ਮਿਹਰ-ਉਨ-ਨਿਸਾ ਬੇਗਮ (ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੀ ਧੀ)
ਮਿਹਰ-ਉਨ-ਨਿਸਾ ਬੇਗਮ (Persian: مهرالنسا بیگم; 28 ਸਤੰਬਰ 1661 – 2 ਅਪ੍ਰੈਲ 1706), ਮਤਲਬ "ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ", ਇੱਕ ਮੁਗਲ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਸੀ, ਜੋ ਮੁਗਲ ਸਮਰਾਟ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਔਰੰਗਾਬਾਦੀ ਮਹਿਲ ਦੀ ਪੰਜਵੀਂ ਧੀ ਸੀ।[1]
| ਮਿਹਰ-ਉਨ-ਨਿਸਾ ਬੇਗਮ | |
|---|---|
| ਮੁਗਲ ਸਲਤਨਤ ਦੀ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦੀ | |
| ਜਨਮ | 28 ਸਤੰਬਰ 1661 ਔਰੰਗਾਬਾਦ |
| ਮੌਤ | 2 ਅਪ੍ਰੈਲ 1706 (ਉਮਰ 44) ਦਿੱਲੀ |
| ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀ |
ਇਜ਼ਾਦ ਬਖਸ਼ ਮਿਰਜ਼ਾ
(ਵਿ. 1672) |
| ਔਲਾਦ |
|
| ਘਰਾਣਾ | ਤਿਮੁਰਿਦ |
| ਪਿਤਾ | ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ |
| ਮਾਤਾ | ਔਰੰਗਾਬਾਦੀ ਮਹਲ |
| ਧਰਮ | ਸੁੰਨੀ ਇਸਲਾਮ |
ਜਨਮ
ਸੋਧੋਮਿਹਰ-ਉਨ-ਨਿਸਾ ਬੇਗਮ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਸਤੰਬਰ 1661 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਔਰੰਗਾਬਾਦੀ ਮਹਿਲ ਨਾਂ ਦੀ ਰਖੇਲ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਨੌਵੀਂ ਬੱਚੀ ਅਤੇ ਪੰਜਵੀਂ ਧੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਇਕਲੌਤੀ ਬੱਚੀ ਸੀ।[2]
ਵਿਆਹ
ਸੋਧੋਮਿਹਰ-ਉਨ-ਨਿਸਾ ਬੇਗਮ ਨੇ ਆਪਣੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ, ਇਜ਼ਾਦ ਬਖ਼ਸ਼ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਚਾਚਾ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦਾ ਮੁਰਾਦ ਬਖ਼ਸ਼ ਮਿਰਜ਼ਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਪੁੱਤਰ ਸਨ।[3][4] ਇਹ ਵਿਆਹ 7 ਦਸੰਬਰ 1672 ਨੂੰ ਗਵਾਲੀਅਰ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਇਜ਼ਾਦ ਬਖਸ਼ ਦੇ ਰਿਹਾਅ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਵਿਆਹ ਕਾਜ਼ ਅਬਦੁਲ ਵਹਾਬ, ਸ਼ੇਖ ਨਿਜ਼ਾਮ, ਬਖਤਾਵਰ ਖਾਨ ਅਤੇ ਦਰਬਾਰ ਖਾਨ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5] ਉਹ ਦੋ ਪੁੱਤਰਾਂ, ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਦਾਵਰ ਬਖਸ਼ ਮਿਰਜ਼ਾ ਅਤੇ ਦਾਦਰ ਬਖਸ਼ ਮਿਰਜ਼ਾ ਦੀ ਮਾਂ ਸੀ।[6]
ਮੌਤ
ਸੋਧੋਮਿਹਰ-ਉਨ-ਨਿਸਾ ਬੇਗਮ ਦੀ ਮੌਤ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 2 ਅਪ੍ਰੈਲ 1706 ਨੂੰ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।[7] ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਦੀ ਵੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[8]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Beale, Thomas William (1881). The Oriental Biographical Dictionary. Asiatic Society. pp. 179.
- ↑ Irvine, William. Later Mughal. Atlantic Publishers & Distri. p. 3.
- ↑ Khan, 'Inayat; Begley, Wayne Edison (1990). The Shah Jahan nama of 'Inayat Khan: an abridged history of the Mughal Emperor Shah Jahan, compiled by his royal librarian: The nineteenth-century manuscript translation of A.R. Fuller (British Library, add. 30,777). Oxford University Press. p. 495.
- ↑ Nath, Renuka (January 1, 1990). Notable Mughal and Hindu women in the 16th and 17th centuries A.D. Inter-India Publications. p. 133. ISBN 978-8-121-00241-7.
- ↑ Sarkar, Jadunath (1947). Maasir-i-Alamgiri: A History of Emperor Aurangzib-Alamgir (reign 1658-1707 AD) of Saqi Mustad Khan. Royal Asiatic Society of Bengal, Calcutta. p. 74.
- ↑ Faruqui, Munis D. (August 27, 2012). Princes of the Mughal Empire, 1504 - 1719. Cambridge University Press. pp. 43. ISBN 978-1-139-53675-2.
- ↑ Indian Antiquary, Volume 40. Popular Prakashan. 1911. p. 83.
- ↑ Sarkar, Sir Jadunath (1974). History of Aurangzib: Mainly based on Persian sources. Orient Longman. p. 192.