ਜ਼ਾਰਸਾਂਗਾ
ਜ਼ਾਰਸਾਂਗਾ ਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਖਵਾ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪਸ਼ਤੋ ਗਾਇਕਾ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦ ਕਵੀਨ ਆਫ ਪਸ਼ਤੂਨ ਫੋਕਲੋਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਉਹ 1946 'ਚ ਟੈਂਕ (ਪਸ਼ਤੋ ਵਿੱਚ ਟਾਕ) ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ। ਉਹ ਕੁਟਾਨਰੀ (ਕੁਟਾਨ) ਨਾਮਕ ਭੰਗਰ ਕਬੀਲੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ। ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਸਿੰਧ ਦੇ ਪਸ਼ਤੂਨ ਖੇਤਰ ਵਿਚਾਲੇ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਸਥਾਈ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਟਿਕ ਕੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਿੱਤਾ ਗਾਉਣਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਫ਼ਰ ਰਸਤਾ ਡੇਰਾ ਇਸਮਾਈਲ ਖਾਨ ਤੋਂ ਬੰਨੂ ਰੋਡ ਅਤੇ ਕੋਹਾਟ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਤੱਕ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੱਕ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉੱਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੈਬਰ ਪਸ਼ਤੂਨਖਵਾ ਵਿੱਚ ਸਰਦੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। 1965 ਵਿਚ, ਉਸ ਨੇ ਸਰਾਏ ਨਾਰੰਗ[2] ਦੇ ਇੱਕ ਨਿਵਾਸੀ ਮੱਲਾ ਜਾਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ, ਜੋ ਲੱਕੀ ਮਾਰਵਤ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੋਕ ਗਾਇਕ ਖਾਨ ਤਹਿਸੀਲ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਅਫਵਾਹਾਂ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖਾਨ ਤਹਿਸੀਲ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਦਾ ਕਜਿਨ/ਚਚੇਰਾ ਭਾਈ ਹੈ:
"Queen of Pashto Folklore" ਜ਼ਾਰਸਾਂਗਾ | |
|---|---|
 ਜ਼ਾਰਸਾਂਗਾ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਬੈਂਡ। | |
| ਜਨਮ | 1946 |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਪਾਕਸਿਤਾਨੀ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਗਾਇਕਾ |
| ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ | ਜਵਾਨੀ ਤੋਂ–ਹੁਣ ਤੱਕ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਮੱਲਾ ਜਾਨ |
| ਬੱਚੇ | 9 |
“ਦਰਅਸਲ ਮੈਂ ਕਈ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਗਾਉਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਸਾਂਝੇ ਗਾਣੇ' ਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਮਿਲੀ। ਉਹ ਮੇਰਾ ਪਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਉਹ ਮੇਰੇ ਭਰਾ ਵਰਗਾ ਹੈ ”।
ਜ਼ਾਰਸਾਂਗਾ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ ਅਤੇ ਛੇ ਪੁੱਤਰ ਹਨ। ਸਿਰਫ ਉਸਦੇ ਦੂਜੇ ਪੁੱਤਰ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦਾ ਨੇ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕਦਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਮੇਂ ਜ਼ਾਰ ਸਾਂਗਾ ਗੁਲਨਾਰ ਬੇਗਮ, ਕਿਸ਼ਵਰ ਸੁਲਤਾਨ, ਬਾਚਾ ਜ਼ਰੀਨ ਜਾਨ, ਖ਼ਿਆਲ ਮੁਹੱਮਦ, ਅਹਿਮਦ ਖਾਨ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ ਅਲੀ ਉਸਤਾਦ ਦੇ ਗਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਣਿਆ ਕਰਦੀ ਸੀ। “ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਗਾਉਣ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਲੋਕ ਦੁਰੰਦ ਲਾਇਨ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ-ਅਫਗਾਨ ਸਰਹੱਦ) ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਗਾਣੇ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। “ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਲਿਖਤੀ ਕਾਗਜ਼ ਤੋਂ ਗਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ। ਅਕਸਰ ਮੈਂ ਉਹੀ ਗਾਣੇ ਗਾਉਂਦੀ ਹਾਂ ਜੋ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਅਤੇ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਨੇ ਮੇਰੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੀਤ ਵੀ ਲਿਖੇ ", ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ। ਇੱਕ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਖੋਜਕਾਰ, ਮਿਸ ਕਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਰੇਡੀਓ ਫਰਾਂਸ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜ਼ਾਰ ਸਾਂਗਾ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਪਸ਼ਤੋ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇਕੋ ਪਹਾੜੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੀ। ਮਿਸ ਕਿਆ ਨੇ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਲਈ ਜ਼ਾਰ ਸਾਂਗਾ ਨੂੰ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਲਿਆ। ਫਰਾਂਸ ਵਿਚ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਉਸ ਦੀ ਮਿੱਠੀ ਧੁਨ ਦੁਆਰਾ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੋਏ ਸਨ। ਪਸ਼ਤੋ ਦੀ ਗਾਇਕਾ ਨੇ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ: "ਮੈਂ ਪਸ਼ਤੋ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਲੋਕ ਗੀਤ ਗਾ ਰਹੀ ਸੀ ਜੋ ਕਬਾਇਲੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪਹਾੜਾਂ ਅਤੇ ਜਿਪਸੀਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਸੀ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇਹ ਸਮਾਪਤ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਮੇਰੇ ਨੇੜੇ ਆਇਆ ਅਤੇ ਮਾਣ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਵੀ ਇੱਕ ਜਿਪਸੀ ਸੀ।" ਜ਼ਾਰ ਸਾਂਗਾ ਦਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੰਗੀਤ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਖੁੰਝਾਉਂਦੀ, ਉਹ ਹਨ ਦਾ ਬੰਗ੍ਰੀਵਾਲ ਪਾ ਚੋਲੀ ਮਾ ਜ਼ਾ (ਰੇਡੀਓ ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਗੀਤ), ਜ਼ਮਾ ਦਾ ਖਰੋ ਜਾਮੋ ਯਾਰਾ, ਰਸ਼ਾ ਮਾਮਾ ਜ਼ਵੀ ਦੇ, ਜ਼ਮਾ ਦਾ ਘਰੋਨੋ ਪਾਨਾ ਯਾਰਾ, ਅਤੇ ਖਾਟ ਮੈਂ ਜ਼ੈਂਜ਼ਰੀ ਦੀ। ਜ਼ਾਰ ਸਾਂਗਾ ਜਰਮਨੀ, ਬੈਲਜੀਅਮ, ਇਰਾਕ, ਦੁਬਈ, ਅਮਰੀਕਾ, ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਯੂ.ਕੇ ਆਦਿ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪਖਤੂਨ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਉਭਾਰਿਆ ਹੈ।
ਡਿਸਕੋਗ੍ਰਾਫੀ
ਸੋਧੋ- ਕਲਾਕਾਰ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ
- ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਲਈ ਰਫ਼ ਗਾਈਡ (1996, ਵਿਸ਼ਵ ਸੰਗੀਤ ਨੈੱਟਵਰਕ)
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Zar Sanga: The Queen Of Pashtun Folklore". Pashtun Post. 1969-12-31. Archived from the original on 2016-03-03. Retrieved 2010-06-20.
That is why when Zar Sanga, the queen of gypsy, sang out 'Rasha mama zwi de lewani de' (O dear uncle! My fascinating beauty has driven your son insane) at ...
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Kheshgi, Khaled. "Zarsanga - Melody Queen of Pashto". Khyber.org. Archived from the original on 22 ਫ਼ਰਵਰੀ 2014. Retrieved 23 June 2010.