ਰਾਬਰਟ ਜੇਮਸ ਫਿਸ਼ਰ (9 ਮਾਰਚ, 1943 - ਜਨਵਰੀ 17, 2008) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਸ਼ਤਰੰਜ ਗ੍ਰੈਂਡਮਾਸਟਰ ਅਤੇ ਗਿਆਰਵਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਸ਼ਤਰੰਜ ਜੇਤੂ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਉਸਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਤਰੰਜ ਖਿਡਾਰੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਫਿਸ਼ਰ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਸ਼ਤਰੰਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਹੁਨਰ ਦਿਖਾਇਆ। 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਹ "ਸੈਂਚੁਰੀ ਦੀ ਖੇਡ" ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ। 14 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਯੂਐਸ ਸ਼ਤਰੰਜ ਚੈਂਪੀਅਨ ਬਣਿਆ ਅਤੇ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਗ੍ਰੈਂਡ ਮਾਸਟਰ (ਜੀ.ਐੱਮ.) ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣ ਗਏ। 20 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ, ਫਿਸ਼ਰ ਨੇ 1 963-64 ਯੂਐਸ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਜਿੱਤ ਕੇ 11 ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 11 ਜਿੱਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜੋ ਉਸ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਕੋ-ਇਕ ਵਧੀਆ ਸਕੋਰ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਮੈਰੀਆਂ 60 ਯਾਦਗਾਰੀ ਖੇਡਾਂ, ਜੋ 1969 ਵਿੱਚ ਛਾਪੀ ਗਈ ਸੀ, ਨੂੰ ਸ਼ਤਰੰਜ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਕਲਾਸਿਕ ਕੰਮ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ 1970 ਦੇ ਇੰਟਰਜ਼ੀੋਨਲ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ 3½ ਪੁਆਇੰਟ ਮਾਰਜਿਨ ਨਾਲ ਜਿੱਤਿਆ ਅਤੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੇ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਦੋ ਗੇੜ ਜਿੱਤੇ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਮੈਚ 6-0 ਦੇ ਸਕੋਰ ਸਨ। ਫਿਸ਼ਰ ਨੇ 1972 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਸ਼ਤਰੰਜ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਜਿੱਤ ਲਈ, ਜੋ ਕਿ ਰਿਕੀਵਿਕ, ਆਈਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਇੱਕ ਮੈਚ ਵਿਚ, ਯੂਐਸਐਸਆਰ ਦੇ ਬੋਰਿਸ ਸਪਾਸਕੀ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਐਸਐਸਆਰ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ੀਤ ਜੰਗ ਦੇ ਟਕਰਾਅ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ਤਰੰਜ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਰੁਚੀ ਵਧੀ। ਸ਼ੈਸਲ ਦੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਸੰਸਥਾ, ਫਿਡੇ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਫੀਡ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਇਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸੋਵੀਅਤ ਜੀ.ਐਮ. ਅਨਾਤੋਲੀ ਕਾਰਪੋਵ ਨੇ, ਜਿਸ ਨੇ ਕੁਆਲੀਫਾਈਂਗ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੇ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਡਿਫਾਲਟ ਵਜੋਂ ਨਵਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਬੌਬੀ ਫਿਸ਼ਰ
ਫਿਸ਼ਰ 1960 ਵਿੱਚ
ਪੂਰਾ ਨਾਮਰਾਬਰਟ ਜੇਮਜ਼ ਫਿਸ਼ਰ
ਦੇਸ਼ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ
ਆਈਸਲੈਂਡ (2005–2008)
ਜਨਮ(1943-03-09)ਮਾਰਚ 9, 1943
ਸ਼ਿਕਾਗੋ, ਇਲੀਨੌਸ, ਅਮਰੀਕਾ
ਮੌਤਜਨਵਰੀ 17, 2008(2008-01-17) (ਉਮਰ 64)
ਰੇਕਿਜਾਵਿਕ, ਆਈਸਲੈਂਡ
ਸਿਰਲੇਖਗ੍ਰੈਂਡਮਾਸਟਰ (1958)
ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨ1972–1975
ਉੱਚਤਮ ਰੇਟਿੰਗ2785 (July 1972 ਫਾਈਡ ਰੇਟਿੰਗ ਲਿਸਟ)[1]

ਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੋਧੋ

ਬੌਬੀ ਫਿਸ਼ਰ ਦਾ ਜਨਮ ਮਾਰਚ 9, 1 943 ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਗੋ, ਇਲੀਨੋਇਸ ਦੇ ਮਾਈਕਲ ਰੀਜ਼ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਜਨਮ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਂ ਹੈਸ-ਗਾਰਹਾਰਟ ਫਿਸ਼ਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਗਾਰਾਰਡੋ ਲੇਸੇਸਵਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ,[2] ਅਤੇ ਜੋ ਇੱਕ ਜਰਮਨ ਬਾਇਓਫਿਜ਼ੀਸਿਸਟ ਸੀ।[3][4] ਉਸਦੀ ਮਾਂ, ਰੇਜੀਨਾ ਵੇੇਂਡਰ ਫਿਸ਼ਰ, ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕ ਸੀ ਪਰ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਮਾਪੇ ਪੋਲਿਸ਼ ਯਹੂਦੀ ਸਨ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਰੇਜੀਨਾ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ, ਰਜਿਸਟਰਡ ਨਰਸ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ ਬਣੀ।

ਅਮਰੀਕੀ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪਜ਼ ਸੋਧੋ

ਅਮਰੀਕੀ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਸਕੋਰ ਸਥਾਨ ਮਾਰਜਿਨ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਉਮਰ
1957–58 10½/13 (+8−0=5)[5] ਪਹਿਲਾ 1 point 81% 14
1958–59 8½/11 (+6−0=5)[6] ਪਹਿਲਾ 1 point 77% 15
1959–60 9/11 (+7−0=4)[7] ਪਹਿਲਾ 1 point 82% 16
1960–61 9/11 (+7−0=4)[8] ਪਹਿਲਾ 2 points 82% 17
1962–63 8/11 (+6−1=4)[9] ਪਹਿਲਾ 1 point 73% 19
1963–64 11/11 (+11−0=0)[10] ਪਹਿਲਾ 2½ points 100% 20
1965[11] 8½/11 (+8−2=1)[12] ਪਹਿਲਾ 1 point 77% 22
1966–67 9½/11 (+8−0=3)[13] ਪਹਿਲਾ 2 points 86% 23

ਓਲੰਪੀਅਡਜ਼ ਸੋਧੋ

 
Fischer at the age of 17 playing against 23-year-old World Champion Mikhail Tal in Leipzig
ਓਲੰਪੀਅਡ ਨਿੱਜੀ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਮਰੀਕੀ ਟੀਮ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ[14]
ਲੀਪਜ਼ਿਗ 1960 13/18[15] (Bronze) 72.2% Silver 72.5%
ਵਰਨਾ 1962 11/17[16] (Eighth) 64.7% Fourth 68.1%
ਹਵਾਨਾ 1966 15/17[17] (Silver) 88.2% Silver 68.4%
ਸੀਜੇਨ 1970 10/13[18] (Silver) 76.9% Fourth 67.8%
 
Fischer's scoresheet from his round 3 game against Miguel Najdorf in the 1970 Chess Olympiad in Siegen, Germany
 
Fischer in Belgrade for the USSR vs. Rest of the World match in 1970
 
Fischer in Amsterdam in 1972, on a visit to discuss the World Chess Championship details with the then FIDE president Max Euwe
 
Fischer in Amsterdam in 1972

ਅੰਕੜੇ ਸੋਧੋ

Team events[19]
Year Event Location Wins Draws Losses Opponent Board Individual ranking Team ranking Individual percentage
1960 14th Olympiad ਲੀਪਜ਼ਿਗ 10 6 2 various 1 Bronze Silver 72%
1962 15th Olympiad ਵਰਨਾ 8 6 3 various 1 Eighth Fourth 65%
1966 17th Olympiad ਹਵਾਨਾ 14 2 1 various 1 Silver Silver 88%
1970 USSR vs. World ਬੈਲਗ੍ਰੇਡ 2 2 0 Tigran Petrosian 2 won individual match team lost 75%
1970 19th Olympiad ਸੀਜੇਨ 8 4 1 various 1 Silver Fourth 77%

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "Fischer, Robert James". olimpbase.com. Retrieved September 18, 2015.
  2. Staff (March 2004). "WHO WAS FISCHER'S FATHER?". Chess Life. US Chess Federation: 10.
  3. Reitwiesner, William Addams. "Ancestry of Bobby Fischer (Extracts from the U.S. Federal Decennial Census)". ancestry.com. Retrieved January 28, 2014.
  4. Quinn, Ben; Alan Hamilton (January 28, 2008). "Bobby Fischer, chess genius, heartless son". The Sunday Times. Retrieved September 14, 2008. {{cite news}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)(subscription required)
  5. Müller 2009, p. 85.
  6. Müller 2009, p. 104.
  7. Müller 2009, p. 148.
  8. Müller 2009, p. 181.
  9. Müller 2009, p. 231.
  10. Müller 2009, p. 243.
  11. Müller 2009, p. 262.
  12. Müller 2009, p. 263.
  13. Müller 2009, p. 285.
  14. "United States (USA) Men's Chess Olympiads". olimpbase. 2015. Retrieved September 23, 2015.
  15. Di Felice 2010, p. 485.
  16. Di Felice 2013a, p. 251.
  17. Di Felice 2013b, p. 326.
  18. Di Felice 2013c, p. 366.
  19. Verwer 2010, p. 116.