ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ

ਸਿੰਗਾਪੁਰ

ਸਿੰਗਾਪੁਰ (ਅੰਗਰੇਜੀ: Singapore ਸਿੰਗਪੋਰ, ਚੀਨੀ: 新加坡 ਸ਼ੀਂਜਿਆਪੋ, ਮਲਾ: Singapura ਸਿੰਗਾਪੁਰਾ, ਤਮਿਲ: சிங்கப்பூர் ਚਿੰਕਾੱਪੂਰ) ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਦੱਖਣ ਏਸ਼ਿਆ ਵਿੱਚ ਮਲੇਸ਼ਿਆ ਅਤੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ਿਆ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।ਇਹ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹੈ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸੈਰ ਸਪਾਟੇ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਦੇ ਇਕ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਉਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।[13]

ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਗਣਰਾਜ
Republik Singapura  (ਮਾਲਾਈ)
新加坡共和国 (ਚੀਨੀ)
சிங்கப்பூர் குடியரசு (ਤਾਮਿਲ)
ਝੰਡਾ ਮੋਹਰ
ਨਆਰਾ: 
"Majulah Singapura" (ਮਾਲਾਈ)
"Onward, Singapore"
ਐਨਥਮ: Majulah Singapura
"Onward, Singapore"
Location of  ਸਿੰਗਾਪੁਰ  (green) in ASEAN  (dark grey)  —  [Legend]
Location of  ਸਿੰਗਾਪੁਰ  (green)

in ASEAN  (dark grey)  —  [Legend]
Location of  ਸਿੰਗਾਪੁਰ  (red)
Location of  ਸਿੰਗਾਪੁਰ  (red)
ਰਾਜਧਾਨੀSingapore (city-state)
1°17′N 103°50′E / 1.283°N 103.833°E / 1.283; 103.833
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ town Bedok[1][lower-alpha 1]
1°19′24.97″N 103°55′38.43″E / 1.3236028°N 103.9273417°E / 1.3236028; 103.9273417
ਐਲਾਨ ਬੋਲੀਆਂ
Official scripts
ਜ਼ਾਤਾਂ
ਡੇਮਾਨਿਮ Singaporean
ਸਰਕਾਰ Unitary parliamentary
constitutional republic
 •  President ਟੋਨੀ ਟੈਨ
 •  Prime Minister Lee Hsien Loong
 •  Speaker of Parliament Halimah Yacob
 •  Chief Justice Sundaresh Menon
ਕਾਇਦਾ ਸਾਜ਼ ਢਾਂਚਾ Parliament
Formation
 •  Temasek ਅੰ. 14th century[2] 
 •  Kingdom of Singapura 1299[3][4][5] 
 •  British colonisation 6 February 1819[6] 
 •  Self-government 3 June 1959[7] 
 •  Independence from
United Kingdom		 31 August 1963[8] 
 •  Merger with Malaysia 16 ਸਤੰਬਰ 1963[8] 
 •  Expulsion from Malaysia 9 ਅਗਸਤ 1965[8] 
ਰਕਬਾ
 •  ਕੁੱਲ 719.1 km2[9] (190th)
278 sq mi
ਅਬਾਦੀ
 •  2015[9] ਅੰਦਾਜਾ 5,535,000 (113ਵਾਂ)
 •  ਗਾੜ੍ਹ 7,697/km2 (3rd)
19/sq mi
GDP (PPP) 2014[10] ਅੰਦਾਜ਼ਾ
 •  ਕੁੱਲ $452.686 billion
 •  ਫ਼ੀ ਸ਼ਖ਼ਸ $82,762 (3rd)
GDP (ਨਾਂ-ਮਾਤਰ) 2014[10] ਅੰਦਾਜ਼ਾ
 •  ਕੁੱਲ $308.051 billion (36ਵਾਂ)
 •  ਫ਼ੀ ਸ਼ਖ਼ਸ $56,319
ਜੀਨੀ (2014)Negative increase 46.4[11]
ਸਿਖਰ · 30th
HDI (2014)ਵਾਧਾ  0.912[12]
ਬਹੁਤ ਸਿਖਰ · 11th
ਕਰੰਸੀ Singapore dollar (SGD)
ਟਾਈਮ ਜ਼ੋਨ SST (UTC+8)
ਤਰੀਕ ਲਿਖਣ ਦਾ ਫ਼ੋਰਮੈਟ dd/mm/yyyy
ਡਰਾਈਵ ਕਰਨ ਦਾ ਪਾਸਾ left
ਕੌਲਿੰਗ ਕੋਡ +65
ISO 3166 ਕੋਡ SG
ਇੰਟਰਨੈਟ TLD
  1. ↑ by resident population

ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਯਾਨੀ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਪੁਰ। ਯਾਨੀ ਇਸਨੂੰ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਕਈ ਧਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ, ਵੱਖਰਾ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ, ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਲੋਕ ਇੱਕਜੁਟ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇੱਥੇ ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜੀ ਦੋਨਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਹਨ। ਸਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਵਲੋਂ ਥੋੜ੍ਹੇ ਛੋਟੇ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਸਨੇ ਵਾਲੀ ਲੱਗਭੱਗ 35 ਲੱਖ ਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ, ਮਲਾ ਅਤੇ 8 ਫੀਸਦੀ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਇਤਿਹਾਸਸੋਧੋ

ਤਕਰੀਬਨ ਪੰਜ ਸੌ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਅਰਸੇ ਤਕ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ‘ਪੁਰਾਤਨ ਸਿੰਘਾਪੁਰ’ ਵਜੋਂ ਹੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਜਿਸ ਦਾ ਕੋਈ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਇਤਿਹਾਸ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ 1819 ਵਿਚ ਇਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਬਸਤੀ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਦੂਜੀ ਆਲਮੀ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਜਾਪਾਨੀਆਂ ਨੇ 1942 ਵਿਚ ਇਸ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ (ਅੱਠ ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ 15 ਫਰਵਰੀ 1942 ਦੇ ਜਪਾਨੀ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਭਾਰੀ ਹਮਲੇ ਨੇ ਕਾਫ਼ੀ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਈ), ਪਰ 1945 ਵਿਚ ਦੂਜੀ ਆਲਮੀ ਜੰਗ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1959 ਤਕ ਇਹ ਫਿਰ ਬਰਤਾਨਵੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਹੇਠ ਰਿਹਾ। 1959 ’ਚ ਹੋਈਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣੀ, ਪਰ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੇ ਹੱਥ ਹੀ ਰਹੀ। 1963 ਤਕ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਚਲਦੀ ਰਹੀ।

1963 ਤੋਂ 1965 ਤਕ ਫੈਡਰਲ ਸੰਧੀ ਤਹਿਤ ਇਹ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਨਾਲ ਬੱਝਿਆ ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਖ਼ੁਦਮੁਖ਼ਤਾਰੀ ਹਾਸਲ ਸੀ। ਫਿਰ ਇੱਥੇ ਪੀਪਲਜ਼ ਐਕਸ਼ਨ ਪਾਰਟੀ (ਪੀਏਪੀ) ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਆਈ। ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਨਾਲ ਅੰਦਰਖਾਤੇ ਚਲਦੀ ਖਿੱਚੋਤਾਣ ਕਾਰਨ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੂਲ-ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਨੂੰ ਅਲੱਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨੌਂ ਅਗਸਤ 1965 ਨੂੰ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਆਜ਼ਾਦ ਮੁਲਕ ਬਣਿਆ। ਉਦੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਅਤੇ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਥਾਵਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਦੀਆਂ ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ 1965 ਤੋਂ 1970 ਤਕ ਨਿਰਮਾਣ ਸਨਅਤ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਕੰਪਲੈਕਸ ਉਸਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਸਿੱਖਿਆ ’ਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

1990ਵਿਆਂ ਤਕ ਇਹ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਮੰਡੀ ਵਾਲੇ ਮੁਲਕ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਪੱਧਰੀ ਵਪਾਰਕ ਸੰਪਰਕ ਬਣ ਗਏ। ਇਸ ਦੀ ਕੁੱਲ ਘਰੇਲੂ ਪੈਦਾਵਾਰ ਏਸ਼ੀਆ ’ਚ ਜਪਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਗਈ।[13]

 
ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦਾ ਸੰਸਦ ਭਵਨ

ਆਧੁਨਿਕ ਸਿੰਗਾਪੁਰਸੋਧੋ

ਦੱਖਣ-ਪੂਰਵ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ, ਨਿਕੋਬਾਰ ਟਾਪੂ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਲੱਗਭੱਗ 1500 ਕਿ.ਮੀ. ਦੂਰ ਇੱਕ ਛੋਟਾ, ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਵਿਕਸਿਤ ਦੇਸ਼ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਪਿਛਲੇ ਵੀਹ ਸਾਲਾਂ ਵਲੋਂ ਸੈਰ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉੱਭਰਿਆ ਹੈ । ਆਧੁਨਿਕ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸੰਨ‌ 1819 ਵਿੱਚ ਸਰ ਸਟੇਮਫੋਰਡ ਰੇਫਲਸ ਨੇ ਕੀਤੀ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਈਸਟ ਇੰਡਿਆ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਸਥਿਤ ਤਤਕਾਲੀਨ ਵਾਇਸਰਾਏ ਦੁਆਰਾ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਵਪਾਰ ਵਧਾਉਣ ਹੇਤੁ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ । ਅੱਜ ਵੀ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਡਾਲਰ ਅਤੇ ਸੇਂਟ ਦੇ ਸਿੱਕਾਂ ਉੱਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਨਾਮ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਅਤੇ ਪੁਰਾਨਾ ਨਾਮ ਸਿੰਗਾਪੁਰਾ ਅੰਕਿਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਸੰਨ‌ 1965 ਵਿੱਚ ਮਲੇਸ਼ਿਆ ਵਲੋਂ ਵੱਖ ਹੋਕੇ ਨਵੇਂ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਉਦਏ ਹੋਇਆ । ਅਫਵਾਹ ਹੈ ਕਿ ਚੌਦਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਵਿੱਚ ਸੁਮਾਤਰਾ ਟਾਪੂ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਜਦੋਂ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੇਤੁ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਟਾਪੂ ਉੱਤੇ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਸਿੰਹਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਕੇ ਉਸਨੇ ਉਕਤ ਟਾਪੂ ਦਾ ਨਾਮਕਰਣ ਸਿੰਗਾਪੁਰਾ ਅਰਥਾਤ ਸਿੰਹਾਂ ਦਾ ਟਾਪੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।

ਆਰਥਿਕ ਹਾਲਤਸੋਧੋ

ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਨੇ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਚਮਤਕਾਰ ਦੀ ਸੰਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ । ਇੱਥੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸੰਸਾਧਨ ਇੱਥੇ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀ ਹੀ ਹਨ । ਇੱਥੇ ਪਾਣੀ ਮਲੇਸ਼ਿਆ ਵਲੋਂ , ਦੁੱਧ , ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜੀਆਂ ਨਿਊਜੀਲੈਂਡ ਅਤੇ ਆਸਟਰੇਲਿਆ ਵਲੋਂ , ਦਾਲ , ਚਾਵਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੈਨਿਕ ਵਰਤੋ ਦੀਵਸਤੁਵਾਂਥਾਈਲੈਂਡ , ਇੰਡੋਨੇਸ਼ਿਆ ਆਦਿ ਵਲੋਂ ਆਯਾਤ ਦੀ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸੈਰਸੋਧੋ

ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਦਰਸ਼ਨੀਕ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਦੇ ਤਿੰਨ ਅਜਾਇਬ-ਘਰ , ਜੂਰੋਂਗ ਬਰਡ ਪਾਰਕ , ਰੇਪਟਾਇਲ ਪਾਰਕ , ਜੂਲਾਜਿਕਲ ਗਾਰਡਨ , ਸਾਇੰਸ ਸੇਂਟਰ ਸੇਂਟੋਸਾ ਟਾਪੂ , ਪਾਰਲਿਆਮੇਂਟ ਹਾਉਸ , ਹਿੰਦੂ , ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਬੋਧੀ ਮੰਦਿਰ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨੀ ਬਾਗ ਦੇਖਣ ਲਾਇਕ ਹਨ । ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਮਿਊਜਿਅਮ ਵਿੱਚ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਆਕਰਸ਼ਕ ਥਰੀ - ਡੀ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੋ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਯੋਗਦਾਨ ਸੀ ।

600 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਅਤੇ 8000 ਵਲੋਂ ਜਿਆਦਾਪਕਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਦੇ ਨਾਲ ਜੁਰੋਂਗ ਬਰਡ ਪਾਰਕ ਏਸ਼ਿਆ - ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਦਾ ਸਭਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪੰਛੀ ਪਾਰਕ ਹੈ ।

ਹਵਾਲੇਸੋਧੋ

  1. ↑ "Singapore Residents by Planning Area/Subzone, Age Group and Sex, June 2000 – 2015" (XLS). Statistics Singapore. Statistics Singapore. Retrieved 7 January 2016. 
  2. ↑ Temasek/Singapura. 
  3. ↑ Sabrizain
  4. ↑ Abshire 2011, p. 19
  5. ↑ Tsang & Perera 2011, p. 120
  6. ↑ Chew, Ernest (1991). Lee, Edwin, ed. A History of Singapore. Oxford University Press. ISBN 0-19-588917-7. 
  7. ↑ Swan Sik Ko (1990). Nationality and International Law in Asian Perspective. Martinus Nijhoff Publishers. pp. 424–. ISBN 0-7923-0876-X. 
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named LOC2
  9. ↑ 9.0 9.1 "Statistics Singapore – Latest Data – Population & Land Area (Mid-Year Estimates)". Statistics Singapore. June 2014. Retrieved 25 September 2014. 
  10. ↑ 10.0 10.1 "Singapore". International Monetary Fund. Retrieved 6 July 2015. 
  11. ↑ "Distribution of family income – Gini Index". CIA. 2015. Retrieved 30 September 2015. 
  12. ↑ "2015 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2015. Retrieved 14 December 2015. 
  13. ↑ 13.0 13.1 ਡਾ. ਅਜੀਤਪਾਲ ਸਿੰਘ (2019-07-07). "ਸਿੰਗਾਪੁਰ: ਜੋ ਸੁਣਿਆ, ਉਹ ਤੱਕਿਆ". Punjabi Tribune Online. Retrieved 2019-07-07. 
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਸਿੰਗਾਪੁਰ&oldid=481954" ਤੋਂ ਲਿਆ