ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮੋਹਿਨੀਅਟੋਮ ਦੀ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਡਾਂਸਰ ਹੈ,[1] ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫਰ ਅਤੇ ਲੇਖਕ, ਜੋ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ, ਖੋਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕਲਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[2] ਉਹ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਮੋਹਿਨੀਅੱਟਮ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਹੈ, ਇੱਕ ਡਾਂਸ ਅਕੈਡਮੀ ਜੋ ਮੋਹਿਨੀਅੱਟਮ[3] ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੋ ਕਿਤਾਬਾਂ ਆਰਟ ਆਫ਼ ਮੋਹਿਨੀਅੱਟਮ[4] ਅਤੇ ਮੋਹਿਨੀਅੱਟਮ ਦੀ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਹੈ।[5] ਉਹ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਅਵਾਰਡ[6] ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਕਲਾ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਸਨਮਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।[7] ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2004 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਨ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਦੇ ਚੌਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ।[8]

ਜੀਵਨੀ

ਸੋਧੋ

  ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਦਾ ਜਨਮ 1948 ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਤੰਜਾਵੁਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਕੁੰਬਕੋਨਮ ਦੇ ਮੰਦਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ,[9] ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਲਲਿਤਾ ਸ਼ਾਸਤਰੀ[10] ਦੇ ਅਧੀਨ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਅਤੇ ਕੇਲੂਚਰਨ ਮੋਹਪਾਤਰਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਓਡੀਸੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਸੀ।[11] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ ਕਮਲਾਦੇਵੀ ਚਟੋਪਾਧਿਆਏ ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ, ਉਸਨੇ ਕੇਰਲਾ ਦੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਨਾਚ ਰੂਪ, ਮੋਹਿਨੀਅੱਟਮ 'ਤੇ ਖੋਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।[7] ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਤੋਂ ਖੋਜ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਕੇਰਲਾ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕੇਰਲ ਦੇ ਟੈਂਪਲ ਆਰਟਸ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਉਪ-ਚੇਅਰਮੈਨ ਕਵਲਮ ਨਰਾਇਣ ਪਾਨਿਕਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਖੋਜ ਕੀਤੀ।[12] ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਅਤੇ ਓਡੀਸੀ ਤੋਂ ਬਦਲਦੇ ਹੋਏ,[10] ਉਸਨੇ ਰਾਧਾ ਮਾਰਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਕਲਾਮੰਡਲਮ ਸਤਿਆਭਾਮਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਮੋਹਿਨੀਅੱਟਮ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਕਲਾਮੰਡਲਮ ਕਲਿਆਣੀਕੁੱਟੀ ਅੰਮਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਇੱਕ ਸਿਖਲਾਈ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਵੀ ਲਿਆ,[3] ਜਿਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮੋਹਿਨੀਅੱਟਮ ਦੀ ਮਾਂ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।[13]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "Heritage Club IIT Roorkee". Heritage Club IIT Roorkee. 2015. Archived from the original on 2015-11-26. Retrieved 26 November 2015.
  2. "Mohiniyattam (Bharati Shivaji and Vijayalakshmi)". Exotic India Art. 2015. Retrieved 26 November 2015.
  3. 3.0 3.1 "Classical Dancers of India". Classical dancers. 2015. Retrieved 26 November 2015.
  4. Bharati Shivaji, Avinash Pasricha (1986). Art of Mohiniyattam. Lancer, India. p. 107. ISBN 978-8170620037.
  5. Bharati Shivaji, Vijayalakshmi (2003). Mohiniyattam. Wisdom Tree. ISBN 9788186685365.
  6. "Sangeet Natak Akademi Puraskar". Sangeet Natak Akademi. 2015. Archived from the original on 31 March 2016. Retrieved 25 November 2015.
  7. 7.0 7.1 "Padmashri Bharati Shivaji". Thiraseela. 2015. Retrieved 26 November 2015.
  8. "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 21 July 2015.
  9. "Performers of Indian dances and music". Indian Embassy, Russia. 2015. Archived from the original on 27 November 2015. Retrieved 26 November 2015.
  10. 10.0 10.1 "Bound to Kerala by Mohiniyattam". 17 May 2012. Retrieved 26 November 2015.
  11. "Time for Samvaad". 16 November 2014. Retrieved 26 November 2015.
  12. "From law to theatre". 31 October 2004. Archived from the original on 26 February 2018. Retrieved 26 November 2015.
  13. "Kalamandalam Kalyanikutty Amma". Smith Rajan. 2015. Retrieved 26 November 2015.