ਵਾਮਨ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: वामन, romanized: Vamana, lit. 'Dwarf')[1], ਜਿਸਨੂੰ ਤ੍ਰਿਵਿਕਰਮ (transl) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਹੋਣਾ)[2], ਉਰੂਕਰਮਾ (transl. ਇਕ ਵੱਡੇ ਸਟੈੱਪ ਵਿਚੋਂ ਇਕ)[3], ਉਪੇਂਦਰ (ਟ੍ਰਾਂਸਲ. ਇੰਦਰ ਦਾ ਛੋਟਾ ਭਰਾ)[4][5], ਦਧੀਵਮਾਨ (ਹਿੰਦੀ: ਦधिवामना, ਰੋਮੀਕ੍ਰਿਤ: ਦਧੀਵਮਾਨ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ 'ਦੁੱਧ-ਬੌਣਾ'), ਅਤੇ ਬਾਲੀਬੰਧਨ (ਟ੍ਰਾਂਸਲ. ਜਿਸ ਨੇ ਅਸੁਰ ਬਲੀ ਨੂੰ ਬੰਨਿਆ)[6][7] ਹਿੰਦੂ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਅਵਤਾਰ ਸੀ।[8] ਉਹ ਨਰਸਿੰਘ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤ੍ਰੇਤਾ ਯੁਗ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਪੰਜਵਾਂ ਅਵਤਾਰ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾ ਦਸ਼ਵਤਾਰ ਸੀ।[9]

ਵਾਮਨ
Member of ਦਸ਼ਵਤਾਰ
ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਵਾਮਨ ਅਵਤਾਰ ਵਿਚ
ਮਾਨਤਾਵੈਸ਼ਨਵ
ਨਿਵਾਸਵੈਕੁੰਠ, Satala
ਮੰਤਰOm Trivikramaya Vidmahe
Viswaroopaya cha Dheemahe
Tanno Vamana Prachodayat


"May I know Trivikrama,
May his true form enlighten me,
May Vamana illuminate my mind"
ਹਥਿਆਰNone. But carries a Kamandalu and umbrella
ਚਿੰਨ੍ਹRound and small salagrama stone
ਤਿਉਹਾਰOnam, Balipratipada, Vamana Dwadashi
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਮਾਤਾ ਪਿੰਤਾ
Consortਲਕਛਮੀ incarnated as Kirti ('Fame'), Padma, or Kamala.
ਬੱਚੇBrhatsloka ('Great Praise')

ਵੇਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉਤਪੰਨ, ਵਾਮਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੰਦੂ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਦਰ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਲੋਕ ਵਾਪਸ ਦੇਣ ਲਈ ਅਸੁਰ-ਰਾਜਾ ਬਾਲੀ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਸੰਸਾਰਾਂ (ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ)[10] ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੀ ਕਥਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਹ ਅਦਿਤੀ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ੀ ਕਸ਼ਯਪ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ

ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit: 'Vamana'". spokensanskrit.org. Retrieved 2020-02-19.[permanent dead link]
  2. "Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit: 'Trivikrama'". spokensanskrit.org. Retrieved 2020-02-18.[permanent dead link]
  3. "Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit: 'Urukrama'". spokensanskrit.org. Retrieved 2020-03-10.[permanent dead link]
  4. "Monier-Williams Sanskrit-English Dictionary: 'Upendra'". faculty.washington.edu. Archived from the original on 2020-06-03. Retrieved 2020-02-18. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. "Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit: 'Upendra'". spokensanskrit.org. Retrieved 2020-02-18.[permanent dead link]
  6. "Monier-Williams Sanskrit-English Dictionary: 'Dadhivamana'". faculty.washington.edu. Archived from the original on 2020-06-28. Retrieved 2020-02-18. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  7. "Monier-Williams Sanskrit-English Dictionary: 'balibandhana'". faculty.washington.edu. Archived from the original on 2018-03-25. Retrieved 2020-02-22. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  8. Vaswani, J. P. (2017-12-22). Dasavatara (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Jaico Publishing House. pp. 12–14. ISBN 978-93-86867-18-6.
  9. Ph.D, James G. Lochtefeld (2001-12-15). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism, Volume 1 (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). The Rosen Publishing Group, Inc. pp. 175. ISBN 978-0-8239-3179-8.
  10. "Monier-Williams Sanskrit-English Dictionary: 'Triloka'". faculty.washington.edu. Archived from the original on 2020-08-06. Retrieved 2020-02-19. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)