ਥੁਰੈਯਾ ਮਲਹਾਸ
ਥੁਰੈਯਾ ਅਬਦ ਅਲ-ਫ਼ਤਾਹ ਮਲਹਾਸ (1925 – 23 ਫਰਵਰੀ, 2013; Arabic: ثريا ملحس) ਇੱਕ ਫ਼ਲਸਤੀਨੀ ਕਵੀ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਫ਼ਲਸਤੀਨੀ ਮਹਿਲਾ ਲੇਖਕਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਕਵਿਤਾ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਮੋਢੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1]
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸੋਧੋ
ਥੁਰੈਯਾ ਮਲਹਾਸ ਦਾ ਜਨਮ 1925 ਵਿੱਚ ਅਮਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਟਰਾਂਸਜਾਰਡਨ ਦੀ ਅਮੀਰਾਤ ਸੀ।[2][3] ਉਸ ਨੇ ਅਮਾਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਫਿਰ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਚਲੀ ਗਈ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ।[3] ਉਸ ਨੇ ਬੇਰੂਤ ਵਿੱਚ ਅਲ-ਅਹਿਲੀਆ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ ਫਾਰ ਗਰਲਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਇਆ, ਸਾਥੀ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਤਮਕ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਲੋਆ ਰਾਉਦਾ ਚੌਕੇਅਰ, ਜਿਸ ਦੀ ਉਹ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤ ਬਣ ਗਈ।[2][4]
1945 ਵਿੱਚ, ਮਲਹਾਸ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਜੂਨੀਅਰ ਕਾਲਜ ਫਾਰ ਵੂਮੈਨ, ਜੋ ਹੁਣ ਲੇਬਨਾਨੀ ਅਮਰੀਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ, ਤੋਂ ਇੱਕ ਐਸੋਸੀਏਟ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।[5] ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਬੇਰੂਤ ਦੀ ਅਮਰੀਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਅਰਬੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ, 1947 ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਡਿਗਰੀ ਅਤੇ 1951 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਨਾਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।[5][6] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1950 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਲੰਡਨ ਦੀ SOAS ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ।[3] ਉਹ 1952 ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਅਮਰੀਕੀ ਜੂਨੀਅਰ ਕਾਲਜ ਫਾਰ ਵੂਮੈਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਬੇਰੂਤ ਕਾਲਜ ਫਾਰ ਵੂਮੈਨ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ, ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਆਖਰਕਾਰ ਅਰਬੀ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਮੁਖੀ ਬਣ ਗਈ ਸੀ।[3][5]
ਫਿਰ, 1981 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਸੇਂਟ ਜੋਸਫ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅਰਬੀ ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਬਣ ਗਿਆ।[3][5]
ਲਿਖਾਈ ਸੋਧੋ
ਮਲਹਾਸ ਨੂੰ ਮੀਟਰ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾ, ਮੁਫ਼ਤ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਫ਼ਲਸਤੀਨੀ ਔਰਤ ਲੇਖਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2] ਇਹ 1948 ਦੇ ਕੂਚ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਫ਼ਲਸਤੀਨੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕ ਆਉਟਪੁੱਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪਰੰਪਰਾਗਤ, ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[1] ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਕਾਲੀ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ "ਅਮੂਰਤ ਦੀ ਕਵਿੱਤਰੀ" ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,[7] ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਵਾਰਤਕ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ "ਅਣਜਾਣ ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਚਿੱਤਰ" ਸਮੇਤ ਗੀਤਕਾਰੀ ਅਤੇ ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਸੀ।[2] ਕਈ ਵਾਰ ਆਧੁਨਿਕਤਾਵਾਦੀ ਵਜੋਂ ਵਰਣਿਤ,[6] ਮਲਹਾਸ ਨੂੰ ਟਰਾਂਸਜਾਰਡਨ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਆਧੁਨਿਕ ਮਹਿਲਾ ਕਵੀਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[8]
1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਲਿਖਿਆ, ਮੁੱਖ[4] 'ਤੇ ਇੱਕ ਕਲਾ ਆਲੋਚਕ ਵਜੋਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1952 ਵਿੱਚ ਬੇਰੂਤ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸਹਿਪਾਠੀ ਸਲੋਆ ਚੌਕੇਅਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਜਨਤਕ ਸ਼ੋਅ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।[9] 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੱਧ ਤੋਂ ਅਖੀਰ ਤੱਕ, ਉਸ ਨੇ ਅਲ ਅਦੀਬ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਵਾਰਤਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਹਸਤਾਖ਼ਰ ਸ਼ੈਲੀ ਸਥਾਨਕ ਸਾਹਿਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਾਬਤ ਹੋਈ।[10][11]
ਉਸ ਦਾ ਗਦ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਅਲ-ਨਸ਼ੀਦ ਅਲ-ਤਾਇਹ ("ਦਿ ਵੇਅਵਾਰਡ ਹਾਇਮਨ"), 1949 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ।[2] ਉਸ ਨੇ 1952 ਅਤੇ 1968 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅੱਧੀ ਦਰਜਨ ਹੋਰ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ।[3] ਉਸ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਿਜ਼ਨਰਜ਼ ਆਫ਼ ਟਾਈਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[7] 2001 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਦ ਪੋਇਟਰੀ ਆਫ਼ ਅਰਬ ਵੂਮੈਨ: ਏ ਕੰਟੈਂਪਰੇਰੀ ਐਂਥੋਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[12]
ਹਾਲਾਂਕਿ ਇੱਕ ਕਵੀ ਵਜੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ, ਨਾਵਲ ਅਤੇ ਲੇਖ ਵੀ ਲਿਖੇ।[7] ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਸ ਨੇ 1964 ਵਿੱਚ ਮਿਖਾਇਲ ਨਈਮੀ ਅਲ-ਅਦੀਬ ਅਲ-ਸੂਫੀ, ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਮਿਖਾਇਲ ਨਈਮੀ ਦਾ ਅਧਿਐਨ, ਸਮੇਤ ਕਈ ਵਿਦਿਅਕ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਰਚਨਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[3][13]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਮੌਤ ਸੋਧੋ
ਮਲਹਾਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸਾਥੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਮੂਸਾ ਸੁਲੇਮਾਨ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।[5][14] ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ 88 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 2013 ਵਿੱਚ ਅਮਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ।[3]
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ 1.0 1.1 Al-Taher, Bassmah B. (2020). "A Palestinian Discourse: Historiographic Metafiction in Rula Jebreal's Miral". Dirasat, Human and Social Sciences. 47 (4). ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name ":0" defined multiple times with different content - ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 ʻĀshūr, Raḍwá; ʿĀšūr, Raḍwá; Ghazoul, Ferial Jabouri; Reda-Mekdashi, Hasna; McClure, Mandy (2008). Arab Women Writers: A Critical Reference Guide, 1873-1999 (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). American Univ in Cairo Press. ISBN 978-977-416-146-9. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name ":1" defined multiple times with different content - ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 "ثريا ملحس في ذمة الله ." Ammon News (in ਅਰਬੀ). 2013-02-24. Retrieved 2021-08-25. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name ":2" defined multiple times with different content - ↑ 4.0 4.1 Scheid, Kirsten (Spring 2008). "The Press Dossier: Reception and Production of an Artist and her Audience". ArteEast (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2021-08-25. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name ":3" defined multiple times with different content - ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 "Achievements of LAU Women Graduates throughout its History". LAU Magazine & Alumni Bulletin. Vol. 13, no. 4. Winter 2011. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name ":4" defined multiple times with different content - ↑ 6.0 6.1 Scheid, Kirsten (2019). "A speculative examination of portraiture in Choucair's non-representational corpus". Regards. 22. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name ":5" defined multiple times with different content - ↑ 7.0 7.1 7.2 Naouri, Issa I. (1967). "The Arab contemporary literature in the Hashemite Kingdom of Jordan" (PDF). Journal of the Faculty of Arts, 3(3), 165-178. 3 (165–178): 3. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name ":6" defined multiple times with different content - ↑ Kafeety, Fadi H. (May 2019). "The Forgotten Comrades: Leftist Women, Palestinians, and the Jordanian Communist Party, 1936–1957". The Graduate Center, City University of New York.
- ↑ Encyclopedia of women & Islamic cultures. Suad Joseph, Afsaneh Najmabadi. Leiden: Brill. 2003–2007. ISBN 978-90-04-13247-4. OCLC 52557904.
{{cite book}}: CS1 maint: others (link) - ↑ Schayegh, Cyrus; Arsan, Andrew (2015-06-05). The Routledge Handbook of the History of the Middle East Mandates (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Routledge. ISBN 978-1-317-49706-6.
- ↑ Moreh, S. (1974). "Five Writers of Shi'r Manthūr in Modern Arabic Literature". Middle Eastern Studies. 10 (2): 229–233. doi:10.1080/00263207408700272. ISSN 0026-3206. JSTOR 4282527.
- ↑ Handal, Nathalie (2001). The poetry of Arab women : a contemporary anthology. Interlink Books. OCLC 1036827372.
- ↑ Dabbagh, Hussein Muhammad Ali (1968). "Mikhail Naimy: some aspects of his thought as revealed in his writings" (PDF). Durham University – via Durham E-Theses Online.
- ↑ Scheid, Kirsten (2015-02-01). "Toward a Material Modernism: Introduction to S. R. Choucair's "How the Arab Understood Visual Art"". ARTMargins. 4 (1): 102–118. doi:10.1162/ARTM_a_00106. ISSN 2162-2574.