ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ

ਗੁਰਮੀਤ ਬਾਵਾ

ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕਾ

ਗੁਰਮੀਤ ਬਾਵਾ (18 ਫ਼ਰਵਰੀ 1944 – 21 ਨਵੰਬਰ 2021)[2]ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ (ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ) ਵੱਲੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਐਵਾਰਡ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜੀ ਗਈ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਗਾਇਕਾ ਸੀ।[3] ਉਸ ਦੀ ਹੇਕ ਬਹੁਤ ਲੰਬੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਲਗਪਗ 45 ਸੈਕਿੰਡ ਤੱਕ ਹੇਕ ਲਮਿਆ ਲੈਂਦੀ ਸੀ।[4][5] ਗੁਰਮੀਤ ਬਾਵਾ ਜੁਗਨੀ ਨੂੰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਅਤੇ ਉਹ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਤੇ ਗਾਉਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਗਾਇਕਾ ਹੈ।[4] ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਵੱਲੋਂ ‘ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ’ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਕਲਾ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਵੱਲੋਂ ‘ਪੰਜਾਬ ਗੌਰਵ’ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਮਿਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।[6]

ਗੁਰਮੀਤ ਬਾਵਾ
ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਨਮ ਦਾ ਨਾਮਗੁਰਮੀਤ ਕੌਰ
ਜਨਮ18 ਫ਼ਰਵਰੀ 1944
ਕੋਠੇ (ਹੁਣ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ), ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪੰਜਾਬ
ਮੌਤ21 ਨਵੰਬਰ 2021(2021-11-21) (ਉਮਰ 77)[1]
ਵੰਨਗੀ(ਆਂ)ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕਗੀਤ
ਕਿੱਤਾਗਾਇਕ
ਸਾਲ ਸਰਗਰਮ1968–2021

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ

ਸੋਧੋ

ਬਾਵਾ ਦਾ ਜਨਮ ਗੁਰਮੀਤ ਕੌਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰਦਾਰ ਉੱਤਮ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਰਾਮ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੱਕਾ ਪਿੰਡ ਕੋਠਾ (ਅਲੀਵਾਲ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[3][4] ਇਹ ਪਿੰਡ ਹੁਣ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹੈ।

 
ਗੁਰਮੀਤ ਬਾਵਾ

ਜਦੋਂ ਉਹ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[4] ਉਸ ਸਮੇਂ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਜਾਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਅਧਿਆਪਕ ਬਣਨ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਦੇਖਣ ਵਾਲੀ ਬਾਵਾ ਨੇ ਜੂਨੀਅਰ ਬੇਸਿਕ ਟਰੇਨਿੰਗ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਬਣਨ ਵਾਲੀ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਬਣ ਗਈ।[4][7]

ਕਰੀਅਰ

ਸੋਧੋ

ਬਾਵਾ ਨੇ 1968 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।[3] ਉਸ ਨੇ ਅਲਗੋਜ਼ਾ, ਚਿਮਟਾ, ਢੋਲਕੀ ਅਤੇ ਤੁੰਬੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਸਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਗਾਇਆ। ਆਪਣੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਮ ਚੋਪੜਾ, ਪ੍ਰਾਣ ਅਤੇ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਵਰਗੇ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਖੜ੍ਹੀ ਤਾੜੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ। ਕਪੂਰ ਬੋਲੀ, ਮੈਂ ਜੱਟੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ, ਮੇਰੀ ਨਰਗਿਸ ਵਰਗੀ ਅੱਖ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।[8]

ਉਸ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ 1987 ਵਿੱਚ USSR ਅਤੇ 1988 ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕੀਤੀ।[3] ਉਸ ਨੇ 1988 ਵਿੱਚ ਬੈਂਕਾਕ ਵਿੱਚ ਥਾਈਲੈਂਡ ਕਲਚਰ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 1989 ਵਿੱਚ ਬੋਸਰਾ ਤਿਉਹਾਰ ਅਤੇ ਲੀਬੀਆ ਦੇ ਤ੍ਰਿਪੋਲੀ ਵਿੱਚ 25ਵੇਂ ਜਸ਼ਨ-ਏ-ਆਜ਼ਾਦੀ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕੀਤੀ।[3]

ਬਾਵਾ ਆਪਣੀ ਹੇਕ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 45 ਸਕਿੰਟਾਂ ਲਈ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ।[5] ਇਸ ਗੁਣ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਲੰਬੀ ਹੇਕ ਦੀ ਮਲਿਕਾ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ। [4][9] ਉਸ ਦੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਿੰਗਲਜ਼ ਵਿੱਚ ਜੁਗਨੀ (ਜੀਵਨ ਦੀ ਆਤਮਾ) ਦਾ ਕਵਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।[9][4] ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਕ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਸਾਰਕ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ 'ਤੇ ਗਾਉਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਮਹਿਲਾ ਗਾਇਕਾ ਵੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਘੋੜੀਆਂ ਅਤੇ ਮਿਰਜ਼ਾ (ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਥਾ) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[9] ਉਸ ਦੀਆਂ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਅਲਗੋਜ਼ਾ, ਇੱਕ ਹਵਾ ਦਾ ਸਾਜ਼ ਸੀ ਜੋ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਗਾਇਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪੰਮੀ ਬਾਈ ਨੇ ਅਲਗੋਜ਼ਾ, ਢੋਲ, ਚਿਮਟਾ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਸਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ।[10]

ਬਾਵਾ ਨੂੰ 1991 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜ ਪੁਰਸਕਾਰ[3], ਪੰਜਾਬ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਦੁਆਰਾ ਸੰਗੀਤ ਪੁਰਸਕਾਰ, 2002 ਵਿੱਚ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦੇਵੀ ਅਹਿਲਿਆ ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ 2008 ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗਾਇਕਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[4][3][11] ਉਹ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਦੁਆਰਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਵੀ ਸੀ।[9]

ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ

ਸੋਧੋ

ਬਾਵਾ ਦਾ ਵਿਆਹ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਗਾਇਕ ਕਿਰਪਾਲ ਬਾਵਾ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਦੋ ਲਾਚੀ ਬਾਵਾ ਅਤੇ ਗਲੋਰੀ ਬਾਵਾ ਗਾਇਕਾਵਾਂ ਹਨ।[3][4] ਉਸ ਦੀ ਧੀ ਲਾਚੀ ਬਾਵਾ ਸੀ ਫਰਵਰੀ 2020 ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।[9] 21 ਨਵੰਬਰ 2021 ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਇੱਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਗੁਰਮੀਤ ਬਾਵਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[12] ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਮੌਤ ਸਮੇਂ 77 ਸਾਲ ਸੀ।[9]

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ

ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. ↑ Punjabi Singer Gurmeet Bawa dies at 77 Archived 2021-11-21 at the Wayback Machine.. The Tribune. Retrieved 21 November 2021.
  2. ↑ "Birthday Special: Know The Excerpts From Life Of Legendary Singer Gurmeet Bawa". PTC Punjabi (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 18 February 2020. Archived from the original on 21 November 2021. Retrieved 21 November 2021.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 "Shiromani Gayika award for Bawa". Amritsar. The Tribune. August 8, 2008. Retrieved Feb 22, 2014.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 "ਲੰਮੀ ਹੇਕ ਦੀ ਮਲਿਕਾ ਗੁਰਮੀਤ ਬਾਵਾ". The Punjabi Tribune. October 1, 2011. Retrieved Feb 22, 2014. {{cite news}}: External link in |agency= (help)
  5. ↑ 5.0 5.1 "Folk flavour". An article from The Tribune. ApnaOrg. Archived from the original on ਜੂਨ 1, 2013. Retrieved Feb 22, 2014. {{cite web}}: External link in |publisher= (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  6. ↑ "ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਮਹਿਕ ਵਾਲੀ: ਗੁਰਮੀਤ ਬਾਵਾ". The Punjabi Tribune. January - 4 - 2014. Retrieved Feb 22, 2014. {{cite news}}: Check date values in: |date= (help); External link in |agency= (help)
  7. ↑ "Birthday Special: Know The Excerpts From Life Of Legendary Singer Gurmeet Bawa". PTC Punjabi (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 18 February 2020. Archived from the original on 21 November 2021. Retrieved 21 November 2021.
  8. ↑ "Folk flavour". An article from The Tribune. apnaorg.com. Archived from the original on 5 ਮਈ 2012. Retrieved 10 May 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 "Punjabi folk singer Gurmeet Bawa passes away at 77". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 22 November 2021. Retrieved 24 November 2021.
  10. ↑ "The demise of Punjabi folk singer Gurmeet Bawa has left a huge void. Those who had associated with her closely recall fond memories". The Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 23 November 2021. Archived from the original on 23 November 2021. Retrieved 24 November 2021.
  11. ↑ "ਰਵਾਇਤੀ ਗਾਇਕੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੀ ਲੋੜ". The Punjabi Tribune. 25 December 2010. Retrieved 10 May 2012. {{cite news}}: External link in |agency= (help)
  12. ↑ Bagga, Neeraj. "Punjabi singer Gurmeet Bawa dies at 77". The Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 21 ਨਵੰਬਰ 2021. Retrieved 21 November 2021. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

ਸੋਧੋ
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਗੁਰਮੀਤ_ਬਾਵਾ&oldid=766667" ਤੋਂ ਲਿਆ