ਝਲਕਾਰੀ ਬਾਈ
ਝਲਕਾਰੀ ਬਾਈ (22 ਨਵੰਬਰ 1830 – 1858)[2] (ਹਿੰਦੀ: झलकारीबाई [dʒʱəlkaːriːˈbaːi]) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਨਾਰੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ 1857 ਦਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਦੌਰਾਨ ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਰਾਣੀ ਲਕਸ਼ਮੀਬਾਈ ਦੀ ਨੇਮੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ, ਮਹਿਲਾ ਸ਼ਾਖਾ ਦੁਰਗਾ ਦਲ ਦੀ ਸੈਨਾਪਤੀ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਕੋਲੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜਨਮੀ। ਉਸ ਨੇ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਸਿਪਾਹੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਕੈਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦੇਣ ਅਤੇ ਕਈ ਅਹਿਮ ਫ਼ੈਸਲਿਆਂ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੇ ਪਧਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਸੀ।[3] ਉਹ ਲਕਸ਼ਮੀਬਾਈ ਦੀ ਹਮਸ਼ਕਲ ਵੀ ਸੀ, ਇਸ ਕਾਰਨ ਵੈਰੀ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਣ ਲਈ ਉਹ ਰਾਣੀ ਦੇ ਭੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੜਾਈ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਅੰਤਮ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਹ ਰਾਣੀ ਦੇ ਭੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੜਾਈ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਫੜੀ ਗਈ ਅਤੇ ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਕਿਲੇ ਤੋਂ ਬਚ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲ ਗਿਆ।[3][4]
ਝਲਕਾਰੀ ਬਾਈ | |
|---|---|
 ਗਵਾਲੀਅਰ ਵਿੱਚ ਝਲਕਾਰੀ ਬਾਈ ਦਾ ਬੁੱਤ | |
| ਜਨਮ | ਨਵੰਬਰ 22, 1830[1] ਪਿੰਡ ਭੋਜਲਾ, ਨੇੜੇ ਝਾਂਸੀ |
| ਮੌਤ | ਨੋਟ ਦੇਖੋ[2] |
| ਲਹਿਰ | 1857 ਦਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ |
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Sarala 1999, p. 111
- ↑ 2.0 2.1 "When Jhalkari Bai fought as Lakshmi Bai". Tribune India. Retrieved March 26, 2010. There are different views about the exact date of death of Jhalkaribai. This article states "Jhalkaribai, it is said, lived till 1890 and became a legend in her time." Though there are others such as "Virangana Jhalkaribai" (in hindi). Archived from the original on ਜੁਲਾਈ 13, 2011. Retrieved March 26, 2010.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)CS1 maint: unrecognized language (link)[ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ], which quotes Mr. Nareshchandra Koli stating her date of death as April 4, 1857. Sarala (1999), pp. 113 – 114 notes that she died in the battle following her disguise incident suggesting the date April 4, 1858. Varma & Sahaya (2001), p. 305 notes that she died as a very old woman without giving any exact date of death. - ↑ 3.0 3.1 Sarala 1999
- ↑ Varma, B. L. (1951), Jhansi Ki Rani, p. 255, as quoted in Badri Narayan 2006