ਮੈਰੀ ਪੂਨੇਨ ਲੁਕੋਸ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਗਾਇਨੀਕੋਲੋਜਿਸਟ, ਪ੍ਰਸੂਤੀ ਮਾਹਿਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸਰਜਨ ਜਨਰਲ ਸੀ।[1] ਉਹ ਨਾਗਰਕੋਇਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਪਦਿਕ ਸੈਨੇਟੋਰੀਅਮ ਅਤੇ ਐਕਸ-ਰੇ ਅਤੇ ਰੇਡੀਅਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੀ, ਉਸਨੇ ਤ੍ਰਾਵਣਕੋਰ ਦੇ ਰਿਆਸਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਵਿਧਾਇਕ ਸੀ।[1] ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ 1975 ਵਿੱਚ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਦੇ ਚੌਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ[2]

ਜੀਵਨੀ

ਸੋਧੋ

ਮੈਰੀ ਲੂਕੋਸ, ਨੀ ਮੈਰੀ ਪੂਨੇਨ, ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਐਂਗਲੀਕਨ ਸੀਰੀਆਈ ਈਸਾਈ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ 2 ਅਗਸਤ 1886[3] ਨੂੰ ਅਯਮਨਮ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ[4][5] — ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਪਿੰਡ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਨਾਵਲ ਦੀ ਸੈਟਿੰਗ ਕਰਕੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਇਆ। ਛੋਟੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਰੱਬ[6] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤੀ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਾਵਣਕੋਰ (ਅਜੋਕੇ ਕੇਰਲਾ ) ਦੀ ਰਿਆਸਤ ਵਿੱਚ।[7] ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ, ਟੀ.ਈ. ਪੂਨੇਨ, ਇੱਕ ਮੈਡੀਕਲ ਡਾਕਟਰ ਸਨ, ਤ੍ਰਾਵਣਕੋਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਮੈਡੀਕਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਅਤੇ ਤ੍ਰਾਵਣਕੋਰ ਰਾਜ ਦੇ ਰਾਇਲ ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਸਨ।[1][3] ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੈਰੀ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਹੋਲੀ ਏਂਜਲਜ਼ ਕਾਨਵੈਂਟ ਹਾਈ ਸਕੂਲ, ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਦਸਵੀਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਟਾਪ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਔਰਤ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਾਲਜ, ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ (ਮੌਜੂਦਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ ) ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਲਈ ਦਾਖਲਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨੀ ਪਈ ਸੀ ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਸਨੇ 1909 ਵਿੱਚ ਕਾਲਜ ਦੀ ਇਕਲੌਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਵਜੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ (ਬੀ.ਏ.) ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅਤੇ ਮਦਰਾਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਾਲਜ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸੀ।[1] ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਨੇ ਦਵਾਈਆਂ ਲਈ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਦਾਖਲੇ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਉਹ ਲੰਡਨ ਚਲੀ ਗਈ ਅਤੇ ਲੰਡਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਐਮਬੀਬੀਐਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ,[7] ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਕੇਰਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਬਣੀ।[8] ਉਸਨੇ ਰੋਟੁੰਡਾ ਹਸਪਤਾਲ, ਡਬਲਿਨ ਤੋਂ ਐਮਆਰਸੀਓਜੀ (ਗਾਇਨੀਕੋਲੋਜੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸੂਤੀ ਵਿਗਿਆਨ) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਗ੍ਰੇਟ ਓਰਮੰਡ ਸਟ੍ਰੀਟ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਰੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਨਤ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[1] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਯੂਕੇ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲੰਡਨ ਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।[1]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 "Mary Poonen Lukose (1886-1976)". Stree Shakti. 2015. Retrieved 15 June 2015.
  2. "Padma Shri" (PDF). Padma Shri. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 11 November 2014.
  3. 3.0 3.1 "The Doctors behind the Poonen Road, Secretariate, Trivandrum". Doctors' Hangout. 2015. Archived from the original on 13 April 2013. Retrieved 15 June 2015.
  4. Jeffrey, Robin (27 July 2016). Politics, Women and Well-Being: How Kerala became 'a Model' (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Springer. pp. 92–93, 98. ISBN 978-1-349-12252-3.
  5. K.S. Mohindra, PhD (2015). "Dr. Mary Poonen Lukose". Hektoen International - A Journal of Medical Humanities. VII (2). ISSN 2155-3017.
  6. "God of Small Things by Arundhati Roy". Scribbles of Soul. 2015. Retrieved 15 June 2015.
  7. 7.0 7.1 Nair, K. Rajasekharan (July 2002). "A Pioneer Medicine-Dr. Mary Poonen Lukose (1886-1976)". Samyukta - A Journal of Women's Studies. II (2): 117–121. Archived from the original on 8 December 2015. Retrieved 15 June 2015.
  8. "The Changing Social Conception of Old Age" (PDF). Shodhganga. 2015. Retrieved 15 June 2015.