ਜਾਵੇਦ ਮੰਜ਼ਿਲ ਜਾਂ ਅੱਲਾਮਾ ਇਕਬਾਲ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਲਾਹੌਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਾਰਕ ਅਤੇ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਹੈ। [1] ਮੁਹੰਮਦ ਇਕਬਾਲ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਉੱਥੇ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਹੀ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। [2] ਇਹ ਅਸਥਾਈ ਯੂਨੈਸਕੋ ਸਾਈਟਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਅਤੇ 1975 ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਐਕਟ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੀ, [3] ਅਤੇ 1977 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮਾਰਕ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਵੀ ਇਕਬਾਲ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ, [4] ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਬਣਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਦਸੰਬਰ 1984 ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ [2]

ਟਿਕਾਣਾ

ਸੋਧੋ

ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਲਾਹੌਰ, ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅੱਲਾਮਾ ਇਕਬਾਲ ਰੋਡ (ਪਹਿਲਾਂ ਮੇਓ ਰੋਡ ) ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। [1]

ਉਸਾਰੀ

ਸੋਧੋ

ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਇਕਬਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ। ਇਮਾਰਤ ਯੂਰਪੀਅਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀ ਸੀ ਅਤੇ 1935 ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਲਾਗਤ 42,025 ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ ਸੀ। [1] ਇਹ ਸਾਈਟ 1934 ਵਿਚ ਇਕਬਾਲ ਦੇ 25,025 ਰੁਪਏ ਵਿਚ ਖਰੀਦੇ ਗਏ 7 ਕਨਾਲਾਂ ਪਲਾਟ 'ਤੇ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਕਬਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਜਾਵੇਦ ਇਕਬਾਲ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦਾ ਨਾਂ "ਜਾਵੇਦ ਮੰਜ਼ਿਲ" ਰੱਖਿਆ। [5] ਲਾਹੌਰ ਵਿਚ ਇਕਬਾਲ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਰਿਹਾਇਸ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਜਾਵੇਦ ਮੰਜ਼ਿਲ ਹੀ ਉਸ ਦੀ ਸੀ। [6]

ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਬਣਾਉਣਾ

ਸੋਧੋ

10 ਮਈ 1961 ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਕਬਾਲ ਦੇ ਸਮਾਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇਸ਼ ਲਈ ਇੱਕ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਕਬਾਲ ਦੇ ਬੇਟੇ ਤੋਂ ਇਹ ਰਿਹਾਇਸ਼ 3.5 ਮਿਲੀਅਨ ਰੁਪਏ ਵਿਚ ਖਰੀਦੀ ਸੀ।  (2021 ਵਿੱਚ 18 ਮਿਲੀਅਨ ਰੁਪਏ ਜਾਂ 62,000 ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ)। [2] ਅਜਾਇਬ ਘਰ 1877 ਤੋਂ 1938 ਤੱਕ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਕਬਾਲ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ, ਤਸਵੀਰਾਂ, ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ, ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਮੈਡਲ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਡਿਗਰੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥ ਲਿਖਤ ਖਰੜੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜਾਵੇਦ ਇਕਬਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀਆਂ ਛੇ ਸੌ ਵਸਤੂਆਂ ਵੀ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਨੂੰ ਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਅਤੇ ਨੌਂ ਗੈਲਰੀਆਂ ਵੀ ਹਨ। [1] ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਾ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਦਸੰਬਰ 1984 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਜ਼ਿਆ-ਉਲ-ਹੱਕ ਨੇ ਇਸਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। [2]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 "Javed Manzil". ualberta.ca. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 24 July 2014. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; name "ualberta" defined multiple times with different content
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "From Javed Manzil to Iqbal Museum". The Nation. 25 April 2011. Archived from the original on 22 June 2014. Retrieved 24 July 2014. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; name "nation" defined multiple times with different content
  3. "Situational Analysis on Culture in The Four Provinces of Pakistan" (PDF). unesco.org.pk. August 2011. Archived from the original (PDF) on 1 July 2014. Retrieved 24 July 2014.
  4. Allama Iqbal Museum; Taswir Husain Hamidi (1977). Allama Iqbal Museum (Javed Manzil) Lahore: A National Monument Dedicated to the Memory of Allama Iqbal During the Centenary Year 1977. The Museum.
  5. "Around town: Iqbal Museum: A walk down history's lane". Dawn. 25 April 2009. Archived from the original on 24 September 2015. Retrieved 26 July 2014.
  6. Pakistan Pictorial. Pakistan Publications. 1991. p. 78.