ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ
ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ (10 ਦਸੰਬਰ 1930 – 24 ਅਪ੍ਰੈਲ 1980) ਸੰਤ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਸੰਪਰਦਾ ਦੇ ਤੀਜੇ ਗੁਰੂ ਸਨ,[1] ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਪਰੀਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2] ਉਸਦਾ ਜਨਮ ਪੇਸ਼ਾਵਰ (ਅਜੋਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[3] ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1962 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਪੂਰਵਜ ਬਾਬਾ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਅਗਲਾ ਬਾਬਾ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1980 ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਝੜਪ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ
ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਬੁੱਧਵੰਤੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮਿਡਲ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਦੇ ਖਾਲਸਾ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਕੀਤੀ। 1947 ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਹਿੰਸਾ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਉੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਛੱਡਣੀ ਪਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਭਾਈ ਮੰਨਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪੁੱਤਰੀ ਕੁਲਵੰਤ ਕੌਰ ਨਾਲ 22 ਅਪ੍ਰੈਲ 1947 ਨੂੰ ਹੋਇਆ।
ਮੌਤ ਸੋਧੋ
1980 ਵਿੱਚ, ਅਖੰਡ ਕੀਰਤਨੀ ਜਥੇ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਵਿੱਚ ਤਰਖਾਣ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। 24 ਅਪ੍ਰੈਲ 1980 ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ, ਉਹ ਗੈਸਟ ਹਾਊਸ ਦੇ ਇੱਕ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਰਾਈਫਲ ਨਾਲ ਉਡੀਕ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਾਥੀ ਕਾਬਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਜਦੋਂ ਉਹ 11 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਸਮਾਗਮ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆ ਕੇ 28 ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਕਤਲੇਆਮ ਨੂੰ ਇਨਸਾਫ਼ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਆਇਆ ਸੀ।[4][5] ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਭੱਜਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਿਆ। ਫਸਟ ਇਨਫਰਮੇਸ਼ਨ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਕਤਲ ਲਈ ਵੀਹ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਦੇ ਕਈ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਸਾਥੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਕਤਲ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਰਚਣ ਦਾ ਵੀ ਦੋਸ਼ ਸੀ।[6] ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ 1983 ਵਿੱਚ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 13 ਸਾਲ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ। 1990 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦਾ ਜਥੇਦਾਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ,[7] ਅਤੇ 1996 ਵਿੱਚ ਰਿਹਾਅ ਹੋਣ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ ਸੀ। 1997 ਵਿੱਚ, ਦਿੱਲੀ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਉਸਦੀ ਸਜ਼ਾ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਜ਼ਮਾਨਤ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਟਕਰਾਅ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਫੌਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਮੁਆਫ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ।[8]
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ "SNM History – Baba Gurbachan Singh Ji". Sant Nirankari Mission. Delhi, India: Sant Nirankari Mandal (Regd.). Archived from the original on 14 July 2011. Retrieved 11 December 2010.
- ↑ Pritpal Singh Bindra (30 August 2009). "Nirankaris and Sant (Neo-)Nirankaris". Essays on Sikhism. Archived from the original on 23 July 2011. Retrieved 13 December 2010.
- ↑ "Baba Gurbachan Singh Ji Maharaj (10th Dec 1930- 24th April 1980)". Sant Nirankari Mission (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2022-09-04.
- ↑ "Nirankari head Baba Gurbachan Singh shot dead". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-03-09.
- ↑ Sandhu, Amandeep (2022-12-05). Panjab: Journeys Through Fault Lines (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Penguin Random House India Private Limited. ISBN 978-93-5492-859-8.
- ↑ Puneet Singh Lamba (6 June 2004). "Biographies – Jarnail Singh Bhindranwale: Five Myths". Toronto, Ontario: The Sikh Times. OCLC 284842558. Retrieved 13 December 2010.
After the assassination of the Nirankari leader Gurbachan Singh on April 24, 1980, Bhindranwale is universally acknowledged to have remarked that if he ever met Bhaii Ranjit Singh, the suspected killer, he would weigh him in gold (i.e. reward him with his weight in gold).
- ↑ India Today The Nation [Newnotes] (20 October 1997). "Chandigarh: Brittle Peace". India Today. New Delhi: India Today Group. ISSN 0254-8399. OCLC 2675526. Archived from the original on 24 ਸਤੰਬਰ 2015. Retrieved 13 December 2010.
- ↑ Frontline (15–28 November 1997). "A Jathedar is free". Frontline. 14 (23). Chennai, Madras, India: Kasturi and Sons Ltd. ISSN 0970-1710. OCLC 12086614. Archived from the original on 8 October 2007. Retrieved 13 December 2010.