ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਪੂਰਬ-ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾ ਨਦੀ ਦੇ ਤੱਟ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਬੈਜਵਾੜਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਮ ਦੇਵੀ ਕਨਕਦੁਰਗਾ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਕਾਮੀ ਲੋਕ ਦੁਰਗਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਖੇਤਰ ਮੰਦਿਰਾਂ ਅਤੇ ਗੁਫਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਭਗਵਾਨ ਮਾਲੇਸ਼ਵਰ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਿਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਦਿ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ ਇਸ ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਥੇ ਸ਼ਰੀਚਕਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਵਿਜੈਵਾੜਾ
విజయవాడ
ਬੇਜਮਵਾੜਾ, ਰਾਜਿੰਦਰਚੋਲਪੁਰਮ, ਵਿਜੈਵਾਟਿਕਾ
ਉੱਪਰ ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਸੱਜੇ:ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਝਲਕ, ਕਨਕਦੁਰਗਾ ਮੰਦਰ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮ ਬੰਨ੍ਹ, ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਜੰਕਸ਼ਨ, ਵੀਐਮਸੀ ਪਿਲੋਨ
ਉੱਪਰ ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਸੱਜੇ:ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਝਲਕ, ਕਨਕਦੁਰਗਾ ਮੰਦਰ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮ ਬੰਨ੍ਹ, ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਜੰਕਸ਼ਨ, ਵੀਐਮਸੀ ਪਿਲੋਨ
ਉਪਨਾਮ: 
ਬੈਜਵਾੜਾ, ਜਿੱਤ ਵਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ
ਦੇਸ਼ਭਾਰਤ
ਰਾਜਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
ਖੇਤਰਤੱਟੀ ਆਂਧਰਾ
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ
ਬਾਨੀਅਰਜੁਨ
ਨਾਮ-ਆਧਾਰਜਿੱਤ
ਸਰਕਾਰ
 • ਕਿਸਮਮੇਅਰ-ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ
 • ਬਾਡੀਵਿਜੈਵਾੜਾ ਨਗਰ ਨਿਗਮ
 • ਵਿਧਾਇਕਗਾਦੇ ਰਾਮਮੋਹਨ (ਪੂਰਬ),
ਜਨਾਬ ਜਲੀਲ ਖਾਨ (ਪੱਛਮੀ),
ਬੋਂਦਾ ਉਮਾ ਮਹੇਸਵਰ ਰਾਓ (ਮੱਧ)[1]
 • ਐਮਪੀਕੇਸੀਨੇਨੀ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸ[2]
 • ਮੇਅਰਕੇ ਸਰੀਧਰ
 • ਪੁਲਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨਰਗੌਤਮ ਸਵਾਂਘ[3]
ਖੇਤਰ
 • ਮਹਾਨਗਰ61.88 km2 (23.89 sq mi)
 • ਰੈਂਕ5 (in state)
ਉੱਚਾਈ23 m (75 ft)
ਆਬਾਦੀ
 (2011)[5]
 • ਮਹਾਨਗਰ10,48,240
 • ਰੈਂਕ42ਵਾਂ
 • ਘਣਤਾ16,939/km2 (43,870/sq mi)
 • ਮੈਟਰੋ14,91,202
ਵਸਨੀਕੀ ਨਾਂਵਿਜੈਵਾੜੀ[7]
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
 • ਸਰਕਾਰੀਤੇਲਗੂ
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰਯੂਟੀਸੀ+5: 30 (ਆਈਐਸਟੀ)
ਪਿੰਨ
520 XXX
ਟੈਲੀਫੋਨ ਕੋਡ+91–866
ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨAP–16 (AP 17, AP 18 and AP 19 reserved)
ਵੈੱਬਸਾਈਟwww.ourvmc.org

ਚੀਨੀ ਪਾਂਧੀ ਹਿਊਨ ਸਾਂਗ ਵੀ ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਆਇਆ ਸੀ। ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਦੇ ਕੋਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਮਿਊਜੀਅਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਲੇ ਗਰੇਨਾਈਟ ਪੱਥਰ ਤੋਂ ਬਣੀ ਬੁੱਧ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲਕਾਏ ਮੂਰਤੀ ਹੈ। ਪੈਗੰਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਦੇ ਪਵਿਤਰ ਰਹਿੰਦ ਖੂਹੰਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਸ ਥਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਪ੍ਰਿਅਤਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਪੰਜਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਭੋਗਲਰਾਜਪੁਰਮ ਦੀਆਂ ਗੁਫਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਗੁਫਾ ਮੰਦਿਰ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਨਟਰਾਜ, ਵਿਨਾਇਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੂਰਤੀਆਂ ਹਨ। ਅਰਧਨਾਰੀਸ਼ਵਰ ਦੀ ਇੱਥੇ ਮਿਲੀ ਮੂਰਤੀ ਦੱਖਣ ਭਾਰਤ ਆਪਣੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਕਲੌਤੀ ਮੂਰਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੀਆਂ ਗੁਫਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉਂਦਰਾਵੱਲੀ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਗੁਫਾ ਹੈ, ਜੋ ਸੱਤਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਿਲਾ ਤੋਂ ਨਿਰਮਿਤ ਮੂਰਤੀ ਇੱਥੇ ਦੀ ਕਲਾ ਦਾ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਨਮੂਨਾ ਹੈ। ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ 12 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਮੰਗਲਗਿਰੀ ਦੀ ਪਹਾੜੀ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਭਗਵਾਨ ਨਰਸਿੰਘ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਿਰ ਹੈ। ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਤੋਂ 45 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਗੰਡੀਵਾੜਾ ਵਿੱਚ ਜੈਨ ਅਤੇ ਬੌਧਾਂ ਦੇ ਅਨੇਕ ਪਵਿਤਰ ਨਿਸ਼ਾਨ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਬੋਧੀ ਸਤੂਪਾਂ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਵਾਲੀਆਂ 99 ਛੋਟੀਆਂ ਸਮਾਧੀਆਂ ਇੱਥੇ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਥਾਂ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮਾਰਕ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "Elected MLAs Name & Address List" (PDF). Krishna District Official Website. p. 2. Archived from the original (PDF) on 15 ਮਾਰਚ 2015. Retrieved 23 January 2015. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. "Elected MPs/ MLAs Name & Address List, 2014" (PDF). Krishna District Official Website. Archived from the original (PDF) on 15 ਮਾਰਚ 2015. Retrieved 23 January 2015. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. "ఇంటెలిజెన్స్‌ చీఫ్‌గా ఏబీవీ". andhrajyothy.com. Archived from the original on 2015-07-07. Retrieved 2015-07-10. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  4. "Elevation for Vijayawada". Veloroutes. Retrieved 3 August 2014.
  5. "Cities having population 1 lakh and above, Census 2011" (PDF). The Registrar General & Census Commissioner, India. Retrieved 25 June 2014.
  6. "Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above" (PDF). censusindia. The Registrar General & Census Commissioner, India. Retrieved 25 June 2014.
  7. "Amidst land rush, malls vacant". Deccan Chronicle. 9 September 2014. Retrieved 22 September 2014.
  8. Sri G. Veerapandian, I.A.S. Archived 2015-01-20 at the Wayback Machine. ourvmc.org