ਸਕਵਰਬਾਈ (ਗਾਇਕਵਾੜ) ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸ਼ਿਵਾਜੀ I ਦੀ ਚੌਥੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਉਹ ਮਰਾਠਾ ਰਈਸ ਨੰਦਾਜੀ ਰਾਓ ਗਾਇਕਵਾੜ ਦੀ ਧੀ ਸੀ।

ਸਕਵਰਬਾਈ ਗਾਇਕਵਾੜ ਨੇ ਜਨਵਰੀ 1657 ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵਾਜੀ I ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਉਸ ਦੀ ਚੌਥੀ[1] ਪਤਨੀ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਕਮਲਾਬਾਈ ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਧੀ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ। ਕਮਲਾਬਾਈ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਾਨੋਜੀ ਪਾਲਕਰ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ, ਜੋ ਇੱਕ ਕੁਲੀਨ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਸੀ।

1680 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਤੀਜੀ ਪਤਨੀ ਪੁਤਲਾਬਾਈ ਵਾਂਗ ਸਤੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੀ ਇੱਕ ਧੀ ਸੀ।

ਸਕਵਰਬਾਈ ਦੀ ਮੌਤ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੀ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਵਿੱਚ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੰਭਾਜੀ ਪਹਿਲੇ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਏਗੜ੍ਹ ਕਿਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕੈਦੀ ਵਜੋਂ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. N C Kelkar. Shivaji Nibandhavali Vol.i.