ਰਾਜਾਰਾਜ ਚੋਲ ਪਹਿਲਾ
ਰਾਜਾਰਾਜ ਚੋਲ ਪਹਿਲਾ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੋਲ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਰਾਜਾ ਸੀ ਜਿਸਨੇ 985 ਤੋਂ 1014 ਤੱਕ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਇਸਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਚੋਲ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵੀ ਵਿਸਥਾਰ ਹੋਇਆ[6][7] ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਰਾਜ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਲੰਕਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਕਲਿੰਗ ਤੱਕ ਸੀ। ਇਸਨੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕੂਚਾਂ ਕਰਕੇ ਮਾਲਾਬਾਰ ਤਟ, ਮਾਲਦੀਵ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਲੰਕਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਇਆ।[6][7]
| ਰਾਜਾਰਾਜ ਚੋਲ ਪਹਿਲਾ[4] | |
|---|---|
| ਰਾਜਾਕੇਸਰੀ,[1][2] ਮੁਮੂਦੀ ਚੋਲਨ[3] | |
.png) | |
| ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ | 985–1014 |
| ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀ | ਉੱਤਮ ਚੋਲ |
| ਵਾਰਸ | ਰਾਜੇਂਦਰ ਚੋਲ ਪਹਿਲਾ |
| ਜਨਮ | ਅਰੁਲਮੋਜ਼ੀਵਰਮ 947 |
| ਮੌਤ | 1014 |
| ਔਲਾਦ |
|
| ਰਾਜਵੰਸ਼ | ਚੋਲ ਰਾਜਵੰਸ਼ |
| ਪਿਤਾ | ਸੁੰਦਰ ਚੋਲ |
| ਮਾਤਾ | ਤਿਰੂਪੁਵਾਨਮਾਦੇਵੀਆਰ[5] |
| ਧਰਮ | ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ (ਸ਼ੈਵਵਾਦ) |
ਰਾਜਾਰਾਜ ਨੇ ਥੰਜਾਵੁਰ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਹਾਦੇਸ਼ਵਰ ਮੰਦਰ ਬਣਵਾਇਆ ਜੋ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[8] ਇਸਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਤਮਿਲ ਕਵੀਆਂ ਅਪਾਰ, ਸੰਬੰਧ ਸਵਾਮੀ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਨਇਨਕਰ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਇਕੱਠਿਆਂ ਕਰਕੇ ਤਿਰੂਮੁਰਾਈ ਨਾਂ ਹੇਠ ਸੰਪਾਦਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।[7][9] ਸੰਨ 1000 ਵਿੱਚ ਇਸਨੇ ਭੂਮੀ ਸਰਵੇ ਕਰਵਾਇਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਨੂੰ "ਵਾਲਨਦੁਸ" ਨਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਇਕਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ।[10][11] 1014 ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਇਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਦਾ ਪੁੱਤ ਰਾਜੇਂਦਰ ਚੋਲ ਪਹਿਲਾ ਗੱਦੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠਿਆ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Charles Hubert Biddulph (1964). Coins of the Cholas. Numismatic Society of India. p. 34.
- ↑ John Man (1999). Atlas of the year 1000. Harvard University Press. p. 104.
- ↑ Art of the Imperial Cholas, Vidya Dehejia, Columbia University Press 13.08.2013, p.51
- ↑ "Four Chola inscriptions found near Kancheepuram". The Hindu. 10 May 2010.
- ↑ The Body Adorned: Sacred and Profane in Indian Art by Vidya Dehejia p.42
- ↑ 6.0 6.1 Sen, Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. pp. 46–49. ISBN 978-9-38060-734-4.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 A Journey through India's Past by Chandra Mauli Mani p.51
- ↑ The Hindus: An Alternative History by Wendy Doniger p.347
- ↑ Indian Thought: A Critical Survey by K. Damodaran p.246
- ↑ A History of Ancient and Early Medieval India: From the Stone Age to the 12th century by Upinder Singh p.590
- ↑ Administrative System in India: Vedic Age to 1947 by U. B. Singh p.76