs ਤੱਕ ਵੱਖ ਵੱਖ.ਵਿੰਟਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ -7 ਹੇਠਲੇ °C (19 °F) ਤੱਕ 19 °C (66 °F) ਦੇ highs ਹੈ।ਜਲਵਾਯੂ ਜੁਲਾਈ ਅਤੇ ਅਗਸਤ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸੰਖੇਪ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਮੌਨਸੂਨ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਛੱਡ ਸਾਰੀ 'ਤੇ ਖੁਸ਼ਕ ਹੈ।ਔਸਤ ਸਾਲਾਨਾ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੇ ਬਾਰੇ 70% ਹੈ।
| ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪੌਣਪਾਣੀ ਅੰਕੜੇ | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ਮਹੀਨਾ | ਜਨ | ਫ਼ਰ | ਮਾਰ | ਅਪ | ਮਈ | ਜੂਨ | ਜੁਲ | ਅਗ | ਸਤੰ | ਅਕ | ਨਵੰ | ਦਸੰ | ਸਾਲ |
| ਔਸਤਨ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ °C (°F) | 19.4 (66.9) |
21.6 (70.9) |
26.0 (78.8) |
34.5 (94.1) |
39.4 (102.9) |
43.6 (110.5) |
34.1 (93.4) |
33.1 (91.6) |
32.6 (90.7) |
31.5 (88.7) |
27.2 (81) |
22.3 (72.1) |
30.44 (86.8) |
| ਔਸਤਨ ਹੇਠਲਾ ਤਾਪਮਾਨ °C (°F) | 6.2 (43.2) |
8.6 (47.5) |
13.2 (55.8) |
19.0 (66.2) |
23.8 (74.8) |
25.6 (78.1) |
24.7 (76.5) |
25.8 (78.4) |
21.8 (71.2) |
18.3 (64.9) |
12.1 (53.8) |
7.2 (45) |
17.19 (62.95) |
| ਬਰਸਾਤ mm (ਇੰਚ) | 10.7 (0.421) |
16.7 (0.657) |
32.8 (1.291) |
15.2 (0.598) |
20.4 (0.803) |
69.7 (2.744) |
155.2 (6.11) |
183.6 (7.228) |
60.0 (2.362) |
1.5 (0.059) |
6 (0.24) |
15 (0.59) |
586.8 (23.103) |
| Source: [4] | |||||||||||||
ਜਨਸੰਖਿਆ ਸੋਧੋ
ਆਬਾਦੀ ਅਤੇ ਸਾਖਰਤਾ ਸੋਧੋ
2011 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਅਨੁਸਾਰ ਜਲੰਧਰ ਦੀ 873.725 ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 463.975 ਨਰ ਅਤੇ 409.750 ਮਾਦਾ ਅਤੇ ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ 85,46 ਫੀਸਦੀ ਸੀ।[5]
ਧਰਮ ਸੋਧੋ
ਆਵਾਜਾਈ ਸੋਧੋ
ਹਵਾ ਮਾਰਗ ਸੋਧੋ
ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਪਠਾਨਕੋਟ ਹਵਾਈਅੱਡਾ 90 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮ ਦਾਸ ਜੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ 75 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (47 ਮੀਲ) ਹੈ।
ਰੇਲ ਮਾਰਗ ਸੋਧੋ
ਰੇਲ ਮਾਰਗ ਮੁੰਬਈ, ਕਲਕੱਤਾ, ਚੇਨਈ, ਪਟਨਾ, ਗੁਹਾਟੀ, ਪੁਣੇ, ਹਰਿਦੁਆਰ, ਵਾਰਾਨਸੀ, ਜੈਪੁਰ ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਤਵੀ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਹੈ, ਕੁਝ ਜਲੰਧਰ ਸਿਟੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਚ ਰੋਕ ਹਾਵੜਾ ਮੇਲ, ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਮੇਲ (ਫਰੰਟੀਅਰ ਮੇਲ), ਨਿਊ-ਦਿੱਲੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ, ਪੱਛਮ ਐਕਸਪ੍ਰੈੱਸ ਹਨ।ਹੁਣ ਜੰਮੂ ਰਸਤਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੇਲ ਮਾਤਾ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ-ਕਟੜਾ ਤੱਕ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਲੰਧਰ ਸਿਟੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰਾਂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ, ਜਲੰਧਰ ਸਿਟੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ-ਦਿੱਲੀ ਰੇਲ ਲਿੰਕ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਟਾਪ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ, ਇੰਟਰਸਿਟੀ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਸੇਵਾ ਦੇਰਹੀ ਹੈ।
ਸੜਕ ਮਾਰਗ ਸੋਧੋ
-
Sਸ਼ਹੀਦ-ਏ-ਆਜ਼ਮ ਸਰਦਾਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ, ਅੰਤਰਰਾਜੀ ਬੱਸ ਸਟੈਂਡ, ਜਲੰਧਰ
ਇਥੇ ਪੰਜਾਬ, ਹਿਮਾਚਲ, ਦਿੱਲੀ, ਹਰਿਆਣਾ, ਪੈਪਸੂ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਉਤਰਾਖੰਡ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਆਦਿ ਮੁੱਖ ਸੜਕਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਹੈ।
ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ ਸੋਧੋ
-
ਜਲੰਧਰ ਵਿਚ ਬਾਬਾ ਪੀਰ
-
ਪੀਰ ਦਰਬਾਰ ਸਖੀ ਸੁਲਤਾਨ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੜਾ ਸਾਹਿਬ (ਹਜ਼ਾਰਾ ਪਿੰਡ), ਬਾਬਾ ਖਾਕੀ ਸ਼ਾਹ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ (ਜਲੰਧਰ ਛਾਉਣੀ), ਦੇਵੀ ਤਾਲਾਬ` ਮੰਦਰ, ਇਮਾਮ ਨਾਸਿਰ ਸਮਾਧੀ ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਮਸਜਿਦ, ਦੁਰਗਾ ਸ਼ਕਤੀ ਮੰਦਰ (ਦਿਓਲ ਨਗਰ), ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ, ਸ਼ਿਵ ਬੜੀ ਮੰਦਰ, ਤੁਲਸੀ ਮੰਦਰ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ-ਮਾਡਲ ਟਾਊਨ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨੌਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਖ਼ਦੂਮਪੁਰਾ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪੰਜ ਤੀਰਥ ਸਾਹਿਬ (ਜੰਡੂ ਸਿੰਘਾ), ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਸ਼ਹੀਦ ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੱਲਣ, ਸੰਕਟਮੋਚਨ ਮੋਚਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਮੰਦਰ (ਤਹਿਸੀਲ ਫਿਲੌਰ), ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ (ਚੂਹੜਵਾਲੀ), ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਗੁਰਦੁਆਰਾ (ਚੂਹੜਵਾਲੀ), ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਆਸਾਪੁਰਾਨ (ਟੈਗੋਰ ਨਗਰ)'
ਹੋਰ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਇਮਾਰਤਾਂ ਸੋਧੋ
-
Interior of Viva Collage Mall, Jalandhar
-
View Of WonderLand's Water Park in the Evening
ਪੁਸ਼ਪਾ ਗੁਜਰਾਲ ਸਾਇੰਸ ਸਿਟੀ ਵੰਡਰਲੈਂਡ ਪਾਰਕ[7] ਫਨ ਸਿਟੀ ਕੰਪਨੀ ਬਾਗ ਨਿੱਕੁ ਪਾਰਕ, ਮਾਡਲ ਟਾਊਨ ਆਦਰਸ਼ ਨਗਰ ਪਾਰਕ PVR, MBD, ਬੀ.ਐਮ.ਸੀ. ਚੌਕ PVR ਆਦਿ
ਮੀਡੀਆ ਸੋਧੋ
-
ਪੰਜਾਬੀ ਕੇਸਰੀ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਇਸ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਲਾਲਾ ਜਗਤ ਨਰਾਇਣ ਅਤੇ ਰੋਮੇਸ਼ ਚੰਦਰ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ।
-
ਜਗ ਬਾਣੀ
.jpg)
ਇਸ ਵਿੱਚ ਟੀ.ਵੀ. ਚੈਨਲ DD ਪੰਜਾਬੀ ਜੋ ਕਿ 1998 'ਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਰੇਡੀਓ ਸਟੇਸ਼ਨ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਅਖ਼ਬਾਰ (ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਜੀਤ, ਜਗ ਬਣੀ, ਪੰਜਾਬ ਕੇਸਰੀ, ਦੈਨਿਕ ਜਾਗਰਣ, ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼, ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ, ਦੈਨਿਕ ਭਾਸਕਰ, ਹਿੰਦ ਸਮਾਚਾਰ) ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ ਜਲੰਧਰ ਇੱਕ ਸਟੇਟ-ਮਲਕੀਅਤ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਐਫ.ਐਮ. ਰੇਡੀਓ, ਰੇਡੀਓ ਮੰਤਰ 91,9 ਮੈਗਾਹਰਟਜ਼, BIG ਐਫਐਮ 92,7 92,7 ਮੈਗਾਹਰਟਜ਼, 94,3 ਐਫਐਮ-ਮੇਰੀ Fm- 94,3 ਮੈਗਾਹਰਟਜ਼, ਰੇਡੀਓ ਮਿਰਚੀ 98.3 ਮੈਗਾਹਰਟਜ਼ ਆਦਿ ਇਕ ਸਥਾਨਕ ਸਟੇਸ਼ਨ। ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਕੇੰਦਰ ਜਲੰਧਰ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਹੈ। ਇਹ 1979 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਇਆ।
ਸਿਹਤ-ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਸੋਧੋ
ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮੈਡੀਕਲ ਸਹੂਲਤਾਂ ਹਨ।.ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਵਿੱਚ 423 ਵੱਧ ਹਸਪਤਾਲ ਹਨ, ਇੱਕ ਦਾਅਵਾ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਲਿਹਾਜ ਨਾਲ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ਹੈ।
ਖੇਡ-ਵਿਵਸਥਾ ਸੋਧੋ
ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਸੋਧੋ
ਬਲਟਨ ਪਾਰਕ 'ਤੇ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ-ਮਿਆਰੀ ਸਟੇਡੀਅਮ ਹੈ।ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ 24 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ 1983 'ਤੇ ਇਸ ਜ਼ਮੀਨ' ਤੇ ਖੇਡਿਆ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਟੈਸਟ ਮੈਚ
ਕਬੱਡੀ ਸੋਧੋ
ਮੇਜਰ ਕਬੱਡੀ ਮੈਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਟੇਡੀਅਮ ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁ-ਮਕਸਦ ਸਟੇਡੀਅਮ ਹੈ।ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫੁੱਟਬਾਲ ਮੈਚ ਲਈ ਜਿਆਦਾਤਰ ਵਰਤਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ.ਸੀ.ਟੀ. ਮਿੱਲ ਸਟੇਡੀਅਮ ਜਿਥੇ ਜਿਆਦਾਤਰ ਫੁਟਬਾਲ ਖੇਡਣ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸੁਰਜੀਤ ਹਾਕੀ ਸਟੇਡੀਅਮ ਸੋਧੋ
ਸੁਰਜੀਤ ਹਾਕੀ ਸਟੇਡੀਅਮ ਜਲੰਧਰ ਦਾ ਹਾਕੀ ਸਟੇਡੀਅਮ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਨਾਂ ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਓਲੰਪੀਅਨ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸਪੋਰਟਸ ਕਾਲਜ ਸੋਧੋ
ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਸਪੋਰਟਸ ਕਾਲਜ ਹੈ ਜੋ ਕੌਮੀ ਖੇਡ ਕੋਂਸ਼ਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ।ਇਸ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਕਟ, ਹਾਕੀ, ਤੈਰਾਕੀ, ਵਾਲੀਬਾਲ, ਬਾਸਕਟਬਾਲ, ਆਦਿ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਿੱਖਿਆ ਸੋਧੋ
ਕਾਲਜ ਸੋਧੋ
ਡੀ.ਏ.ਵੀ. ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ' ਡੀ.ਏ.ਵੀ. ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ' ਸੀ.ਟੀ. ਗਰੁੱਪ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ' ਡੀ.ਏ.ਵੀ. ਕਾਲਜ, ਜਲੰਧਰ ਪੰਜਾਬ ਟੈਕਨੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ' ਦੋਆਬਾ ਕਾਲਜ' ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਭਾਗ ਸਿੰਘ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ' PCMSD ਕਾਲਜ (ਮਹਿਲਾ)' ਏ.ਪੀ.ਜੇ. ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਟੈਕਨੀਕਲ ਕਾਲਜ, (ਜਲੰਧਰ ਕੈਂਪਸ)' ਟ੍ਰੀਨਿਟੀ ਕਾਲਜ' ਮੇਹਰ ਚੰਦ ਪੌਲੀਟੈਕਨਿਕ ਕਾਲਜ' ਬੀ.ਡੀ. ਆਰੀਆ ਗਰਲਜ਼ ਕਾਲਜ' ਲਾਇਲਪੁਰ ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ(ਪੁਰਸ਼)' ਲਾਇਲਪੁਰ ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ(ਮਹਿਲਾ)' ਕੇ.ਸੀ.ਐਲ. ਗਰੁੱਪ, ਆਫ ਨਰਸਿੰਗ, ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਨਰਸਿੰਘ, ਪੰਜਾਬ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸਜ਼, ਦਿੱਲੀ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ,
ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਜ਼ ਸੋਧੋ
• ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਜਲੰਧਰ, • ਡੀ.ਏ.ਵੀ. ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, • ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਭਾਗ ਸਿੰਘ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, • ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ, • ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, (ਜਲੰਧਰ ਕੈਂਪਸ),
ਜਲੰਧਰ ਛਾਉਣੀ ਸੋਧੋ
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2014-10-14. Retrieved 2014-11-26.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (help) - ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2014-10-14. Retrieved 2014-11-26.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (help) - ↑ "Welcome to Official Website of Jalandhar District, Punjab".
- ↑ http://www.weather.com/weather/monthly/INXX0060?from=dayDetails_bottomnav_business%7C title = Average Weather for Jalandhar — Temperature and Precipitation | accessdate = November 4, 2012|publisher = The Weather Channel
- ↑ Census।ndia 2011 - Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above
- ↑ "Jalandhar District Population Census 2011, Punjab literacy sex ratio and density".
- ↑ "Wonderland". Wonderlandthemepark. Retrieved 2012-12-22.
 | ਇਹ ਲੇਖ ਅਧਾਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵਧਾਕੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। |