ਸੁਨੰਦਾ ਪਟਨਾਇਕ
ਸੁਨੰਦਾ ਪਟਨਾਇਕ (7 ਨਵੰਬਰ 1934 – 19 ਜਨਵਰੀ 2020) ਓਡੀਸ਼ਾ ਤੋਂ ਗਵਾਲੀਅਰ ਘਰਾਣੇ ਦੀ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਗਾਇਕਾ ਸੀ।[1] "ਗੁਰੂਮਾ" ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ,[2] ਉਸਨੂੰ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਮਹਾਨ ਡੇਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[3][4] ਉਹ ਉੜੀਆ ਕਵੀ ਬੈਕੁੰਥਨਾਥ ਪਟਨਾਇਕ ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 1948 ਵਿੱਚ ਕਟਕ ਵਿੱਚ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ ਵਿੱਚ ਗਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਰਾਜਪਾਲ ਆਸਫ ਅਲੀ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਸ ਨੂੰ ਰੇਡੀਓ 'ਤੇ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਗਾਇਕੀ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਵੀ ਰਾਜਪਾਲ ਦੇ ਮਹਿਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਰਾਜ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿਯਮਿਤ ਫਿਕਸਿੰਗ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਜੇਂਦਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ ਪੁਰੀ ਵਿਖੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਣਿਆ। ਉਹ ਉਸਦੀ ਗਾਇਕੀ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਪੁਣੇ ਵਿਖੇ ਪੰਡਿਤ ਵਿਨਾਇਕ ਰਾਓ ਪੱਟਾਵਰਧਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਇੱਕ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੂੰ 1956 ਵਿੱਚ ਪੁਣੇ ਸਕੂਲ ਦੁਆਰਾ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਤੰਬਰ 1957 ਵਿੱਚ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਸਦਰੰਗ ਸੰਗੀਤ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੂੰ 13 ਸੋਨੇ ਦੇ ਸਿੱਕੇ ਮਿਲੇ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਤਰਾਨਾ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੇ ਉੱਚੀ ਗਤੀ ਨਾਲ ਗਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਓਡੀਸੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਮਕਾਲੀ ਵਿਆਖਿਆਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ 1983 ਤੋਂ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿਖੇ ਰਹਿ ਰਹੀ ਸੀ[5]
ਅਵਾਰਡ
ਸੋਧੋਉਸਨੇ 1970 ਅਤੇ 1971 ਵਿੱਚ ਓਡੀਸ਼ਾ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕੈਡਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ 2009 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਜੀਵਨ ਭਰ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ 2012 ਵਿੱਚ ਦ ਉੜੀਸਾ ਸੁਸਾਇਟੀ ਆਫ਼ ਦ ਅਮੇਰਿਕਾ (OSA) ਤੋਂ ਜੀਵਨ ਭਰ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਸਾਲ 2012 ਲਈ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕੈਡਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ (ਟੈਗੋਰ ਅਕੈਡਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ) ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ 1999 ਵਿੱਚ ਉਤਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਅਖਿਲ ਭਾਰਤੀ ਗੰਧਰਵ ਮਹਾਵਿਦਿਆਲਿਆ ਮੰਡਲ ਦੁਆਰਾ 1975 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਅਕਤੂਬਰ 2020 ਵਿੱਚ, ਓਡੀਸ਼ਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਲਈ ਓਡੀਸ਼ਾ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ 'ਸੁਨੰਦਾ ਸਨਮਾਨ' ਰੱਖਿਆ।[6][7]
ਗੈਲਰੀ
ਸੋਧੋ-
ਸੁਨੰਦਾ ਪਟਨਾਇਕ ਆਟੋਗ੍ਰਾਫ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ -
ਸੁਨੰਦਾ ਪਟਨਾਇਕ ਦੇ ਦਸਤਖਤ ਹਨ
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Michael S. Kinnear (1 January 1985). A Discography of Hindustani and Karnatic Music. Greenwood Press. ISBN 978-0-313-24479-7.
- ↑ Indian music fest concludes - After a hiatus, 76-year-old Sunanda Patnaik enthrals audience with her performance.
- ↑ Nagendra Kr Singh (2001). Encyclopaedia of women biography: India, Pakistan, Bangladesh. A.P.H. Pub. Corp. ISBN 978-81-7648-264-6.
- ↑ NME: Grand Dames of Hindustani Music - Sunanda Patnaik
- ↑ "Married to music". The Telegraph. India. 17 August 2012. Archived from the original on 23 October 2013. Retrieved 16 May 2018.
- ↑ "Classical music award renamed as Sunanda Samman". The New Indian Express. Retrieved 2021-02-15.
- ↑ "Odisha institutes award to honour singer Sunanda Patnaik". www.outlookindia.com/. Retrieved 2021-02-15.