ਬੈਨਜ਼ੀਨ
ਬੈਨਜ਼ੀਨ ਜਾਂ ਬੈੱਨਜ਼ੀਨ ਇੱਕ ਕਾਰਬਨੀ ਰਸਾਇਣਕ ਯੋਗ ਹੈ ਜੀਹਦਾ ਰਸਾਇਣਕ ਫ਼ਾਰਮੂਲਾ C6H6 ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹਦੇ ਅਣੂ ਵਿੱਚ 6 ਕਾਰਬਨ ਪਰਮਾਣੂ ਇੱਕ ਚੱਕਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਕਾਰਬਨ ਪਰਮਾਣੂ ਨਾਲ਼ ਇੱਕ ਹਾਈਡਰੋਜਨ ਪਰਮਾਣੂ ਲੱਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹਦੇ ਅਣੂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਰਬਨ ਅਤੇ ਹਾਈਡਰੋਜਨ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਇਹਨੂੰ ਇੱਕ ਹਾਈਡਰੋਕਾਰਬਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
Benzene | |
---|---|
Benzene | |
Cyclohexa-1,3,5-triene | |
Other names 1,3,5-Cyclohexatriene, Benzol, Phene | |
Identifiers | |
CAS number | 71-43-2 |
PubChem | 241 |
ChemSpider | 236 |
UNII | J64922108F |
EC ਸੰਖਿਆ | 200-753-7 |
KEGG | C01407 |
ChEBI | CHEBI:16716 |
ChEMBL | CHEMBL277500 |
RTECS ਸੰਖਿਆ | CY1400000 |
Jmol-3D images | Image 1 |
| |
| |
Properties | |
ਅਣਵੀ ਫ਼ਾਰਮੂਲਾ | C6H6 |
ਮੋਲਰ ਭਾਰ | 78.11 g mol−1 |
ਦਿੱਖ | Colorless liquid |
ਗੰਧ | Aromatic, gasoline-like |
ਘਣਤਾ | 0.8765(20) g/cm3[1] |
ਪਿਘਲਨ ਅੰਕ |
5.53 °C, 279 K, 42 °F |
ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ |
80.1 °C, 353 K, 176 °F |
ਘੁਲਨਸ਼ੀਲਤਾ in water | 1.53 g/L (0 °C) 1.81 g/L (9 °C) 1.79 g/L (15 °C)[2][3][4] 1.84 g/L (30 °C) 2.26 g/L (61 °C) 3.94 g/L (100 °C) 21.7 g/kg (200 °C, 6.5 MPa) 17.8 g/kg (200 °C, 40 MPa)[5] |
ਘੁਲਨਸ਼ੀਲਤਾ | Soluble in alcohol, CHCl3, CCl4, diethyl ether, acetone, acetic acid[5] |
ਘੁਲਨਸ਼ੀਲਤਾ in ethanediol | 5.83 g/100 g (20 °C) 6.61 g/100 g (40 °C) 7.61 g/100 g (60 °C)[5] |
ਘੁਲਨਸ਼ੀਲਤਾ in ethanol | 20 °C, solution in water: 1.2 mL/L (20% v/v)[7] |
ਘੁਲਨਸ਼ੀਲਤਾ in acetone | 20 °C, solution in water: 7.69 mL/L (38.46% v/v) 49.4 mL/L (62.5% v/v)[7] |
ਘੁਲਨਸ਼ੀਲਤਾ in diethylene glycol | 52 g/100 g (20 °C)[5] |
log P | 2.13 |
ਵਾਸ਼ਪੀ ਦਬਾਅ | 12.7 kPa (25 °C) 24.4 kPa (40 °C) 181 kPa (100 °C)[6] |
λਮੈਕਸ | 255 nm |
ਚੁੰਬਕੀ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ | 54.8·10−6 cm3/mol |
ਅਪਵਰਤਿਤ ਸੂਚਕ (nD) | 1.5011 (20 °C) 1.4948 (30 °C)[5] |
ਲੇਸ | 0.7528 cP (10 °C) 0.6076 cP (25 °C) 0.4965 cP (40 °C) 0.3075 cP (80 °C) |
Structure | |
ਅਣਵੀ ਰੂਪ-ਰੇਖਾ | Tetrahedral |
ਡਾਈਪੋਲ ਮੋਮੈਂਟ | 0 D |
Thermochemistry | |
Std enthalpy of formation ΔfH |
48.7 kJ/mol |
ਬਲ਼ਨ ਦੀ ਮਿਆਰੀ ਊਰਜਾ ΔcH |
3267.6 kJ/mol[6] |
Standard molar entropy S |
173.26 J/mol·K[6] |
Specific heat capacity, C | 134.8 J/mol·K |
Hazards | |
MSDS | HMDB |
GHS pictograms | ਫਰਮਾ:GHS02ਫਰਮਾ:GHS07ਫਰਮਾ:GHS08[8] |
GHS signal word | Danger |
GHS hazard statements | ਫਰਮਾ:H-phrases[8] |
GHS precautionary statements | ਫਰਮਾ:P-phrases[8] |
EU ਵਰਗੀਕਰਨ | ਫਰਮਾ:Hazchem F T Carc. Cat. 1 Muta. Cat. 2 |
ਆਰ-ਵਾਕਾਂਸ਼ | ਫਰਮਾ:R45, ਫਰਮਾ:R46, ਫਰਮਾ:R11, ਫਰਮਾ:R16, ਫਰਮਾ:R36/38,ਫਰਮਾ:R48/23/24/25, ਫਰਮਾ:R65 |
ਐੱਸ-ਵਾਕਾਂਸ਼ | ਫਰਮਾ:S53, S45 |
NFPA 704 | |
ਸਫੋਟਕ ਹੱਦਾਂ | 1.2–7.8% |
LD੫੦ | 930 mg/kg (rat, oral) |
Related compounds | |
ਸਬੰਧਤ ਸੰਯੋਗ | ਟਾਲਵੀਨ ਬੋਰਾਜ਼ੀਨ |
(verify) (what is: / ?) Except where noted otherwise, data are given for materials in their standard state (at 25 °C (77 °F), 100 kPa) | |
Infobox references |
ਇਹ ਲੇਖ ਅਧਾਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵਧਾਕੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। |
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Lide, D. R., ed. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
- ↑ Arnold, D.; Plank, C.; Erickson, E.; Pike, F. (1958). "Solubility of Benzene in Water". Industrial & Engineering Chemistry Chemical & Engineering Data Series. 3 (2): 253. doi:10.1021/i460004a016.
- ↑ Breslow, R.; Guo, T. (1990). "Surface tension measurements show that chaotropic salting-in denaturants are not just water-structure breakers". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 87 (1): 167–9. Bibcode:1990PNAS...87..167B. doi:10.1073/pnas.87.1.167. PMC 53221. PMID 2153285.
- ↑ Coker, A. Kayode; Ludwig, Ernest E. (2007). Ludwig's Applied Process Design for Chemical And Petrochemical Plants. Vol. 1. Elsevier. p. 114. ISBN 0-7506-7766-X. Retrieved 2012-05-31.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2014-05-29. Retrieved 2014-09-10.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 Benzene in Linstrom, P.J.; Mallard, W.G. (eds.) NIST Chemistry WebBook, NIST Standard Reference Database Number 69. National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg MD. http://webbook.nist.gov (retrieved 2014-05-29)
- ↑ 7.0 7.1 Seidell, Atherton; Linke, William F. (1952). [Google Books Solubilities of Inorganic and Organic Compounds]. Van Nostrand. Retrieved 2014-05-29.
{{cite book}}
: Check|url=
value (help) - ↑ 8.0 8.1 8.2 Sigma-Aldrich Co., Benzene. Retrieved on 2014-05-29.