ਸੋਮਾਇਆ ਫਾਰੂਕੀ (ਜਿਸਨੂੰ ਫਾਰੂਕੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) (ਜਨਮ 2002) ਇੱਕ ਅਫਗਾਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਫਗਾਨ ਗਰਲਜ਼ ਰੋਬੋਟਿਕਸ ਟੀਮ ਦੀ ਕਪਤਾਨ ਹੈ,[1] "ਅਫਗਾਨ ਡ੍ਰੀਮਰਸ" ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2][3] ਉਸਨੂੰ 2020 ਵਿੱਚ ਬੀਬੀਸੀ ਦੀਆਂ 100 ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 2020 ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਸੇਫ ਦੁਆਰਾ ਅਤੇ 2021 ਵਿੱਚ ਯੂਐਨ ਵੂਮੈਨ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਸਮਾਨਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 2020 ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਲੜਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਟੋਟਾਈਪ ਵੈਂਟੀਲੇਟਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ।[4]

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸੋਧੋ

ਫਾਰੂਕੀ ਦਾ ਜਨਮ 2002[5] ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਪੱਛਮੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹੇਰਾਤ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਹੈ।[1] ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਕਾਰ ਮੁਰੰਮਤ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਵਿੱਚ ਦੇਖ ਕੇ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈ ਗਈ।[1] ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਕਾਰਨ, ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦਸ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰਸਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸੀ।[1] ਫਾਰੂਕੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੈਂ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੇ ਮੰਮੀ-ਡੈਡੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ।"[6]

ਕਰੀਅਰ ਸੋਧੋ

2017 ਵਿੱਚ, 14 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ,[7] ਫਾਰੂਕੀ ਅਫਗਾਨ ਗਰਲਜ਼ ਰੋਬੋਟਿਕਸ ਟੀਮ ਦੇ ਛੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ, ਜਿਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਰੋਇਆ ਮਹਿਬੂਬ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ,[8] ਜੋ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ FIRST ਗਲੋਬਲ ਚੈਲੇਂਜ ਰੋਬੋਟਿਕਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਗਈ ਸੀ।[9][10] 2018 ਵਿੱਚ, ਟੀਮ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ, ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।[9] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ ਵੀਜ਼ੇ ਦੀ ਮਿਆਦ ਪੁੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਫਾਰੂਕੀ ਨੇ ਐਸਟੋਨੀਆ ਅਤੇ ਇਸਤਾਂਬੁਲ ਵਿੱਚ ਟੀਮ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।[9]

2020 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, 17 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ,[2] ਫਾਰੂਕੀ ਅਫਗਾਨ ਗਰਲਜ਼ ਰੋਬੋਟਿਕਸ ਟੀਮ ਦੀ ਕਪਤਾਨ ਬਣ ਗਈ।[11] ਟੀਮ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਮਿਲਦੀ ਸੀ।[1] ਮਾਰਚ 2020 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੇਰਾਤ ਦੇ ਗਵਰਨਰ, ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਅਤੇ ਵੈਂਟੀਲੇਟਰਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਵਾਲੇ ਵੈਂਟੀਲੇਟਰਾਂ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮੰਗੀ,[12] ਅਤੇ ਅਫਗਾਨ ਗਰਲਜ਼ ਰੋਬੋਟਿਕਸ ਟੀਮ ਛੇ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤੀਆਂ ਟੀਮਾਂ[1] ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ[12] ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ MIT ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਜਨ ਡਗਲਸ ਚਿਨ ਦੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਨਾਲ, ਟੀਮ ਨੇ ਟੋਇਟਾ ਕੋਰੋਲਾ ਦੇ ਪੁਰਜ਼ਿਆਂ[2][7] ਅਤੇ ਹੌਂਡਾ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਤੋਂ ਇੱਕ ਚੇਨ ਡਰਾਈਵ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਟੋਟਾਈਪ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ।[3] ਫਾਰੂਕੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਟੀਮ ਲਈ ਡਰਾਈਵਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਚੁੱਕ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਚੌਕੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਾਈਡ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਗੱਡੀ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।[7] ਯੂਨੀਸੈਫ ਨੇ ਪ੍ਰੋਟੋਟਾਈਪ[6] ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਲੋੜੀਂਦੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਟੀਮ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜੋ ਜੁਲਾਈ 2020 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।[13][14]

ਦਸੰਬਰ 2020 ਵਿੱਚ, ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਵਣਜ ਮੰਤਰੀ ਨਿਜ਼ਾਰ ਅਹਿਮਦ ਘੋਰਯਾਨੀ ਨੇ ਵੈਂਟੀਲੇਟਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਫੈਕਟਰੀ ਲਈ ਫੰਡ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[1] ਅਫਗਾਨ ਸਿਟਾਡੇਲ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸੀਈਓ, ਆਪਣੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਰੋਇਆ ਮਹਿਬੂਬ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਹੇਠ, ਅਫਗਾਨ ਡਰੀਮਰਸ ਨੇ ਰੋਗਾਣੂ-ਮੁਕਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ UVC ਰੋਬੋਟ, ਅਤੇ ਕੀਟਾਣੂ-ਰਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਪਰੇਅ ਰੋਬੋਟ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[1]

ਅਗਸਤ 2021 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਪਬਲਿਕ ਰੇਡੀਓ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਦੁਆਰਾ ਫਾਰੂਕੀ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, "ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਮੂਹ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖ ਸਕੀਏ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।"[15] 17 ਅਗਸਤ, 2021 ਨੂੰ, ਅਫਗਾਨ ਗਰਲਜ਼ ਰੋਬੋਟਿਕਸ ਟੀਮ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੋਚਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਉਡਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸੀ,[16][17] ਅਤੇ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਕਿਹਾ।[18] 19 ਅਗਸਤ, 2021 ਤੱਕ, ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਟੀਮ ਦੇ ਕੁਝ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਚ ਕਤਰ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ।[19][20] 25 ਅਗਸਤ, 2021 ਤੱਕ, ਕੁਝ ਮੈਂਬਰ ਮੈਕਸੀਕੋ ਪਹੁੰਚੇ।[21] 26 ਅਗਸਤ, 2021 ਨੂੰ, ਫਾਰੂਕੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਰਾਇਟਰਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਵਾਪਸ ਆਵਾਂਗੇ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਾਂਗੇ।"[22]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 Billing, Lynzy (March 15, 2021). "The female Afghan tech entrepreneurs inspiring each other". Al Jazeera.
  2. 2.0 2.1 2.2 Hadid, Diaa (2020-05-19). "Unique Robotic Team In Afghanistan Creates Affordable Ventilator Prototype". NPR.
  3. 3.0 3.1 Haidare, Sodaba (May 20, 2020). "Coronavirus: Afghan girls make ventilators out of car parts". BBC News. Retrieved 11 May 2021.
  4. "I am Generation Equality: Somaya Faruqi, young Afghan innovator who led the development of a low-cost ventilator prototype". UN Women. 2021-02-09.[permanent dead link]
  5. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named BBC 100
  6. 6.0 6.1 Ghafary, Narges (August 6, 2020). "From Dream to Reality". UNICEF. Retrieved 11 May 2021.
  7. 7.0 7.1 7.2 Akhgar, Tameem (April 19, 2020). "Ventilator from old car parts? Afghan girls pursue prototype". ABC News. Associated Press. Retrieved 11 May 2021.
  8. Hauptman, Max (August 18, 2021). "Afghanistan's robotics team broke barriers. Now it's desperate to escape the Taliban". The Washington Post. Retrieved 19 August 2021.
  9. 9.0 9.1 9.2 Harman, Danna (March 30, 2019). "'In Afghanistan, We Laugh Differently'". The New York Times. Retrieved 11 May 2021.
  10. Cochrane, Emily (July 18, 2017). "Afghan Girls' Robotics Team Wins Limelight at Competition". The New York Times. Retrieved 11 May 2021.
  11. Glinski, Stefanie (4 June 2020). "With bike chains and car parts, Afghan girls build ventilators". Thomson Reuters Foundation News. Retrieved 11 May 2021.
  12. 12.0 12.1 Hadid, Diaa (May 21, 2020). "All-Girl Robotics Team In Afghanistan Works On Low-Cost Ventilator … With Car Parts". KPBS. NPR. Retrieved 11 May 2021.
  13. "The school girls saving Afghanistan from COVID". Reuters. July 21, 2020. Retrieved 11 May 2021.
  14. Lamb, Christina (July 19, 2020). "Teenage girls breathe hope into Afghanistan with Covid ventilator made of old car parts". The Sunday Times. Retrieved 11 May 2021.
  15. Jaafari, Shirin (August 9, 2021). "Afghans in a city under siege by the Taliban: 'The insecurity has upended our lives'". Public Radio International. Retrieved 17 August 2021. Updated: August 13, 2021
  16. Motley, Kimberley; Stone, Meighan (August 17, 2021). "Opinion: The all-girls Afghan robotics team inspired the world. Now they're trapped, waiting to be rescued". The Washington Post. Retrieved 17 August 2021.
  17. Katz, Leslie (August 16, 2021). "Afghanistan's all-girls robotics team frantically trying to flee Taliban". CNET. Retrieved 17 August 2021.
  18. Sharma, Shweta (August 17, 2021). "Afghanistan's all-girls robotics team 'begging' Canada to help escape Taliban". The Independent. Yahoo! News. Retrieved 17 August 2021.
  19. Bengali, Shashank; Fassihi, Farnaz (August 19, 2021). "Some members of Afghanistan's all-girls robotics team flee the country". The New York Times. Retrieved 19 August 2021.
  20. Myre, Greg (August 19, 2021). "The Future Of The Afghan Girls Robotics Team Is Precarious". Nevada Public Radio. NPR. Archived from the original on 19 ਅਗਸਤ 2021. Retrieved 19 August 2021.
  21. Johnson, Katanga; Esposito, Anthony (August 25, 2021). "Afghan all-girl robotics team members, journalists land in Mexico". Reuters. Retrieved 27 August 2021.
  22. Cornwell, Alexander (August 26, 2021). "Don't abandon Afghanistan, pleads member of Afghan all-female robotics team". Reuters. Retrieved 29 August 2021.