ਸਕੀਨਾ ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ (ਮੌਤ 25 ਅਗਸਤ 1604) ਇੱਕ ਮੁਗਲ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਸੀ, ਜੋ ਮੁਗਲ ਸਮਰਾਟ ਹੁਮਾਯੂੰ ਦੀ ਧੀ ਸੀ।

ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ

ਸਕੀਨਾ ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ ਸਮਰਾਟ ਹੁਮਾਯੂੰ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਮਾਹ ਚੁਚਕ ਬੇਗਮ ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਮਿਰਜ਼ਾ ਮੁਹੰਮਦ ਹਕੀਮ, ਫਾਰੂਖ ਫਾਲ ਮਿਰਜ਼ਾ, ਬਖਤ-ਉਨ-ਨਿਸਾ ਬੇਗਮ, ਅਤੇ ਅਮੀਨਾ ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ।[1]

ਸਕੀਨਾ ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸ਼ਾਹ ਗਾਜ਼ੀ ਖਾਨ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ,[2] ਜੋ ਅਕਬਰ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਦੋਸਤ ਨਕੀਬ ਖਾਨ ਕਾਜ਼ਵਿਨੀ ਦੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ ਸਨ। ਉਸ ਦੇ ਚਾਚਾ ਕਾਜ਼ੀ ਈਸਾ ਨੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਈਰਾਨ ਦੇ ਕਾਦੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਭਾਰਤ ਆ ਕੇ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 1573 ਵਿੱਚ, ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਕੀਬ ਖਾਨ ਨੇ ਅਕਬਰ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਧੀ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਕਬਰ ਨੇ ਨਕੀਬ ਦੇ ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਉਸਦੇ ਦੋ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[3]

1578 ਵਿੱਚ, ਸਕੀਨਾ ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਉੱਤੇ ਅਕਬਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਕਾਬੁਲ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਸ ਦੇ ਭਰਾ ਨੇ ਮਾਰਵਾ-ਉਨ-ਨਹਰ ਦੇ ਅਬਦੁਲਖੈਰੀ ਉਜ਼ਬੇਕ ਅਤੇ ਸਫਾਵਿਡਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾਪਦੀ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਸ਼ਾਸਕ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਤਿਮੂਰਦ ਤਾਕਤਵਰ, ਪ੍ਰਿੰਸ ਸੁਲੇਮਾਨ ਮਿਰਜ਼ਾ ਮੰਨਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿੰਸ ਸਲੀਮ ਮਿਰਜ਼ਾ (ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਜਹਾਂਗੀਰ) ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਧੀ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[4][5]

ਸਕੀਨਾ ਬਾਨੋ ਬੇਗਮ ਦੀ ਮੌਤ 25 ਅਗਸਤ 1604 ਨੂੰ ਹੋਈ[6]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. Begum, Gulbadan (1902). The History of Humayun (Humayun-Nama). Royal Asiatic Society. pp. 186.
  2. The Proceedings of the Indian History Congress - Volume 36. Indian History Congress. 1975. p. 169.
  3. Awangābādī, Shāhnavāz Khān; Prasad, Baini; Shāhnavāz, 'Abd al-Hayy ibn (1979). The Maāthir-ul-umarā: Being biographies of the Muḥammadan and Hindu officers of the Timurid sovereigns of India from 1500 to about 1780 A.D. Janaki Prakashan. p. 383.
  4. Greer, Margaret R.; Mignolo, Wapter D.; Quilligan, Maureen (September 15, 2008). Rereading the Black Legend: The Discourses of Religious and Racial Difference in the Renaissance Empires. University of Chicago Press. p. 62. ISBN 978-0-226-30724-4.
  5. Walthall, Anne (2008). Servants of the Dynasty: Palace Women in World History. University of California Press. p. 107. ISBN 978-0-520-25444-2.
  6. Beveridge, Henry (1907). Akbarnama of Abu'l-Fazl ibn Mubarak - Volume III. Asiatic Society, Calcuta. p. 1256.