ਸਾਉਣੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ
ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Kharif Crops) ਜਾਂ ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ, ਓਹ ਫ਼ਸਲਾਂ ਹਨ ਜੋ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਬਾਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੱਟੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਖਾਸਕਰ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਮੁੱਖ ਖਰੀਫ ਫ਼ਸਲਾਂ ਬਾਜਰਾ, ਚਾਵਲ (ਝੋਨਾ), ਬਾਸਮਤੀ, ਨਰਮਾ/ਕਪਾਹ ਆਦਿ ਹਨ।
ਖਰੀਫ ਸੀਜ਼ਨ
ਸੋਧੋਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਆਮ ਕਰਕੇ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨਾਲ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਮੌਨਸੂਨ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਬੀਜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਾਉਣੀ ਸੀਜ਼ਨ 16 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 15 ਅਕਤੂਬਰ ਤਕ ਚਲਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਾਉਣੀ ਸੀਜ਼ਨ ਦੀ ਫਸਲ ਹਰ ਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਮਈ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਖ਼ਰੀਫ਼ ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਖ਼ਤਮ (ਕਟਾਈ) ਕਰਨ ਲਈ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖਰੀਫ ਅਤੇ ਰੱਬੀ, ਦੋਨੋਂ ਸ਼ਬਦ ਭਾਰਤੀ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਮੁਗਲਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਆਏ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਅਰਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ "ਖ਼ਰੀਫ਼" ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ "ਪਤਝੜ"। ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਪਤਝੜ / ਸਰਦੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ "ਖ਼ਰੀਫ਼ ਸਮਾਂ" ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਮੌਨਸੂਨ ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਆਗਮਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਕੇਰਲਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮਈ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨਾਲ ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਬੀਜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੌਨਸੂਨ ਬਾਰਸ਼ ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੀਜਣ ਦੀ ਮਿਤੀ ਉਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਇਹ ਉੱਤਰ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਫਸਲਾਂ ਬਾਰਸ਼ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ, ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂ ਗਲਤ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮੌਨਸੂਨ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਦੇ ਯਤਨ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਖਰੀਫ ਫਸਲਾਂ ਚੌਲ (ਝੋਨਾ ਅਤੇ ਬਾਸਮਤੀ), ਬਾਜਰਾ, ਮੱਕੀ, ਲਿਨਸੀਡ (ਫਲੈਕਸ), ਨਰਮਾ/ਕਪਾਹ ਆਦਿ ਹਨ।