ਸ਼ਿਰੀਨ ਅਲੀਆਬਾਦੀ (10 ਮਾਰਚ 1973- ਅਕਤੂਬਰ 2018) ਇੱਕ ਈਰਾਨੀ ਸਮਕਾਲੀ ਬਹੁ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਕਲਾਕਾਰ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਕੰਮ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ, ਲਿੰਗ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਉਦਯੋਗ ਉੱਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਸੀ।[1][2] ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਗਰਲਜ਼ ਇਨ ਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮਿਸ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਸੀਰੀਜ਼ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦਰੋਹੀ ਈਰਾਨੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਚਿੱਤਰਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[3]

ਜੀਵਨੀ ਸੋਧੋ

ਅਲੀਆਬਾਦੀ ਦਾ ਜਨਮ 1973 ਵਿੱਚ ਤਹਿਰਾਨ, ਇਰਾਨ ਵਿੱਚ ਮਯਮਾਨਤ ਅਤੇ ਇਰਾਜ ਅਲੀਆਬਾਦੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ, ਮਯਮਾਨਤ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਤਹਿਰਾਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪਡ਼੍ਹਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਇਰਾਜ ਇੱਕ ਕਵੀ ਸਨ ਜੋ ਇੱਕ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਲਾ, ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਪੌਪ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਬਾਰੇ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।[4] ਆਲੀਆਬਾਦੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ 1979 ਵਿੱਚ ਈਰਾਨੀ ਇਨਕਲਾਬ ਤੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਉੱਚਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਪਡ਼੍ਹਨ ਲਈ ਭੇਜਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸਨ। ਆਲੀਆਬਾਦੀ ਨੇ ਪੈਰਿਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਪਡ਼੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[5]

ਆਲੀਆਬਾਦੀ ਨੇ 1993 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਲਾਕਾਰ ਫਰਹਾਦ ਮੋਸ਼ੀਰੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੈਰੀਅਰ ਲਈ ਪੈਰਿਸ ਅਤੇ ਤਹਿਰਾਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਘੁੰਮਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਤਹਿਰਾਨ ਵਿੱਚ ਅਧਾਰਤ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਦੁਬਈ ਵਿੱਚ ਤੀਜੀ ਲਾਈਨ ਗੈਲਰੀ ਦੁਆਰਾ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[1][6][7]

ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਦੁਬਈ, ਤਹਿਰਾਨ, ਲੰਡਨ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਡੈਨਮਾਰਕ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਡੇਸ ਕਲਚਰਜ਼ ਡੀ ਇਸਲਾਮ [ਫਰੈਡ], ਗਲਾਸਗੋ ਵਿੱਚ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਫਰੀਜ਼ ਨਿ New ਯਾਰਕ, ਚੇਲਸੀਆ ਆਰਟ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਮੋਨਾਕੋ ਵਿੱਚ, ਰੀਓ ਡੀ ਜਨੇਰੀਓ ਵਿੱਚ...[fr][8] ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਡਯੂਸ਼ ਬੈਂਕ ਏਜੀ, ਬ੍ਰਿਸਟਲ ਸਿਟੀ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਅਤੇ ਦੁਬਈ ਵਿੱਚ ਫਰਜਾਮ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[9][8]

ਸ਼ਿਰੀਨ ਅਲੀਆਬਾਦੀ ਦੀ ਮੌਤ 1 ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਨੂੰ ਇਰਾਨ ਦੇ ਤਹਿਰਾਨ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਲਡ਼ਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈ।[4][6][10]

ਕਲਾ ਸੋਧੋ

ਆਲੀਆਬਾਦੀ ਦੀ ਕਲਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫੋਟੋਆਂ ਅਤੇ ਡਰਾਇੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਰਵਾਇਤੀ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ, ਧਾਰਮਿਕ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਪੱਛਮੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੀਆਂ ਨੌਜਵਾਨ ਸ਼ਹਿਰੀ ਈਰਾਨੀ ਔਰਤਾਂ ਉੱਤੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੀ ਪਡ਼ਚੋਲ ਕਰਦੀ ਹੈ।[1]

ਆਲੀਆਬਾਦੀ ਆਪਣੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਿਕ ਸੀਰੀਜ਼ ਗਰਲਜ਼ ਇਨ ਕਾਰਜ਼ (2005) ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ, ਪਾਰਟੀ ਲਈ ਤਿਆਰ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਲੀਆਬਾਦੀ ਨੇ 2013 ਵਿੱਚ ਡਯੂਸ਼ ਬੈਂਕ ਲਈ ਇੱਕ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, "ਮੈਂ ਤਹਿਰਾਨ ਦੇ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਪੌਸ਼ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਫਤੇ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਈ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।[1]"ਅਸੀਂ ਸੁੰਦਰ ਲਡ਼ਕੀਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਹੋਏ ਸੀ ਜੋ ਕਿਸੇ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਲਈ ਜਾਂ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਣ ਲਈ ਬਣੀਆਂ ਸਨ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਪਰੰਪਰਾ ਅਤੇ ਹਿਜਾਬ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਇੱਥੇ ਅਸਲੀਅਤ ਦੇ ਨੇਡ਼ੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਸਾਰੇ ਸੰਗੀਤ ਵਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਕਾਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਉਹ ਮਜ਼ੇ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ " ਈਰਾਨੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਭਾਰੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮਨੋਰੰਜਨ, ਪੱਛਮੀ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਫੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇਹ ਵਿਰੋਧਾਭਾਸ ਅਲੀਆਬਾਦੀ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਗੰਭੀਰ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਤੱਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 "The Subversive Potential of Hermès Scarves: Shirin Aliabadi discloses the desires of young Iranian women". ArtMag. Deutsche Bank AG. 2013. Archived from the original on 2021-11-05.
  2. Seelye, Katharine Q. (2018-10-19). "Shirin Aliabadi, Iranian Artist With a Focus on Women, Dies at 45". The New York Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). ISSN 0362-4331. Retrieved 2019-03-29.
  3. Bekhrad, Joobin (3 October 2018). "Shirin Aliabadi, known for depicting rebellious Iranian women, has died". theartnewspaper.com. Retrieved 2019-03-29.
  4. 4.0 4.1 Seelye, Katharine Q (October 21, 2018). "Shirin Aliabadi, 45, Artist Who Captured Paradoxes of Iranian Women, Dies". New York Times – via Gale Group.
  5. "Contemporary Middle Eastern art - new Islamic art and photography". www.modernedition.com. Modern Edition. Archived from the original on 18 ਅਗਸਤ 2019. Retrieved 1 March 2017.
  6. 6.0 6.1 "In Loving Memory of Shirin Aliabadi". Mad Mimi. Retrieved 2018-10-02.
  7. Chung, Julee WJ. "ArtAsiaPacific: Obituary Shirin Aliabadi19732018". artasiapacific.com. Archived from the original on 2019-09-20. Retrieved 2019-03-29.
  8. 8.0 8.1 "Shirin Aliabadi" (PDF). Third Line. Archived from the original (PDF) on 2019-03-03. Retrieved 2024-03-29.
  9. "The New Iranian Woman – Miss Hybrid Series". SUITCASE Magazine. 26 January 2016. Retrieved 1 March 2017.
  10. Bekhrad, Joobin (3 October 2018). "Shirin Aliabadi, known for depicting rebellious Iranian women, has died". The Art Newspaper. Retrieved 5 October 2018.