ਸੰਜੁਕਤਾ ਪਨੀਗਰਾਹੀ
ਸੰਜੁਕਤਾ ਪਨੀਗਰਾਹੀ (24 ਅਗਸਤ 1944 – 24 ਜੂਨ 1997) [1] ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੱਕ ਡਾਂਸਰ ਸੀ, ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਡਾਂਸ ਉੜੀਸੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਆਗੂ ਸੀ। ਸੰਜੁਕਤਾ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਇਸ ਪੁਰਾਤਨ ਕਲਾਸੀਕਲ ਨਾਚ ਨੂੰ ਅਪਨਾਉਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਉੜੀਆ ਤੀਵੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਉਸਨੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪੁਨਰ ਸੁਰਜੀਤ ਕੀਤਾ।[2][3]
ਸੰਜੁਕਤਾ ਪਨੀਗਰਾਹੀ | |
|---|---|
| ਤਸਵੀਰ:Sanjukta Panigrahi, (1944-1997).jpg | |
| ਜਨਮ | 24 ਅਗਸਤ 1944 |
| ਮੌਤ | 24 ਜੂਨ 1997 (ਉਮਰ 52) |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਡਾਂਸਰ, ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫਰ |
| ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ | 1950s- 1997 |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਰਘੁਨਾਥ ਪਨੀਗਰਾਹੀ |
| ਪੁਰਸਕਾਰ | 1975: ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ 1976:ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਐਵਾਰਡ |
.jpg){kind=link}
ਨੱਚਣ ਅਤੇ ਸਬੰਧਿਤ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ (1975) ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸਨੂੰ 1976 ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ।
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਪਿਛੋਕੜ
ਸੋਧੋਉਹ ਬੇਰਹਮਪੁਰ, ਗੰਜਾਮ ਜ਼ਿਲੇ, ਉੜੀਸਾ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ, ਜੋ ਅਭੀਰਾਮ ਮਿਸ਼ਰਾ ਅਤੇ ਸ਼ਕੁੰਤਲਾ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੇ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚੋਂ ਸੀ।[4]
ਜਦੋਂ ਉਹ ਇਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਬੱਚੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਸਬਜ਼ੀ ਦੇ ਕੱਟਣ ਜਾਂ ਲੱਕੜੀ ਦੇ ਕੱਟਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਰਗੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਸੁਭਾਵਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਾਂਸ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਬਰੀਪਾਡਾ ਤੋਂ ਸੀ ਅਤੇ ਇਕ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ, ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਛਯੂ ਲੋਕ ਨ੍ਰਿਤ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਸੰਜੁਕਤਾ ਦੇ ਪਿਤਾ ਅਭੀਰਾਮ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਬੇਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹੌਸਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਨ੍ਰਿਤ ਦਾ ਇਹ ਰੂਪ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਮਹਾਰਿਸ ਨਾਂ ਦੇ ਮੰਦਰ ਦੀਆਂ ਨਾਚ ਲੜਕੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮਰਦ ਡਾਂਸਰਾਂ ਨੂੰ ਗੋਤੀਪਾਉਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਲੜਕੀਆਂ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿਚ ਦੇਵਦਾਸੀਸ ਵਰਗੀਆਂ ਸਨ।
ਸਿਖਲਾਈ
ਸੋਧੋਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਉੱਤੇ ਉਸ ਨੇ ਚਾਰ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕੇਲੂਚਰਨ ਮੋਹਾਪਾਤਰਾ ਤੋਂ ਨ੍ਰਿਤ ਸਿੱਖਣਾ ਆਰੰਭ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ 1950-1953 ਦੌਰਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਿਸੂਬਾ ਮਿਲਾਨ ਦੁਆਰਾ ਸਰਬੋਤਮ ਬਾਲ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਉਸ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਲੜਕੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਸਮਾਂ ਬੀਤਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸਟੇਜ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਨੱਚਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਉਸ 'ਤੇ ਚੀਕਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਸਟੇਜ ਤੋਂ ਉਤਾਰਨਾ ਪਿਆ। ਨੌਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਚਿਲਡਰਨ ਲਿਟਲ ਥੀਏਟਰ ਦੇ ਸਾਲਾਨਾ ਤਿਉਹਾਰ 'ਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।[5]
ਉਸ ਨੇ 1952 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਿਲਡਰਨ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਇਨਾਮ ਜਿੱਤਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਤੋਂ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹੋ ਕੇ, ਉਸ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚੇਨਈ ਵਿਖੇ ਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ ਵਿਖੇ, ਡਾਂਸ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਭੇਜਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਉੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਰੁਕਮਿਨੀ ਦੇਵੀ ਅਰੁੰਦਾਲੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਆਪਣੇ ਪਾਠ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇ। ਅਗਲੇ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਉਹ ਉਥੇ ਰਹੀ ਅਤੇ ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਕਥਕਲੀ ਨਾਲ ਭਰਤਨਾਟਿਯਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨ੍ਰਿਤਯਪ੍ਰਵੀਨ ਡਿਪਲੋਮਾ ਨਾਲ ਦੂਸਰਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ 'ਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ ਬੈਲੇ ਟ੍ਰੌਪ' ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ।
14 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਓਡੀਸ਼ਾ ਪਰਤ ਗਈ। ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆ ਭਵਨ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਹਜ਼ਾਰੀਲਾਲ ਤੋਂ ਕਥਕ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਵਜ਼ੀਫ਼ਾ ਦਿੱਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਨੇ ਓਡੀਸ਼ਾ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣ ਲਈ ਕੋਰਸ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਓਡੀਸ਼ੀ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ।
ਕੈਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਸੰਜੁਕਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲ ਬਹੁਤ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹਾਲਾਤ ਬਿਹਤਰ ਹੋ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ 1966 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਦੇ ਗੁਰੂ ਕੇਲੂਚਰਨ ਮੋਹਾਪਾਤਰਾ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸਮਾਰੋਹ ਦੌਰਾਨ ਓਡੀਸੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਮਨਮੋਹਕ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਉਹ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਮੁੜੀ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਗਾਇਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉੱਭਰਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਲਈ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਸੰਜੁਕਤਾ-ਰਘੁਨਾਥ ਜੋੜੀ ਨੇ ਹਾਜ਼ਰੀਨ ਨੂੰ ਲੁਭਾਇਆ, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਯਾਮਿਨੀ-ਜੋਤੀਸਮਥੀ ਜੋੜੀ ਨੂੰ ਪਛਾੜਦਿਆਂ, 1976 ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[6]
ਸੰਜੁਕਤਾ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਕੇਲੂਚਰਨ ਮੋਹਾਪਾਤਰਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਚੇਲੇ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਈ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਰ ਖੇਤਰ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਤੇ ਦੋਹਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਓਡੀਸੀ ਦੇ ਲਗਭਗ ਗੁੰਮ ਗਏ ਨਾਚ ਰੂਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਾਇਆ। ਇਸ ਲਈ ਅੱਜ, ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਵਵਾਦੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਡਾਂਸ ਸਟਾਇਲ
ਸੋਧੋਸੰਜੁਕਤਾ ਪਾਨੀਗਰਾਹੀ ਨੇ 1986, 1990 ਅਤੇ 1992 ਵਿੱਚ ਬੋਲੋਨਾ, ਇਟਲੀ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਥੀਏਟਰ ਐਂਥ੍ਰੋਪੋਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਇਆ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਛੋਟੇ ਕੋਰਸ ਸਿਖਾਉਣ ਅਤੇ ਓਡੀਸੀ ਨਾਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ।[7]
ਸੰਜੁਕਤਾ ਦਾ ਫੋਰਟੀ ਉਸ ਦਾ ਨ੍ਰਿਤ ਜਾਂ ਸ਼ੁੱਧ ਨਾਚ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਉਸ ਦਾ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਪਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਾਬਲੀਅਤਾਂ ਨੂੰ ਜੁਰਮਾਨਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ। ਅਭਿਨਯਾ (ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ) ਵਿੱਚ, ਜੁਗਤ ਅਤੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੱਥ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਅਕਸਰ ਜਤਰਾ ਅਤੇ ਸੁਰਾਂ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਸੰਗੀਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਪਤੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਓਡੀਸੀ ਨਾਚ ਦਾ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਭੰਡਾਰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਦੋਵੇਂ ਆਧੁਨਿਕ ਅਤੇ ਕਲਾਸੀਕਲ, ਜੈਦੇਵ ਦੇ ਗੀਤਾ ਗੋਵਿੰਦਾ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਰਵਾਇਤੀ ਸੰਖਿਆ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੂਰਦਾਸ ਦੇ ਪੱਦਵੀਆਂ ਤੱਕ, ਤੁਲਸੀਦਾਸ ਦੇ ਰਾਮਚਰਿਤਮਾਨਸ ਤੋਂ ਚੌਪਈਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਪਤੀ ਤੇ ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਦੇ ਗੀਤਾਂ, ਟੁਕੜੇ-ਟਾਕਰੇ ਦੇ ਨਾਲ, ਨਵਾਂ ਯੁੱਗ-ਦਵੰਦਵਾ: ਰਾਗ ਬਾਗੇਸ਼ਵਰੀ ਵਿੱਚ ਡਾਂਸਰ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਵਿਚਕਾਰ ਉਤਕਲ ਸੰਗੀਤ ਮਹਾਵਿਦਿਆਲਿਆ ਦੇ ਪੰਡਿਤ ਦਾਮੋਦਰ ਹੋਟਾ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪੰਡਿਤ ਓਮਕਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਚੇਲਾ ਨਾਥ ਠਾਕੁਰ ਅਤੇ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ, ਮੋਕਸ਼ ਮੰਗਲਮ, ਜੋ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਦਸਤਖਤ ਬਣ ਗਏ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਹ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਨੋਟ 'ਤੇ, ਆਪਣੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਖਤਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਰਦੀ ਸੀ।[8]
ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨ੍ਰਿਤ ਆਲੋਚਕ ਡਾ: ਸੁਨੀਲ ਕੋਠਾਰੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, "ਸੰਜੁਕਤਾ ਨੇ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਦਸਤਖਤ ਫਾਰਮ 'ਤੇ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਓਡੀਸੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।"[9]
ਅੰਤਲਾ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਉਸ ਨੇ ਰਾਜ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਆਪਣੇ ਪਹਿਲਕਦਮ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ ਉਸ ਨੇ ਡਾਂਸ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਕ ਲਗਭਗ ਭੁੱਲੀ ਹੋਈ ਓਡੀਸੀ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਡਾਂਸ ਰੀਪਰੈਟਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਲਿਆਇਆ।
24 ਜੂਨ 1997 ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ 52 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ, ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਤੋਂ ਦਸ ਸਾਲ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਗੀਤਾ ਗੋਵਿੰਦਾ ਦੇ ਚੰਗੇ ਗਾਇਕ ਰਘੁਨਾਥ ਪਾਨੀਗਰਾਹੀ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਫ਼ਿਲਮੀ ਸੰਗੀਤ 'ਚ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕੈਰੀਅਰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਸੰਜੁਕਤਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਕੇ ਉਸ ਦਾ ਸਾਥ ਦੇ ਸਕੇ।[10] ਜਦੋਂ ਉਹ 16 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਵੀ ਹੋਏ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
ਸੋਧੋ- ਭਾਰਤੀ ਮਹਿਲਾ ਵਿਚ ਨਾਚ
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Sanjukta at odissivilas". Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2017-06-06.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Sanjukta: the danseuse who revived Odissi Indian Express, 25 June 1997.
- ↑ Sanjukta Panigrahi, Indian Dancer, 65 New York Times, 6 July 1997.
- ↑ Publications, Europa (2003). The International Who's Who 2004. Routledge. p. 1281. ISBN 1-85743-217-7.
- ↑ Sanjukta Panugrahi mapsofindia.
- ↑ Sanjukta Panugrahi mapsofindia.
- ↑ International School of Theatre Anthropology Archived 2 July 2007 at the Wayback Machine.
- ↑ Odissi Dance Archived 10 April 2009 at the Wayback Machine., Government of Orissa.
- ↑ Obituary by Dr. Sunil Kothari[permanent dead link]
- ↑ Odissi at the crossroads Archived 2007-05-21 at the Wayback Machine. The Hindu, 13 May 2007.
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ
ਸੋਧੋ- Jack Anderson, Dance: Sanjukta Panigrahi in The New York Times, 14 October 1984 accessed at 31 July 2006
- "The life and times of Sanjukta Panigrahi". Savvy. Rediff.com. 25 June 1997. Retrieved 29 October 2018.
- Sanjukta Panigrahi Images
- ਵੀਡੀਓ ਲਿੰਕ